תרדמת התבונה מולידה מפלצות

תרדמת התבונה מולידה מפלצות
El sueño de la razón produce monstruos
מידע כללי
אמן פרנסיסקו דה גויה
תאריך יצירה בין 1797 ל-1799
טכניקה וחומרים תצריב, אקווטינטה
ממדים בס"מ
רוחב 15.5 ס״מ עריכת הנתון בוויקינתונים
גובה 23 ס״מ עריכת הנתון בוויקינתונים
נתונים על היצירה
זרם אמנותי הרומנטיקה עריכת הנתון בוויקינתונים
מיקום מוזיאון המטרופוליטן לאמנות, ספרד
לעריכה בוויקינתונים שמשמש מקור לחלק מהמידע בתבנית

תרדמת התבונה מולידה מפלצות (בספרדית: El sueño de la razón produce monstruos) הוא תצריב מאת האמן הספרדי פרנסיסקו דה גויה. התצריב נוצר בין 1797 ל-1799, והוא היצירה מספר 43 מתוך 80 בסדרת "הגחמות" (לוס קאפריצ'וס) של גויה.

תיאור היצירה

בתצריב נראה האומן, כפי שהוא מדמיין את עצמו ישן, תוך כדי שהוא עסוק ביצירה. ניתן לראות את כלי החריטה שלו, וסביבו יצורים שונים, חיות לילה, ובייחוד אלו המייצגות בלבול (ינשוף) ובורות (עטלף). אחד הינשופים מרחף ממש מעל האומן ונראה כשומר עליו. ינשוף אחר, משמאלו של האומן, מגיש לו בטפריו מכחול. כמו כן, ניתן לזהות ביצירה שונר הרובץ ערני מאחורי האומן הישן, ומוכר מיצירות רבות אחרות שלו.[1]

נראה שבמקור תכנן גויה שהתצריב, בו נראה האומן ישן יהיה הראשון בסדרה וכך ימסגר את הסדרה כולה כפנטזיות, או קפריזות, שאין להן קשר עם המציאות.[2] על אף שבסופו של דבר נדחק התצריב למקום ה-43 בסדרת הקפריזות, נטען לגביו שהוא "מניפסט האמנות וההיסטוריה התרבותית באירופה" שכן הוא מציג את "המפתח לתודעת האדם הנאור והרציונלי", בחלום ובחזון התעתועים.[3]

פרשנויות

קיימים מספר הדפסים שנעשו על פי אותו תצריב שנוספו להם הערות בנות זמנו של הצייר ואף כאלו המיוחסות לו. מהערות אלו עולות שלוש פרשנויות מרכזיות ליצירה:

  • הפרשנות הראשונה היא ביקורת על הנאורות. לפי עמדה זו הביטחון ביכולתה של התבונה להתגבר על אמונות ההבל ולהאיר את האמת הוא ביטחון שווא, שכן התבונה עצמה מובילה לאמונות הבל משלה.[4]
  • הפרשנות השנייה, על פי הערה בעותק שהשתייך לחברו של הצייר, היא תפיסה אסתטית לפיה על הצייר לדעת לאחד בין ההיגיון והפנטזיה על מנת למצות את יכולת הביטוי שלו. עליו לקבל את המכחול מינשוף הלילה (בתצריב - משמאל לדמות האומן הישן) המייצג את החיזיון, אולם ליצור יצירה מאוזנת שבה גם להיגיון מקום מרכזי (כפי שמייצג הלינקס מימין לאומן).[5] ייתכן שעמדה זו הייתה דרך להסוות ביקורת חברתית של האומן, שכן כבר בתקופתו נטען שגויה מציג בתצריב ביקורת חברתית על אישים ספרדים או על מוסדות ספרדיים.[6]
  • ביקורת כזאת מתוארת בפרשנות השלישית, שמדגישה את האכזבה ואת המרירות של האומן מקוצר ידה של התבונה להכריע את הטיפשות, האדישות וקהות החושים שהוא חווה סביבו, בחצר המלוכה, בה שימש כאומן חצר.[7]

פרשנויות מודרניות:

  • ניתן לפרש את התצריב גם כקריאה להיצמד לתבונה. לפי פרשנות זו, ההתעלמות מזעקת ההיגיון, מובילה להתרחקות מהמציאות ולשגייה בחזיונות בלבד.[8] לפיכך, זוהי קריאת הזהרה של האומן לעצמו ולחברה בה הוא פעל להישאר עירני, בדומה ללינקס.[9]
  • ברוח פרשנות פסיכולוגית, נטען כי חזיונות החלום המפלצתיים של האומן הם ייצוגיים סמליים שלו עצמו,[10] ושמייצוגים אלו יכול האומן לקבל חומר ליצירתו.[1]

קישורים חיצוניים

ויקישיתוף מדיה וקבצים בנושא תרדמת התבונה מולידה מפלצות בוויקישיתוף

הערות שוליים

  1. ^ 1 2 Helman, Edith, Trasmundo de Goya, Madrid: Alianza Editorial, 1983, עמ' 165
  2. ^ Helman, Edith, Trasmundo de Goya, Madrid: Alianza Editorial, 1983, עמ' 164
  3. ^ Manuela B. Mena Márquez, Goya : Prophet der Moderne, Köln: DuMont, 2005, עמ' 14f, ISBN 3-8321-7563-6
  4. ^ Matilla, J. M, תרדמת התבונה מולידה מפלצות (בספרדית), באתר https://www.museodelprado.es/
  5. ^ תרדמת התבונה מולידה מפלצות, עותק על נייר (בספרדית), באתר https://www.museodelprado.es/
  6. ^ Helman, Edith, Trasmundo de Goya, Madrid: Alianza Editorial, 1983, עמ' 54
  7. ^ .Matilla, J. M, תרדמת התבונה מולידה מפלצות (בספרדית), באתר https://www.museodelprado.es
  8. ^ Helman, Edith, Trasmundo de Goya, Madrid: Alianza Editorial, 1983, עמ' 221, fn. 43
  9. ^ Klein, Peter K., Programm und Intention der Caprichos, Der Schlaf der Vernunft : Originalradierungen von Francisco de Goya : Marburger Universitätsmuseum für Bildende Kunst, 19. November 2000 bis 18. Februar 2001 : Instituto Cervantes, München, 28. Februar bis 6. April 2001, Marburg: Universitätsmuseum für Bildende Kunst, [2000], עמ' 19, ISBN 84-89721-77-7
  10. ^ Hofmann, Werner, Goya : vom Himmel durch die Welt zur Hölle, Sonderausg, München: Beck, 2005, עמ' 85, ISBN 3-406-54177-1

Read other articles:

The Lamp (magazine)

Catholic Magazine The LampPublisherWilliam BormanEditorMatthew WaltherContributing EditorsMinoo Dinshaw, Aaron JamesCategoriesCatholic, culture, magazineFrequencyBimonthlyFounderMatthew Walther, William BormanFounded2019CompanyThree Societies FoundationCountryUnited StatesBased inThree Rivers, MichiganLanguageEnglishWebsitewww.thelampmagazine.comISSN2690-5736 The Lamp is an American bimonthly magazine devoted to literature, culture, and politics from a Catholic perspective.[1][2&#...

 

Keong mata ikan

Neverita didyma A live and active individual of Neverita didyma, viewed from above Five views of a shell of Neverita didyma Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Animalia Filum: Mollusca Kelas: Gastropoda (tanpa takson): clade Caenogastropodaclade Hypsogastropodaclade Littorinimorpha Superfamili: Naticoidea Famili: Naticidae Genus: Neverita Spesies: N. didyma Nama binomial Neverita didyma(Röding, 1798) Sinonim[1] Albula didyma Röding, 1798 Glossaulax didyma (Röding, 1798) Natica ampla...

 

Levan Kobiashvili

Levan Kobiashvili Informasi pribadiNama lengkap Levan KobiashviliTanggal lahir 10 Juli 1977 (umur 46)Tempat lahir Tbilisi, Uni SovietTinggi 6 ft 0 in (1,83 m)[1]Posisi bermain MidfielderDefenderKarier junior Awasa Tbilisi Metallurg RustaviKarier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)1993–1994 Metallurg Rustavi 25 (0)1995–1998 Dinamo Tbilisi 36 (3)1997 → Alania Vladikavkaz (pinjam) 21 (5)1998 → SC Freiburg (pinjam) 26 (3)1998–2003 SC Freiburg 123 (27)2003–2010 S...

Daerah Terlarang

Daerah TerlarangSutradaraGeorge HutabaratProduserGobind PunjabiDitulis olehTB Ule SulaemanPemeranReza AdityaFico FachrizaBeduNatalie SarahRendy Septino Dara GloriaRyan FebrianRosnita PutriPerusahaanproduksiSentra FilmsDistributorMultivision PlusTanggal rilisDurasi88 menitNegara IndonesiaBahasaIndonesia Daerah Terlarang (sebelumnya berjudul Cincin Pocong) merupakan film horor-komedi Indonesia yang dirilis pada 22 September 2016 dan disutradarai oleh George Hutabarat. Film ini dibintangi o...

 

Gesur

Lokasi Gesur (Geshur; kanan atas, sebelah timur Laut Galilea) Gesur (Geshur) adalah sebuah wilayah kuno diLevant yang disebutkan dalam Alkitab Ibrani dan mungkin di beberapa sumber kuno.[1] Beberapa sarjana menduganya sebagai suatu negara-kota mandiri yang ada pada pertengahan abad kesepuluh SM, dan mempertahankan otonomi selama sekitar satu abad, sampai direbut pada kuartal ketiga abad kesembilan SM oleh Hazael, raja Aram.[2] Monarki kerajaan ini tinggal di sebuah kota yang r...

 

Selat Lombok

Selat LombokPeta lokasi Selat LombokJenis perairanStraitAsal aliran lautSamudera Hindia Samudera Pasifik Laut BaliTerletak di negaraIndonesiaPanjang maksimal60 km (37 mi)Lebar maksimal40 km (25 mi)Kedalaman rata-rata250 m (820 ft)KepulauanBali Lombok Gili Islands Nusa Penida Selat Lombok adalah sebuah selat yang menghubungkan Laut Bali dengan Samudra Hindia. Selat ini terletak di antara pulau Bali dan Lombok yang berada di negara Indonesia. Selat ini Titik terpan...

Mirza Adityaswara

Artikel ini membutuhkan rujukan tambahan agar kualitasnya dapat dipastikan. Mohon bantu kami mengembangkan artikel ini dengan cara menambahkan rujukan ke sumber tepercaya. Pernyataan tak bersumber bisa saja dipertentangkan dan dihapus.Cari sumber: Mirza Adityaswara – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR (Oktober 2023) Mirza AdityaswaraLahir9 April 1965 (umur 59)Surabaya, Jawa TimurKebangsaanIndonesiaNama lainMirzaAlmamater- Unive...

 

Degradasi lahan

Penggembalaan hewan berlebih dapat menyebabkan degradasi lahan Degradasi lahan serius di kawasan Karst pasca aktivitas penambangan fosfat, di Nauru Erosi tanah pada di lahan gandum di Washington, Amerika Serikat. Awalnya tidak terlihat sebagai masalah signifikan, tetapi jika terjadi terus-menerus dapat mendegradasi nutrisi tanah Degradasi lahan adalah proses di mana kondisi lingkungan biofisik berubah akibat aktivitas manusia terhadap suatu lahan.[1] Perubahan kondisi lingkungan terse...

 

Midyat

MidyatKotaGereja Ortodoks Mor Barsawmo.MidyatKoordinat: 37°25′00″N 41°22′11″E / 37.41667°N 41.36972°E / 37.41667; 41.36972Koordinat: 37°25′00″N 41°22′11″E / 37.41667°N 41.36972°E / 37.41667; 41.36972Negara TurkiProvinsiMardinPemerintahan • WalikotaVeysi Şahin (AKP) • KaymakamFatih AkkayaLuas[1] • Distrik1.054,25 km2 (40,705 sq mi)Ketinggian953 m (3,127&...

Samuel Soares

Portuguese footballer In this Portuguese name, the first or maternal family name is Jumpe and the second or paternal family name is Soares. Samuel Soares Soares playing for Benfica at the Under-20 Intercontinental CupPersonal informationFull name Samuel Jumpe SoaresDate of birth (2002-06-15) 15 June 2002 (age 21)Place of birth Amadora, PortugalHeight 1.90 m (6 ft 3 in)[1]Position(s) GoalkeeperTeam informationCurrent team BenficaNumber 24Youth career2011–2013 ...

 

USS LST-678

KRI Teluk Ratai (509) di Palembang pada 2013 Sejarah Amerika Serikat Nama LST-678 Ganti nama Presque Isle, 31 Maret 1945 Asal nama Presque Isle County, MichiganPembangun American Bridge Company, Ambridge, PennsylvaniaPasang lunas 29 April 1944Diluncurkan 16 Juni 1944Mulai berlayar 30 Juni 1944Dipensiunkan 18 April 1947Dicoret 1 Mei 1959Identifikasi Nomor lambung: APB-44 Tanda panggil: NFLK[1] Nomor IMO: 5159870 Nasib Dijual sebagai kapal dagang sipil Indonesia Nama Teluk RataiAs...

 

أتراك

هذه المقالة عن المجموعة العرقية الأتراك وليس عن من يحملون جنسية الجمهورية التركية أتراكTürkler (بالتركية) التعداد الكليالتعداد 70~83 مليون نسمةمناطق الوجود المميزةالبلد  القائمة ... تركياألمانياسورياالعراقبلغارياالولايات المتحدةفرنساالمملكة المتحدةهولنداالنمساأسترالي�...

2016年美國總統選舉

2016年美國總統選舉 ← 2012 2016年11月8日 2020 → 538個選舉人團席位獲勝需270票民意調查投票率55.7%[1][2] ▲ 0.8 %   获提名人 唐納·川普 希拉莉·克林頓 政党 共和黨 民主党 家鄉州 紐約州 紐約州 竞选搭档 迈克·彭斯 蒂姆·凱恩 选举人票 304[3][4][註 1] 227[5] 胜出州/省 30 + 緬-2 20 + DC 民選得票 62,984,828[6] 65,853,514[6]...

 

2020年夏季奧林匹克運動會波蘭代表團

2020年夏季奥林匹克运动会波兰代表團波兰国旗IOC編碼POLNOC波蘭奧林匹克委員會網站olimpijski.pl（英文）（波兰文）2020年夏季奥林匹克运动会（東京）2021年7月23日至8月8日（受2019冠状病毒病疫情影响推迟，但仍保留原定名称）運動員206參賽項目24个大项旗手开幕式：帕维尔·科热尼奥夫斯基（游泳）和马娅·沃什乔夫斯卡（自行车）[1]闭幕式：卡罗利娜·纳亚（皮划艇）&#...

 

Tieguanyin

Artikel ini bukan mengenai Tieluohan, jenis lain teh oolong dari provinsi Fujian. Tieguanyin鐵觀音JenisOolongNama lainIron Goddess, Iron Guanyin, Ti Kuan Yin, Tiet Kwun YumTempat asalKabupaten Anxi, Fujian, Tiongkok dan lainnyaSuhu90–95 °C Patung Guanyin di Gunung Putuo, Zhejiang, Tiongkok Tieguanyin (Hanzi sederhana: 铁观音; Hanzi tradisional: 鐵觀音; Pinyin: tiěguānyīn; Yale (Bahasa Kanton): titgūnyām; Pe̍h-ōe-jī: Thih-koan-im) adalah sebuah raga...

Bar and bat mitzvah

Jewish coming of age rituals Bar and bat mitzvahBar mitzvah boy wearing tallit and tefillinNative name Bar mīṣvā: בַּר מִצְוָה‎ Bat mīṣvā: בַּת מִצְוָה‎Time Orthodox boys: 13 years old, girls: 12 years old Reform and Conservative boys and girls: 12 or 13 years old TypeComing-of-age ceremonyThemeReaching the age of bar or bat mitzvah signifies becoming a full-fledged member of the Jewish community Part of a series onJews and Judaism Etymology Who ...

 

France men's national junior handball team

This article does not cite any sources. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: France men's national junior handball team – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (March 2024) (Learn how and when to remove this message) National handball team FranceInformationAssociationFrench Handball FederationCoachYohann DelattreColours 1st 2nd ResultsIHF U-21 Worl...

 

Template talk:Eurasia Continental Bridge corridor

This template does not require a rating on Wikipedia's content assessment scale.It is of interest to the following WikiProjects:Trains Trains Portal This template is within the scope of WikiProject Trains, an attempt to build a comprehensive and detailed guide to rail transport on Wikipedia. If you would like to participate, you can visit the project page, where you can join the project and/or contribute to the discussion. See also: WikiProject Trains to do list and the Trains Portal.TrainsW...

El Solitario

Mexican professional wrestler (1946 – 1986) This article is about the Mexican wrestler. For the Spanish anarchist, see Jaime Giménez Arbe. El SolitarioEl Solitario in 1983 with his trademark golden maskBirth nameRoberto González CruzBorn(1946-05-22)May 22, 1946Yahualica, Jalisco, MexicoDiedApril 6, 1986(1986-04-06) (aged 39)Cause of deathCardiac arrestProfessional wrestling careerRing name(s)El Hijo del Santo El Zica II Othon Banzica IITrained byJoe El HermosoDebut1960 El Solitario i...

 

聴覚障害者

この項目では、聴覚障害者と諸制度について説明しています。聴覚障害の原因となる疾患については「難聴」をご覧ください。 障害 > 身体障害 > 聴覚障害者 聴覚障害者の国際シンボルマーク。(なお、現在は2003年に行われた世界ろう連盟会議をもって使用を取りやめになっている。)日本においては別に「耳マーク」と呼ばれるマークが存在する[1]。 �...