כבוש כמבושל

כבוש כמבושל הוא מושג הלכתי, לפיו מאכל שנכבש לזמן ממושך במשקה, נחשב למבושל בו. לכלל זה ישנן השלכות הן ביחס להלכות כשרות, הן ביחס להלכות ברכות, והן ביחס להלכות בתחומים נוספים כמו קיום מצוות אכילת מצה או מרור בפסח, ביצוע פעולת כבישה בשבת, וכיוצא בזה. משך זמן הכבישה המחיל על המאכל דין זה הוא יממה מעת לעת.

מקור הדין

בכמה מקומות בתלמוד הבבלי[1] מובאים דבריו של שמואל: ”אמר שמואל: מליח - הרי הוא כרותח, וכבוש - הרי הוא כמבושל”.

משמעות הדבר היא שמאכל שנכבש במשקה, נחשב כמי שבושל בו. עיקר משמעות דין זה נוגע להלכות כשרות. שאם כבשו מאכל כשר בחומץ של יין נסך, או בציר של דגים טמאים, המאכל אסור באכילה. וזאת בניגוד להשריית בשר בחלב, שאינה נאסרת מהתורה הואיל והתורה אסרה את עירובם באמצעות בישול, וכבישה אמנם מבליעה טעמים כבישול, אך אינה נחשבת לצורת בישול שאותה אסרה התורה כשאמרה 'לֹא תְבַשֵּׁל גְּדִי בַּחֲלֵב אִמּוֹ'. בנוסף, הכובש מאכלים בשבת אינו עובר באיסור בישול בשבת מהתורה, הואיל וכבישה אינה נחשבת כבישול לעניין זה. אך חכמים אסרו את הדבר הואיל והוא נראה כמבשל.

אילו משקים יוצרים כבישה

לדעת כמה מהראשונים (רש"י, רשב"א, מאירי, ועוד) רק מאכל שנכבש בנוזל חריף כמו חומץ או ציר נחשב כמבושל בו. אך אם שהה כשיעור כבישה במים, חלב או אף יין, לא נחשב לכבוש. שכן על מנת לכבוש יש להיעזר בחומר בעל חריפות, כמו חומץ או מי מלח.

אולם רוב הראשונים סוברים שכל מאכל ששהה במשך זמן ממושך בנוזל, בולע בתהליך איטי והדרגתי את טעמו, אף על פי שהשפעת הנוזל עליו קלושה לעומת השפעת החומץ או מי המלח.

משך זמן הכבישה

הראשונים נחלקו מהו משך הזמן היוצר פעולת כבישה שמחשיבה את המאכל הנכבש כמבושל.

לדעת רבנו תם רק כעבור שלוש יממות הופך המאכל לכבוש. הוא לומד זאת מדברי הגמרא במסכת עבודה זרה[2], הקובעת שכדי להכשיר קנקני יין שבלעו יין נסך יש להשרותם במים במשך שלוש יממות, ולאחר כל יממה להחליף את המים שבהם. ועל פי הכלל כבולעו כך פולטו, הסיק שגם בליעתם אורכת שלושה ימים.

מנגד, לדעת רוב הראשונים, כבר כעבור יממה הופך המאכל לכבוש. ולמדו זאת מדברי הגמרא במסכת פסחים[3], שהתורה חידשה שבשר שנשרה יממה בתוך חלב לא נאסר, ומשמע ששאר המאכלים שנשרו במשקה אסור, ראויים היו להיאסר בכך, הואיל ונבלע בהם טעם המשקה האסור.

כבישה במשקה חריף

לדעת הרא"ש, כבישה במשקה אלכוהולי כמו ציר, מחילה דין 'כבוש' על המאכל השורה בו בשיעור זמן המקביל לזמן האורך להביא לרתיחתו של אותו מאכל תחת האש, ותחילת בישולו: ”כאילו נתנו על האור כדי שירתיח ויתחיל לבשל (להתבשל). אם נכבש בתוך הציר כשיעור זה - נאסר כל מה שבתוך הציר, ובפחות משיעור זה לא נאסר אלא כדי קליפה (רא"ש, פסקים על חולין פרק ח, סעיף מט).

דין זה נפסק בשולחן ערוך: ”ואם הוא כבוש בתוך ציר או בתוך חומץ, אם שהה כדי שיתננו על האור וירתיח ויתחיל להתבשל, הרי הוא כמבושל; ובפחות משיעור זה, לא נאסר אלא כדי קליפה” (שולחן ערוך יורה דעה הלכות תערובות סימן ק"ה סעיף א').

אמנם נחלקו האחרונים אם גם לגבי בליעת הכלי שבו שרה הנוזל החריף האסור הבליעה מתרחשת בשיעור זמן זה, או רק לאחר מעת לעת. לדעת המגן אברהם, הבליעה נעשית כבר בשיעור שיתננו על האור ויתחיל להתבשל, ולש"ך והט"ז רק כעבור יממה.

כבישה בכלים

כמשמעותו הראשונית של המושג כבישה הוא השריית מאכל במשקה על מנת לפעול בו בדרך זו לשם ריכוכו או הבלעת טעמים בו. אמנם כמה ראשונים ייחסו פעולת כבישה גם למשקה השרוי בתוך כלי במשך יממה, כך שבמהלך שהות המשקה בכלי, הוא בולע אל דפנותיו את טעמו של המשקה.

לאור זאת, כתב בספר איסור והיתר הארוך לאסור באכילה מאכל כשר שבושל או נכבש בכלי ששהה בו משקה אסור במשך יממה. כמו כן, כמה מראשוני אשכנז אסרו שימוש בפסח בכלי זכוכית[4] ששהה בהם חמץ במשך יממה במהלך ימות השנה, הואיל והכלי בולע אל דפנותיו את טעמו של החמץ, ועשוי להבליע את טעמו אל המאכלים שיבושלו או ייכבשו בכלי במהלך חג הפסח.

קישורים חיצוניים

הערות שוליים

  1. ^ למשל בתלמוד בבלי, מסכת חולין, דף קי"א, עמוד ב'.
  2. ^ ”בר עדי טייעא אנס הנהו זיקי מרב יצחק בר יוסף, רמא בהו חמרא ואהדרינהו ניהליה, אתא שאיל בי מדרשא; א"ל רבי ירמיה, כך הורה רבי אמי הלכה למעשה: ממלאן מים שלשה ימים ומערן. ואמר רבא: צריך לערן מעת לעת [בר עדי חטף באונס מרב יצחק בר יוסף את נודות היין שלו, שם בהם יין, והשיבם לו. בא רב יצחק לבית המדרש ושאל את רבי ירמיה מה דינם (הואיל ובלעו את טעמו של היין נסך שהושם בהם) והשיב שימלאם מים שלושה ימים בתחלופה, ובאר רבא שבכל יממה יש להחליף המים].” (תלמוד בבלי מסכת עבודה זרה דף ל"ג, עמוד א')
  3. ^ ”ומאי חידוש?... דאי תרו ליה כולי יומא בחלבא - שרי, בשיל ליה בשולי - אסור [ומה חידושו של איסור בשר בחלב על פני שאר איסורי התורה... שאם שרו את הבשר כל היום בחלב - הוא מותר, אך אם בישלו אותו בו - נאסר]” (תלמוד בבלי מסכת פסחים דף מד עמוד ב)
  4. ^ לשיטתם, דין כלי זכוכית ככלי חרס, בשל הדמיון ביניהם במובנים מסוימים, ועל כן לא ניתן להכשיר כלי זכוכית לשימוש בו בפסח, כשם שלא ניתן להכשיר כלי חרס לשימוש בו בפסח, שכן 'אינו יוצא מידי דופיו לעולם' (תלמוד בבלי, מסכת פסחים, דף ל', עמוד ב').

Read other articles:

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada April 2012. ArgensCiri-ciri fisikMuara sungaiLaut MediteraniaPanjang116 km Argens, adalah sebuah sungai sepanjang 116 km di Riviera Prancis. Seluruh daerah aliran sungainya masuk dalam departemen Var. Sungai ini melintasi Vidauban, Le Muy, Roquebrune-sur-Argens...

 

Blacktown Road adalah sebuah jalan sekunder yang menghubungkan City of Blacktown dengan M4 Motoway di Sydney, Australia dekat dengan Great Western Highway. Jalan ini membentuk bagian dari Prospect Highway, yang merupakan jalan sekunder penting yang menghubungkan Hills District dengan M4 Motorway. Jalan ini membentang dari Main Street Blacktown ke Great Western Highway. Di sisi lain Great Western Highway jalan ini menjadi Clunies Ross Street. Blacktown Hospital, juga beberapa komplek ritel-gud...

 

Jeanne Shaheen Cynthia Jeanne Shaheen /ʃəˈhiːn/ (née Bowers; lahir 28 Januari 1947) adalah seorang politikus yang menjabat sebagai senator Amerika Serikat senior dari New Hampshire. Sebagai anggota Partai Demokrat, ia adalah wanita senator AS perempuan pertama dalam sejarah New Hampshire, gubernur New Hampshire perempuan pertama, dan wanita pertama yang terpilih menjadi gubernur sekaligus senator dalam sejarah Amerika Serikat.[1] Referensi ^ Katharine Q. Seelye (1 January 2013). ...

Запрос «Ключевский» перенаправляется сюда; см. также другие значения. Василий Осипович Ключевский Имя при рождении Василий Осипович Ключевский Дата рождения 16 (28) января 1841[1] Место рождения Воскресеновка, Пензенский уезд, Пензенская губерния, Российская империя Д...

 

Species of tree Ulmus laevis habitus of an old specimen, Germany Conservation status Data Deficient  (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Kingdom: Plantae Clade: Tracheophytes Clade: Angiosperms Clade: Eudicots Clade: Rosids Order: Rosales Family: Ulmaceae Genus: Ulmus Subgenus: U. subg. Oreoptelea Section: U. sect. Blepharocarpus Species: U. laevis Binomial name Ulmus laevisPall. Distribution map Synonyms Ulmus acuta Dumrt. Ulmus ciliata Ehrh. Ulmus effusa Willd., Loudon...

 

English actor (born 1988) Rupert GrintGrint in 2018BornRupert Alexander Lloyd Grint (1988-08-24) 24 August 1988 (age 35)Harlow, Essex, England[1]EducationRichard Hale SchoolOccupationActorYears active1999–presentPartnerGeorgia Groome (2011–present)Children1Signature Rupert Alexander Lloyd Grint[2] (/ɡrɪnt/; born 24 August 1988) is an English actor. Grint rose to fame for his role as Ron Weasley in the Harry Potter film series, for which he was cast at age eleve...

Gereja Kristen Sangkakala IndonesiaPenggolonganProtestanWilayahIndonesiaDidirikan22 September 1946 Sulawesi SelatanSitus web resmihttps://www.gksi.co.id Gereja Kristen Sangkakala Indonesia atau dikenal sebagai GKSI merupakan suatu organisasi Gereja Kristen Protestan di Indonesia yang didirikan pada 22 September 1946 Sejarah Gereja Kristen Sangkakala Indonesia (GKSI) dimulai dengan pelayanan sebuah Yayasan di tahun 1988, Yayasan Kasih Sejahtera (YAKASTRA). Pada pertengahan tahun 1988, oleh kem...

 

جلبرمعلومات عامةالمنشأ تركيا بلد المطبخ مطبخ تركي طريقة الطبخ بوتشنج النوع طبق بالبيض المكونات الرئيسية بيض تعديل - تعديل مصدري - تعديل ويكي بيانات جِلبِر( بالتركي: çılbır) هو طبق تركي من بيض البوشيه مع اللبن (مخلوط غالبًا مع الثوم).[1] أكل السلاطين العثمانيون الجلبر، إذ أ�...

 

Artikel ini memiliki beberapa masalah. Tolong bantu memperbaikinya atau diskusikan masalah-masalah ini di halaman pembicaraannya. (Pelajari bagaimana dan kapan saat yang tepat untuk menghapus templat pesan ini) Artikel atau bagian mungkin perlu ditulis ulang agar sesuai dengan standar kualitas Wikipedia. Anda dapat membantu memperbaikinya. Halaman pembicaraan dari artikel ini mungkin berisi beberapa saran. Pranala luar pada artikel ini mungkin tidak sesuai dengan kebijakan atau pedoman Wikipe...

IMODIMOD's 3dmod GUI showing a separating cell.Developer(s)David Mastronarde et al. at the University of ColoradoStable release4.9.10 / September 26, 2018; 5 years ago (2018-09-26) Repositorybio3d.colorado.edu/imod/nightlyBuildsOperating systemWindows, Mac OS X, LinuxTypeElectron microscopyLicenseGPLv2Websitebio3d.colorado.edu/imod IMOD is an open-source, cross-platform suite of modeling, display and image processing programs used for 3D reconstruction and modeling of micros...

 

Jatidjan Menteri Maritim Indonesia ke-2Masa jabatan25 Juli 1966 – 17 Oktober 1967PresidenSoekarnoSoehartoPendahuluAli SadikinPenggantiIndroyono Soesilo (2014)Menteri Perhubungan Indonesia ke-19Masa jabatan28 Maret 1966 – 25 Juli 1966PresidenSoekarnoPendahuluAli SadikinPenggantiSutopo Informasi pribadiLahir(1926-11-27)27 November 1926Gombong, Kebumen, Jawa Tengah, Hindia BelandaMeninggal12 Januari 2008(2008-01-12) (umur 81)[1]Jakarta, IndonesiaKebangs...

 

Sonamoo 소나무 Sonamoo pada September 2016 Dari kiri ke kanan: Su Min, High.D, Min Jae, D.ana, Eui Jin, New Sun dan Na Hyun Latar belakang Asal Seoul, South Korea Genre K-pop Tahun aktif 2014-sekarang Label TS Entertainment Artis terkait The Unit Situs web tsenter.co.kr/sonamoo Diarsipkan 2017-12-14 di Wayback Machine. Anggota Sumin Minjae D.ana Nahyun Euijin High.D NewSun Sonamoo (Hangul: 소나무; digayakan sebagai SONAMOO, lit. Pohon pinus[1]) adalah grup musik asal K...

Міністерство оборони України (Міноборони) Емблема Міністерства оборони та Прапор Міністерства оборони Будівля Міністерства оборони у КиєвіЗагальна інформаціяКраїна  УкраїнаДата створення 24 серпня 1991Попередні відомства Міністерство оборони СРСР Народний комісарі...

 

Swedish and American actress (born 1978) Malin AkermanAkerman in 2024BornMalin Maria Åkerman (1978-05-12) 12 May 1978 (age 46)Stockholm, SwedenNationalitySwedish[a]American (from 2018)OccupationActressYears active1997–presentKnown for27 DressesWatchmenSpouses Roberto Zincone ​ ​(m. 2007; div. 2014)​ Jack Donnelly ​ ​(m. 2018)​ Children1RelativesJennifer Åkerman (half-sister) Malin Mar...

 

Questa voce sull'argomento piloti di Formula 1 è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Hiroshi Fushida Nazionalità  Giappone Automobilismo Carriera Carriera in Formula 1 Stagioni 1975 Scuderie Maki GP disputati 2 (0 partenze)   Modifica dati su Wikidata · Manuale Hiroshi Fushida (Kyoto, 10 marzo 1946) è un ex pilota automobilistico giapponese. Iscritto con il team Maki al Gran Premio d'Olanda 1975, sebbene qualificato, non ri...

At My BestSingel oleh Machine Gun Kelly featuring Hailee Steinfelddari album BloomDirilis17 Maret 2017 (2017-03-17)Direkam2017Genre Hip hop[1] emo rap pop-rap[2] Durasi3:20LabelEST 19XXBad BoyInterscopePenciptaColson BakerEdvard Førre ErfjordBenjamin LevinHenrik MichelsenRachel MouldenNathan PerezProduserHappy PerezKronologi singel Machine Gun Kelly No More Sad Songs (2017) At My Best (2017) Trap Paris (2017) Kronologi singel Hailee Steinfeld Show You Love(2017...

 

Church in Rome, ItalyOratorio di San Francesco Saverio del CaravitaOratory of Saint Francis Xavier del CaravitaChairs around altar, Caravita Oratory.Click on the map for a fullscreen view41°53′57.4″N 12°28′46.92″E / 41.899278°N 12.4797000°E / 41.899278; 12.4797000LocationRomeCountryItalyDenominationCatholic ChurchHistoryStatusOratory (worship)Consecrated1631ArchitectureArchitect(s)Pietro Gravita, S.J.Architectural typeChurchStyleBaroque/RococoGroundbreaking...

 

Human settlement in EnglandMickle TraffordOne of three fishing lakes at Meadow Fishery, Mickle TraffordMickle TraffordLocation within CheshirePopulation1,822 (2011 census)OS grid referenceSJ444696Civil parishMickle Trafford and DistrictUnitary authorityCheshire West and ChesterCeremonial countyCheshireRegionNorth WestCountryEnglandSovereign stateUnited KingdomPost townCHESTERPostcode districtCH2Dialling code01244PoliceCheshireFireCheshireAmbulanceNorth...

Portuguese terrorist paramilitary organisationMadeira Archipelago Liberation FrontFrente de Libertação do Arquipélago da MadeiraFLAMA's flagDates of operation1975-1978IdeologyMadeira's Independence, anti-communismPolitical positionRight-wingStatusExtinctAlliesAzores Liberation FrontBattles and warsPRECColoursBlue and GoldSucceeded byFórum para a Autonomia da Madeira The Madeira Archipelago Liberation Front (Portuguese: Frente de Libertação do Arquipélago da Madeira), or FLAMA...

 

Asociación de Estados del Caribe (AEC) Bandera Escudo Lema: Promover el desarrollo sostenible del Gran Caribe Situación de AEC   Sede Puerto España Idiomas oficiales español , inglés y francés Tipo Organización regional. Secretario general Rodolfo Sabonge Fundación 24 de julio de 1994 Miembros 31 Estados Superficie • Total 5.153.514[1]​ km² Población • Total • Densidad 267.437.81451,9 hab/km2 Gentilicio Caribeño/a, México: Norteamerican...