חוקי התורשה של מנדל

חוקי התורשה של מנדל או מנדליזם הם חוקי טבע בתחום הביולוגיה, שנוסחו על ידי גרגור מנדל במחקרו על האפונה הביתית. חוקים אלה נמצאים בבסיס התורשה, ותכונות גנטיות פשוטות עוברות בתורשה לפיהם בקירוב, אך אצל האדם מרבית התכונות עוברות בדרכים מורכבות יותר, המתוארות בתורשה לא מנדלית.

מנדל חקר צמחי אפונה על מנת לקבוע כיצד תכונות שונות עוברות בתורשה דרך הגנים.

גרגור מנדל היה ביולוג ונזיר אוגוסטיני. על חלקו בגילוי וניסוח חוקי התורשה הראשונים, זכה לכינוי: "אבי הגנטיקה". מנדל פרסם את מחקריו על האפונה בשנים 1865–1866, אך לא ניתנה להם תשומת לב בקהילה המדעית מכיוון שנפטר לפני שהם התגלו מחדש בשנת 1900.

בעזרתו יכלו אנשים להתחיל מחקרים אחרים על הגנוטיפ שהוא הרכב הגנים של היצור הכולל את הDNA שלהם. וגם על הפנוטיפ שהוא צורת הביטוי של תכונות מסוימות ביצור.

החוק הראשון: חוק ההפרדה (סגרגציה)

הדגמה לתכונות דומיננטיות ורצסיביות המועברות בתורשה. שני החתולים שהם הורי השושלת שונים זה מזה לחלוטין: לאחד צבע חום (מסומן ב-B) שהוא דומיננטי וזנב ארוך (s) שהוא רצסיבי, ולשני צבע לבן רצסיבי(b) וזנב קצר שהוא תכונה דומיננטית (S). צאצאיהם בדור הראשון ישאו אומנם גנים דומיננטיים ורצסיביים כאחד, אך צורתם תיקבע לפי הגנים הדומיננטיים, ולכן כולם יהיו חומים ובעלי זנב קצר. בדור השני(F2) יבואו גם התכונות הרצסיביות לידי ביטוי, ורק אחד מתוך 16 צאצאים יחזיק בשתיהן, ולכן יהיה בעל שיער לבן וזנב ארוך (מסומן כ-ssbb)

כל אורגניזם מכיל שני פקטורים עבור כל תכונה. הפקטורים נפרדים כשהם יוצרים גמטות (תאי רבייה). במהלך המיוזה, כל גמטה נושאת פקטור אחד עבור כל תכונה. כאשר שתי הגמטות מתלכדות במהלך ההפריה, הצאצא נושא שני פקטורים ששולטים בתכונה ספציפית.

כלומר, אצל בעלי חיים, כל אחד משני ההורים מעביר לצאצאיו חצי מהגנים של ההורה (כלומר רק אלל אחד מכל גן), אולם לא תמיד את אותם גנים בדיוק. מכאן שצאצאים של אותו זוג הורים מקבלים מכל הורה גנים שונים ולכן יהיו שונים זה מזה.

במהלך המחקר טבע מנדל את המושגים "דומיננטי" ו"רצסיבי" והגיע למסקנה כי בכל תכונה שהצאצא מקבל מהוריו, הוא מקבל שני "פקטורים", הנקראים כיום אללים: אחד מכל הורה. אלל אחד יהיה הדומיננטי ויכתיב לצאצא את תכונתו, ואילו השני יהיה רדום, רצסיבי, אולם יוכל לעבור בתורשה לדור הבא.

החוק השני: חוק ההתפלגות העצמאית

מצהיר שפקטורים בעלי מאפיינים שונים מחולקים בין הגמטות בלי תלות של אחד במשנהו. זאת אומרת, ההורשה של תכונה אחת היא עצמאית ובלתי תלויה בהורשה של התכונות האחרות. לכן, תכונה שקובעת את צבע השיער יכולה לעבור לצאצא מההורה בעוד תכונה אחרת, שקובעת את צבע העיניים לדוגמה, יכולה לעבור או לא לעבור ללא תלות בהורשה של תכונת צבע השיער או כל תכונה אחרת.[1][2]

אצל בעלי חיים, צאצאים להורים יקבלו את מאגר הגנים שלהם אך ורק מהוריהם. חוק זה משלים את החוק הקודם וקובע כי אמנם כל הצאצאים לזוג הורים מקבלים את הגנים אך ורק מהוריהם, אבל (פרט למקרה של תאומים זהים) כל צאצא מקבל תמהיל שונה של גנים מהוריו.

החוק השלישי: חוק הדומיננטיות והאחידות

אומר שחלק מהאללים דומיננטיים בעוד שאחרים רצסיביים,

עיקרון זה שגילה מנדל קובע כי באורגניזם הטרוזיגוט האלל הדומיננטי יגרום לאלל הרצסיבי להיות "מוסווה", כלומר, לא מבוטא בפנוטיפ. רק אם הפרט הומוזיגוטי ביחס לאלל הרצסיבי תבוא לידי ביטוי התכונה הרצסיבית. לכן, הכלאה בין אורגניזם הומוזיגוטי דומיננטי לאורגניזם הומוזיגוטי רצסיבי מניבה אורגניזם הטרוזיגוטי שהפנוטיפ שלו מציג רק את התכונה הדומיננטית.

לקריאה נוספת

  • רובין מרנץ הניג, הנזיר בגן – סיפורו של גרגור מנדל, אבי הגנטיקה, בהוצאת דביר, 2003
  • הגמד של מנדל מאת סיימון מאואר, הוצאת עם עובד

קישורים חיצוניים

ויקישיתוף מדיה וקבצים בנושא חוקי התורשה של מנדל בוויקישיתוף

הערות שוליים

  1. ^ Explain the law of independent assortment with a suitable example - Solution, topper.com
  2. ^ Gregor Mendel (1822-1884) :: CSHL DNA Learning Center, dnalc.cshl.edu

Read other articles:

Vacancy

VacancyTheatrical release posterSutradaraNimród AntalProduserHal LiebermanDitulis olehMark L. SmithPemeranKate BeckinsaleLuke WilsonFrank WhaleyPenata musikPaul HaslingerSinematograferAndrzej SekułaPenyuntingArmen MinasianPerusahaanproduksiHal Lieberman CompanyDistributorScreen GemsTanggal rilis 20 April 2007 (2007-04-20) Durasi85 menitNegaraAmerika SerikatBahasaInggrisAnggaran$19 jutaPendapatankotor$35,300,645 Vacancy merupakan sebuah film Amerika Serikat yang dirilis pada tahun...

 

Bill Robinson

Foto Bill Robinson diambil oleh Carl Van Vechten, 1934 Bill Bojangles Robinson (25 Mei 1878 – 25 November 1949) adalah perintis dan penari tap dance Afrika-Amerika yang paling terkemuka. Masa kanak-kanak dan karier awal Bill Robinson dilahirkan di Richmond, Virginia pada 25 Mei 1878, dari ayahnya Maxwell Robinson, seorang pekerja toko mesin, dan Maria Robinson, seorang penyanyi paduan suara. Ia dibesarkan oleh neneknya setelah kematian kedua orangtuanya ketika ia masih bayi. Ia dibaptis den...

 

Aethalodes verrucosus

Aethalodes verrucosus Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Animalia Filum: Arthropoda Kelas: Insecta Ordo: Coleoptera Subordo: Polyphaga Famili: Cerambycidae Subfamili: Lamiinae Tribus: Lamiini Genus: Aethalodes Spesies: A. verrucosus Nama binomial Aethalodes verrucosusGahan, 1888 Sinonim Aethalodes verrucosus verrucosus Hua, 2002 Trachystola armata Nonfried, 1892 Trachystola nodicollis Fairmaire, 1899 Aethalodes verrucosus adalah spesies kumbang dalam famili Cerambycidae, dan satu-satunya spes...

Undang-Undang Pemulihan Negara Lituania

Undang-Undang Pemulihan Negara Lituania dengan tanda tangan oleh para delegasi Undang-Undang Pemulihan Negara Lituania atau Undang-Undang 11 Maret (Lithuanian: Aktas dėl Lietuvos nepriklausomos valstybės atstatymocode: lt is deprecated ) adalah sebuah deklarasi kemerdekaan oleh Republik Sosialis Soviet Lituania yang diadopsi pada tanggal 11 Maret 1990, ditandatangani oleh semua[1] anggota Dewan Tertinggi Republik Lithuania yang dipimpin oleh Sąjūdis. Undang-undang ini menekankan p...

 

United Nations Operation in the Congo

1960s United Nations military operation Not to be confused with MONUSCO (Mission of the United Nations in the Democratic Republic of the Congo) since 1999 and EUFOR RD Congo in 2006. Swedish ONUC peacekeeper in the Congo The United Nations Operation in the Congo (French: Opération des Nations Unies au Congo, abbreviated ONUC) was a United Nations peacekeeping force which was deployed in the Republic of the Congo in 1960 in response to the Congo Crisis.[1] The ONUC was the UN's first ...

 

Stasys Girėnas

Lithuanian-American long-distance pilot This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Stasys Girėnas – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (September 2019) (Learn how and when to remove this template message) Stasys GirėnasBorn(1893-10-04)October 4, 1893Vytogala, near Šilalė, Kovno Governorate,...

Haeju

Municipal City in South Hwanghae, North KoreaHaeju 해주시Municipal CityKorean transcription(s) • Chosŏn'gŭl해주시 • Hancha海州市 • McCune-ReischauerHaeju-si • Revised RomanizationHaeju-siClockwise from top: City square in Haeju, Puyong Pavilion, Suyangsan Falls, street in Haeju, Haeju hotelMap of South Hwanghae showing the location of HaejuHaejuLocation within North KoreaCoordinates: 38°3′N 125°43′E / 38.050...

 

Telkom (South Africa)

Telecommunications provider in South Africa This article is about Telecommunications provider in South Africa. For other uses, see Telkom. Telkom SA SOC LimitedCompany typePublicTraded asJSE: TKGISINZAE000044897IndustryTelecommunicationsFounded1991; 33 years ago (1991) – Johannesburg, Transvaal Province, South Africa1910; 114 years ago (1910) (as the Department of Posts and Telegraphs)HeadquartersCenturion, Gauteng, South AfricaArea served38 countriesKey ...

 

Новотитаровское сельское поселение

Сельское поселение России (МО 2-го уровня)Новотитаровское сельское поселение Флаг[d] Герб 45°14′09″ с. ш. 38°58′16″ в. д.HGЯO Страна  Россия Субъект РФ Краснодарский край Район Динской Включает 4 населённых пункта Адм. центр Новотитаровская Глава сельского пос�...

2016年美國總統選舉

2016年美國總統選舉 ← 2012 2016年11月8日 2020 → 538個選舉人團席位獲勝需270票民意調查投票率55.7%[1][2] ▲ 0.8 %   获提名人 唐納·川普 希拉莉·克林頓 政党 共和黨 民主党 家鄉州 紐約州 紐約州 竞选搭档 迈克·彭斯 蒂姆·凱恩 选举人票 304[3][4][註 1] 227[5] 胜出州/省 30 + 緬-2 20 + DC 民選得票 62,984,828[6] 65,853,514[6]...

 

Steve Redgrave

Pour les articles homonymes, voir Redgrave. Stephen Geoffrey Redgrave Sir Steven Redgrave en mai 2011 Contexte général Sport Aviron Période active Retraite sportive Site officiel www.steveredgrave.com Biographie Nationalité sportive Royaume-Uni Nationalité Royaume-Uni Naissance 23 mars 1962 (62 ans) Lieu de naissance Marlow, Buckinghamshire Taille 1,93 m (6′ 4″) Poids de forme 100 kg Palmarès Médailles obtenues Compétition Or Arg. Bro. Jeux olympiques 5 0 1 Champio...

 

Willy Arend

Pour les articles homonymes, voir Arend. Willy ArendWilly Arend en 1907InformationsNaissance 2 mai 1876HanovreDécès 25 mars 1964 (à 87 ans)BerlinNationalité allemandeÉquipes professionnelles 1908-1910DürkoppPrincipales victoires Champion du monde de vitesse (1897)modifier - modifier le code - modifier Wikidata Willy Arend, vainqueur du Grand Prix d'Allemagne 1898 Willy Arend, né le 2 mai 1876 à Hanovre et décédé le 25 mars 1964 à Berlin est un coureur cycliste allemand[1]. S...

淡江高峰塔倒塌事件

淡江高峰塔倒塌事件高峰塔B座、C座公寓，與倒塌的A座公寓結構類似 (2012)日期1993年12月11日，​30年前​（1993-12-11）时间下午1时35分（马来西亚标准时间，周六）地点 马来西亚雪兰莪淡江（英语：Ulu Klang）山景花园（英语：Taman Hillview）高峰塔坐标3°10′33.4″N 101°45′42.1″E / 3.175944°N 101.761694°E / 3.175944; 101.761694坐标：3°10′33.4″N 101°45′42.1″E&...

 

Christian Menn

Swiss civil engineer and bridge designer ETH Library: Christian Menn (circa 1970) Christian Menn (March 3, 1927 – July 16, 2018) was a renowned Swiss civil engineer and bridge designer. He was involved in the construction of around 100 bridges worldwide, but the focus of his work was in eastern Switzerland, especially in canton Graubünden. He continued the tradition of and had a decisive influence on Swiss bridge building.[1] The technical and aesthetic possibilities of prestressed...

 

Planar Systems

American digital display manufacturer Planar Systems, Inc.Logo used since January 15, 2008[1]Company typeSubsidiaryIndustryTechnologyFoundedMay 23, 1983; 41 years ago (1983-05-23)HeadquartersHillsboro, Oregon, U.S. 45°31′41″N 122°53′00″W / 45.52794°N 122.88345°W / 45.52794; -122.88345Key peopleGerald K. Perkel, President and CEORyan Gray, VP and CFOProductsMonitors, Display Screen & ProjectorsRevenue$1.8 billion USD(2018)[2...

Akrodha

Important virtue in Indian philosophy and Hindu ethics Part of a series onHinduism Hindus History OriginsHistorical Hindu synthesis (500/200 BCE–300 CE) History Indus Valley Civilisation Historical Vedic religion Dravidian folk religion Śramaṇa Tribal religions in India Traditional Itihasa-Purana Epic-Puranic royal genealogies Epic-Puranic chronology Traditions Major traditions Shaivism Shaktism Smartism Vaishnavism List Deities Trimurti Brahma Vishnu Shiva Tridevi Saraswati Lakshmi Parv...

 

Глава Республики Башкортостан

Глава (Башлык) Республики Башкортостанбаш. Башҡортостан Республикаһы Башлығы Штандарт Главы Республики Башкортостан Должность занимает Радий Фаритович Хабиров(врио 11 октября 2018 — 19 сентября 2019) с 19 сентября 2019 Должность Возглавляет Республику Башкортостан (в составе �...

 

مبيد آفات

طائرة رش المحاصيل ترش مبيد الآفات على الحقول الزراعية مبيدات الآفات أو مُبِيد الحَشَرَات[1] هي مواد أو خليط من المواد يُقصد منها الوقاية، تدمير، محاربة وصد، أو التلطيف من حدة أثر آفةٍ ما.[2] ومن ثم، فقد يكون مبيد الآفات مادةً كيميائيةً، عنصر أو عامل حيوي بيولوجي (مثل ...

Kepangeranan Serbia

Kepangeranan SerbiaКнежевина СрбијаKneževina Srbija1817–1882 Flag Lambang Lagu kebangsaan: Vostani SerbijeKepangeranan Serbia setelah 1878Ibu kotaKragujevac1BelgradePemerintahanKepangerananSejarah • Diakui oleh Porte 18172 1817• Hari Kenegaraan 15 Februari 18353• Diakui secara internasional 13 Juli 18784• Menjadi Kerajaan 1882 Didahului oleh Digantikan oleh kslKesultanan Utsmaniyah Sanjak Smederevo Serbia Revolusioner krjKerajaan Serbia ...

 

ريوتارو ميغومي

ريوتارو ميغومي (باليابانية: 恵龍太郎)‏  معلومات شخصية الميلاد 29 يونيو 1993 (31 سنة)  تشيبا  الطول 1.71 م (5 قدم 7 1⁄2 بوصة) مركز اللعب مهاجم الجنسية اليابان  المدرسة الأم جامعة أوياما كاكوين  [لغات أخرى]‏  معلومات النادي النادي الحالي فيلدا يونايتد مس...