איסור הלבנת פנים

איסור הלבנת פנים
(מקורות עיקריים)
מקרא ויקרא, י"ט, י"ז
משנה תורה ספר המדע, הלכות דעות, פרק ו', הלכה ח'
שולחן ערוך חושן משפט, סימן ת"כ, סעיפים ל"ד-מ'
ספרי מניין המצוות ספר המצוות, לאו ש"ג
ספר החינוך, מצווה ר"מ
לעריכה בוויקינתונים שמשמש מקור לחלק מהמידע בתבנית

איסור הלבנת פנים הוא מצוות לא תעשה מתוך תרי"ג מצוות, לפיה אסור להכלים פני אדם מישראל.

המקור

איסור הלבנת פנים לא כתוב כמצווה מפורשת בתורה, אלא נזכר אגב מצוות תוכחה: ”הוֹכֵחַ תּוֹכִיחַ אֶת עֲמִיתֶךָ וְלֹא תִשָּׂא עָלָיו חֵטְא” (ספר ויקרא, פרק י"ט, פסוק י"ז). על הפסוק אמרו חז"ל: "יכול אפילו את מוכיחו ופניו משתנות? תלמוד לומר – ולא תשא עליו חטא"[1]. למרות מצוות התוכחה המוטלת על האדם, עליו להוכיח את חבירו בדרך "שלא ישא עליו חטא", דהיינו שלא לביישו[2]. אם במצב של מצווה על האדם להוכיח את חבירו בנועם, על אחת כמה וכמה שלא במקום מצווה[3].

חומרת האיסור

אף על פי שבדרך כלל אדם העובר על איסור תורה מתחייב במלקות, המבייש אינו לוקה מפני הכלל "לאו שאין בו מעשה אין לוקין עליו"[4]. ולמרות זאת, זהו איסור גדול. ואומרת על כך המשנה בפרקי אבות:

רבי אלעזר המודעי אומר... והמלבין פני חברו ברבים... אף על פי שיש בידו תורה ומעשים טובים אין לו חלק לעולם הבא!

רבי חנינא אומר על כך: "כל היורדין לגיהנם- עולים, חוץ משלשה שיורדין ואין עולין. ואלו הן: הבא על אשת איש, והמלבין פני חבירו ברבים, והמכנה שם רע לחבירו"[5] . אבל אם חזר בתשובה הרי הוא מבני העולם הבא, שאין לך דבר העומד בפני התשובה[6]. וכך גם אומרת הגמרא שם: "כל המלבין פני חברו ברבים כאילו שופך דמים". בהמשך הגמרא מוסבר שפני המתבייש מלבינים ולכן נקרא מלבין פני חברו ברבים[5]. ממעשה תמר שלא ביישה את יהודה ולא אמרה שהוא זה ששכב עמה, לומדת הגמרא ש"נוח לו לאדם שיפיל עצמו לכבשן האש ואל ילבין פני חברו ברבים"[7]. כך אמר גם יוסף "הוציאו כל איש מעלי"[8] והסתכן שאחיו יהרגוהו ובלבד שלא יבייש את אחיו בפני המצריים[9]. הגמרא במסכת סנהדרין[10] מספרת על חכמים שהיו אומרים שחטאו בחטא שאחרים עשו כדי שלא לבייש את מי שעשה את המעשה.

הנהגות ותקנות

מפאת חומרת המעשה, הספרות היהודית מלאה בהנהגות שעל האדם ליישם כדי שלא יגיע להלבנת פנים. ולכן אמרו: "אל לאדם להסתכל בפני הסועד"[11] דהיינו שלא להסתכל בפניו או בצלחת אדם כשאוכל כדי שלא לביישו. אדם שהלווה כסף לחברו ויודע שהלווה אינו יכול לפרוע את ההלוואה- אסור לו לעבור לידו, אפילו בלי לתבוע את החוב, בשביל לא להיות לו כנושה, אך גם מחמת שיעליב אותו[12]. וכן אמרו שלא לשאול את הרב בנושא שונה מהנושא שהוא מלמד כרגע, כדי שלא לביישו אם לא ידע לענות[13].

חוץ מהנהגות פרטיות, גם בציבור נתקבלו הנהגות שונות כדי שלא יבואו להלבנת פנים. כך למשל, בנות ירושלים שהיו יוצאות בט"ו באב לכרמים היו יוצאות כולן בבגדים שאולים שלא לבייש את מי שאין לה[14]; המת מולבש בבגד פשוט שלא לבייש את העניים[15]; גם למי שידע לקרוא היו מקריאים את מקרא ביכורים, כדי שלא לבייש את מי שאינו יודע לקרוא[16]. מטעם דומה נהגו שהחתן אינו מברך את ברכת האירוסין בעצמו.

יש שמונים את המצווה כמצוות לא תעשה במניין המצוות[17], ויש שמונים את האיסור כחלק מלאו של אונאת דברים[18]. יש האומרים שאיסור הלבנת פנים אינו מפורש בתורה[19].

ראו גם

לקריאה נוספת

קישורים חיצוניים

הערות שוליים

  1. ^ ספרא, קדושים, ב
  2. ^ רש"י על הפסוק
  3. ^ סמ"ג, לאוין ו
  4. ^ ורבי יהודה חולק בגמרא (תלמוד בבלי, מסכת תמורה, דף ג', עמוד א') על דין זה וסובר שמתחייבין מלקות אף על לאו שאין בו מעשה.
  5. ^ 1 2 תלמוד בבלי, מסכת בבא מציעא, דף נ"ח, עמוד ב'
  6. ^ משנה תורה לרמב"ם, ספר המדע, הלכות תשובה, פרק ג', הלכה ד'
  7. ^ תלמוד בבלי, מסכת ברכות, דף מ"ג, עמוד ב'
  8. ^ ספר בראשית, פרק מ"ה, פסוק א'
  9. ^ מדרש תנחומא, פרשת ויגש, סימן ה'
  10. ^ תלמוד בבלי, מסכת סנהדרין, דף י"א, עמוד א'
  11. ^ משנה תורה לרמב"ם, ספר אהבה, הלכות ברכות, פרק ז', הלכה ו'
  12. ^ משנה תורה, משפטים, מלוה ולוה, א', ג'
  13. ^ תלמוד בבלי, מסכת שבת, דף ג', עמוד ב'
  14. ^ תלמוד בבלי, מסכת תענית, דף ל"א, עמוד א'
  15. ^ תוספתא, נידה, ט, יא
  16. ^ פירוש הרמב"ם למשניות על משנה, מסכת בכורים, פרק ג', משנה ז'
  17. ^ ספר המצוות, סמ"ג וספר החינוך
  18. ^ שולחן ערוך הרב
  19. ^ תלמוד בבלי, מסכת סוטה, דף י', עמוד ב', תוספות ד"ה נוח

הבהרה: המידע בוויקיפדיה נועד להעשרה בלבד ואין לראות בו פסיקה הלכתית.

Read other articles:

Tamron

Tamron Co., Ltd. 株式会社タムロンJenisPerusahaan publik K.K. (TYO: 7740)DidirikanSaitama, Japan (1 November 1950)KantorpusatSaitama, JapanTokohkunciMorio Ono, Presiden & CEOProdukLensa fotografi, optis dan produk lainnyaPendapatan 66,000 juta Yen (2004)Karyawan5,579 (per 30 Juni 2007) [1]Situs webwww.tamron.co.jp Lensa makro Tamron SP AF 70-200mm F/2.8 Di LD [IF]. Tamron Co., Ltd. (株式会社タムロンcode: ja is deprecated , Kabushiki-gaisha Tamuron) adalah perusahaan...

 

 

Ireland in the Eurovision Song Contest 2023

Eurovision Song Contest 2023Country IrelandNational selectionSelection processEurosong 2023Selection date(s)3 February 2023Selected entrantWild YouthSelected songWe Are OneSelected songwriter(s)Conor O'DonohoeEd PorterJörgen ElofssonFinals performanceSemi-final resultFailed to qualify (12th)Ireland in the Eurovision Song Contest ◄2022 • 2023 • 2024► Ireland participated in the Eurovision Song Contest 2023 in Liverpool, United Kingdom, with We Are O...

 

 

Memoirs of a Geisha

Memoirs of a GeishaSutradaraRob MarshallProduserLucy FisherSteven SpielbergDouglas WickDitulis olehRobin SwicordPemeranZhang ZiyiGong LiMichelle YeohPenata musikJohn WilliamsPenyuntingPietro ScaliaDistributorSony Pictures EntertainmentDreamWorksTanggal rilis9 Desember 2005Durasi144 menitNegaraAmerika SerikatBahasaInggrisAnggaranUS$ 85 jutaIMDbInformasi di IMDbAMGProfil All Movie GuideSitus webhttp://sonypictures.com/homevideo/memoirsofageisha/index.html Memories of Geisha adalah film ya...

Aluminium oksida

Sel satuan dari corundum Aluminium oksida (alumina) Aluminium oksida adalah sebuah senyawa kimia dari aluminium dan oksigen, dengan rumus kimia Al2O3. Nama mineralnya adalah alumina, dan dalam bidang pertambangan, keramik dan teknik material senyawa ini lebih banyak disebut dengan nama alumina. Sifat-sifat Aluminium oksida adalah insulator (penghambat) panas dan listrik yang baik. Umumnya Al2O3 terdapat dalam bentuk kristalin yang disebut corundum atau α-aluminum oksida. Al2O3 dipakai sebaga...

 

 

القيادة العسكرية الأمريكية في أوروبا

القيادة العسكرية الأمريكية في أوروبا   الدولة ألمانيا الولايات المتحدة  الإنشاء 1 أغسطس 1952  جزء من وزارة الدفاع الأمريكية الموقع الرسمي الموقع الرسمي  القادة القائد الشرفي CCM Phillip L. Easton، القوات الجوية الأمريكية تعديل مصدري - تعديل   منطقة مسؤولية القيادة العسك...

 

 

List of acts of the Parliament of Great Britain from 1800

English, Scottish, Irish and Great Britain legislationActs of parliaments of states preceding the United Kingdom Of the Kingdom of EnglandRoyal statutes, etc. issued beforethe development of Parliament 1225–1267 1275–1307 1308–1325 Temp. incert. 1327–1411 1413–1460 1461 1463 1464 1467 1468 1472 1474 1477 1482 1483 1485–1503 1509–1535 1536 1539–1540 1541 1542 1543 1545 1546 1547 1548 1549      1551      1553 1554 1555 &...

Olivier Stirn

Pour les articles homonymes, voir Stirn. Olivier Stirn Olivier Stirn en 1989. Fonctions Ministre délégué au Tourisme 23 juin 1988 – 5 juillet 1990(2 ans et 12 jours) Président François Mitterrand Gouvernement Rocard II Prédécesseur François Doubin Successeur Jean-Marie Rausch Secrétaire d'État aux DOM-TOM[N 1] 10 mai 1988 – 22 juin 1988(1 mois et 12 jours) Président François Mitterrand Gouvernement Rocard I Prédécesseur Bernard Pons Successeur Louis Le P...

 

 

Blibli

Artikel ini bukan mengenai Bilibili. artikel ini perlu dirapikan agar memenuhi standar Wikipedia. Masalah khususnya adalah: - Silakan kembangkan artikel ini semampu Anda. Merapikan artikel dapat dilakukan dengan wikifikasi atau membagi artikel ke paragraf-paragraf. Jika sudah dirapikan, silakan hapus templat ini. (Pelajari cara dan kapan saatnya untuk menghapus pesan templat ini) PT Global Digital Niaga TbkLogo Blibli sejak 4 Oktober 2023URLhttps://www.blibli.com/ Tipeblibli.comabout.blibli.c...

 

 

Emil Aarestrup

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada November 2022. Carl Ludvig Emil Aarestrup Carl Ludvig Emil Aarestrup (4 Desember 1800 di Kopenhagen – 21 Juli 1856 di Odense) merupakan seorang dokter dan penyair Denmark, yang hanya memiliki satu jilid puisi yang diterbitkan sepanjang hidupnya, namun ini memberin...

Divisione Nazionale 1945–1946

Divisione NazionaleSkuad Torino musim 1945–46Musim1945–46JuaraTorinoGelar juara ke-3Jumlah pertandingan350Jumlah gol889 (2,54 per pertandingan)Pencetak golterbanyakGuglielmo Gabetto(22 gol)← 1942–43 1946–47 → Kejuaraan Sepak Bola Italia musim 1945–1946, biasa disebut dengan nama Divisione Nazionale 1945–46, adalah turnamen sepak bola pertama yang digelar di Italia setelah Perang Dunia II. Kondisi perang dan pendudukan tentara Amerika Serikat di Italia Utara membuat kejuar...

 

 

Lista della prima generazione delle console

Voce principale: Prima generazione delle console. Lista delle console di prima era non esaustiva. Aggiorna manualmente, SPARQL, Trova immagini Questa lista è generata dai dati presenti su Wikidata ed è periodicamente aggiornata da un bot. Le modifiche effettuate all'interno della lista saranno rimosse al prossimo aggiornamento! Indice 1 @ Mark 2 APF Electronics Inc. 3 Academy 4 Acetronic 5 Ajax 6 Akur 7 Alfa Electronics PTE. LTD. 8 Algemene Bank Nederland 9 AllOrgan 10 Allied's 11 Alltroni...

 

 

WNYF-CD

Fox affiliate in Watertown, New York Not to be confused with WFNY-FM or WFNY. WNYF-CDWatertown, New YorkUnited StatesChannelsDigital: 35 (UHF)Virtual: 28BrandingFox 287 News (newscasts)ProgrammingAffiliations28.1: Fox28.2: MeTVOwnershipOwnerGray Television(Gray Television Licensee, LLC)Sister stationsWWNY-TVHistoryFirst air date2001 (as separate station)Former call signsFor canceled WNYF-LP:W25AB (1982–2001)WNYF-LP (2001–2002)WNYF-CA (2002–2015)WNYF-CD:WNYF-CD (2008–2013)WNYF-LD (2013...

Marche sur Washington pour l'emploi et la liberté

Marche sur Washington pour l'emploi et la liberté La foule rassemblée sur le mall vue depuis le Lincoln Memorial. Informations Date 28 août 1963 (60 ans) Localisation Washington, États-Unis Caractéristiques Organisateurs Congress of Racial Equality, Southern Christian Leadership Conference, Student Nonviolent Coordinating Committee, National Association for the Advancement of Colored People, National Urban League, United Auto Workers, National Council of the Churches of Christ in A...

 

 

Hockenheim

Questa voce sull'argomento centri abitati del Baden-Württemberg è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Hockenheimcittà Hockenheim – Veduta LocalizzazioneStato Germania Land Baden-Württemberg DistrettoKarlsruhe CircondarioReno-Neckar TerritorioCoordinate49°19′05″N 8°32′50″E49°19′05″N, 8°32′50″E (Hockenheim) Altitudine102 m s.l.m. Superficie34,84 km² Abitanti21 745[1] (31-12-2022)...

 

 

Raid on Brunswick Town

Spanish naval attack on British America during the War of Jenkins' Ear Brunswick Town raidPart of the War of Jenkins' EarMosaic depicting the Spanish attackDateSeptember 3–6, 1748LocationBrunswick Town, North Carolina34°2′N 77°56′W / 34.033°N 77.933°W / 34.033; -77.933Result British victory[1]Belligerents  Great Britain North Carolina  SpainCommanders and leaders Capt. William Dry III Vincent Lopez †Strength 67 militiamen 2 shipsC...

Coppa Italia Primavera 2009-2010

Coppa Italia Primavera 2009-2010Primavera TIM Cup 2009-2010 Competizione Coppa Italia Primavera Sport Calcio Edizione 38ª Organizzatore Lega Nazionale Professionisti Date 22 agosto 2009 - 14 aprile 2010 Luogo  Italia Partecipanti 42 Risultati Vincitore  Milan(2º titolo) Secondo  Palermo Semi-finalisti  Empoli Juventus Cronologia della competizione 2008-2009 2010-2011 Manuale La Coppa Italia Primavera 2009-2010 è la trentottesima edizione del torneo riservato alle ...

 

 

Lil' Kim

American rapper (born 1974) Lil' KimLil' Kim in 2012BornKimberly Denise Jones (1974-07-11) July 11, 1974 (age 50)Brooklyn, New York City, U.S.Other namesQueen BeeOccupationsRappersingersongwriteractressmodeltelevision personalityYears active1994–presentPartnersJeremy Neil aka Mr. Papers (2012–2014, 2020–2021?)[1]Children1AwardsFull listMusical careerGenresEast Coast hip hopLabels eOne Atlantic Queen Bee Big Beat Undeas Formerly ofJunior M.A.F.I.A. Musical artist K...

 

 

宮城県出身の人物一覧

この項目には、一部のコンピュータや閲覧ソフトで表示できない文字（Microsoftコードページ932（はしご高））が含まれています（詳細）。 宮城県出身の人物一覧（みやぎけんしゅっしんのじんぶついちらん）は、Wikipedia日本語版に記事が存在する宮城県出身の人物の一覧表である。 公人 政治家 ※は現職 愛知揆一[1] - 大蔵大臣、外務大臣 愛知治郎[2]：仙台...

Vương quốc Liên hiệp Hà Lan

Vương quốc Liên hiệp Hà Lan Tên bản ngữ Verenigd Koninkrijk der Nederlanden 1815–1839 Quốc kỳ Quốc huy Tiêu ngữ: Je maintiendraiTôi sẽ giữ gìn Quốc ca: Wien Neêrlands BloedThose in whom Dutch blood Bản đồ Vương quốc Liên hiệp Hà Lan năm 1815.Đại Công quốc Luxemburg được tô bằng màu xanh sángTổng quanThủ đôAmsterdamBrusselsNgôn ngữ thông dụngTiếng Hà Lan, tiếng...

 

 

Nuclide

Atomic species Nuclear physics Nucleus Nucleons p n Nuclear matter Nuclear force Nuclear structure Nuclear reaction Models of the nucleus Liquid drop Nuclear shell model Interacting boson model Ab initio Nuclides' classification Isotopes – equal Z Isobars – equal A Isotones – equal N Isodiaphers – equal N − Z Isomers – equal all the above Mirror nuclei – Z ↔ N Stable Magic Even/odd Halo Borromean Nuclear stability Binding energy p–n ratio Drip line Island of s...