Yvain, o Cabaleiro do León (en francés: Yvain, le Chevalier au Lion) é unha novela de cabalarías de Chrétien de Troyes. Foi escrita probabelmente en 1170, simultaneamente con Lanzarote ou o Cabaleiro da Carreta, e inclúe varias referencias aos acontecementos daquel poema. O personaxe principal, Yvain, baséase nunha figura histórica, Owain mab Urien.

Un día, na Corte do Rei Artur, Calogrenant conta a súa aventura: atopa unha fonte máxica, e dinlle que se consegue verter a súa auga nunha gran pedra, se exporá a moitos perigos, en particular a unha terrible tempestade, pero tamén a sucesos marabillosos. Cando o fai, desencadéase unha tempestade que destrúe as colleitas e mata a xente do lugar. Pero despois, ocorre a marabilla: moitos paxaros de cantos melodiosos se pousan sobre a árbore. De pronto, un cabaleiro negro combate a Calogrenant e vénceo. Yvain decide vingar o seu primo. Chega ó castelo, mata o seu dono e namórase de Laudine, a viúva. Casa con ela pero despois, convencido por Galván, volve ás súas aventuras, e incumpre a súa promesa de volver ó cabo dun ano. Ela escríbelle e dille que non o quere volver ver, co que el tolea e vaga errante polos bosques. Alí bate cun león a pelexar cun dragón. Decide axudar o león e sálvao. Como agradecemento, este fica ao seu lado, polo que será chamado de aí en diante o Cabaleiro do León, e ambos vivirán unha serie de aventuras que terminarán por lle ensinar a Yvain o verdadeiro significado da honra, a amizade e o amor. Coa axuda dunha doncela da dona, recupera o amor da súa esposa e consegue o seu perdón.

Aínda que na literatura galega medieval non se conservan textos con esta historia, non hai dúbida que se coñecía. Un testemuño moi claro é o tímpano do mosteiro de Santa María de Penamaior (cisterciense), labrado contra 1255. Alí aparece Yvain, o cabaleiro triunfante levando as rendas do cabaleiro vencido, a fonte milagreira, representada polas ondas do círculo central, a árbore chea de paxaros, o cadrado ó pé da fonte onde se vertía a auga que desencadeaba tormentas e o león, co rabo bifurcado^[1].

• TROYES, Chrétien de. Ivain, o Cavaleiro do Leão. En Romances da Távola Redonda. Tradución de Rosemary C. Abílio. São Paulo: Martins Fontes, 1991.
• LACY, Norris J. Chrétien de Troyes. En The New Arthurian Encyclopedia, pp. 88–91. Nova York: Garland, 1991. ISBN 0-8240-4377-4.

• O Sangue nos Romances Arturianospor Prof. Dr. José Rivair Macedo. En BrathairArquivado 17 de xuño de 2006 en Wayback Machine.. (en portugués)
• Edición electrónica de Four Arthurian Romances por Chrétien de Troyes (inclúe Yvain), de acceso libre no Proxecto Gutenberg