A ruana (posiblemente do castelán que quere dicir "manta raída" ou do quechua ruana "tecido")^[1] é un tipo de poncho solto sen mangas e aberto na súa parte central baixo o oco onde se coloca a cabeza de quen o viste, en forma de capote fabricado de maneira artesanal que se usa enriba doutras pezas, o cal ten forma cadrada ou rectangular e que no centro posúe un buraco para pasar a cabeza. A ruana é orixinaria dos Andes colombianos. En Colombia, a ruana constitúe a peza característica e tradicional do departamento de Boyacá elaborada inicialmente por indíxenas e mestizos e utilizada dende a época da colonia, aínda que tamén é elaborada nos departamentos de Cundinamarca, Antioquia, Nariño, Bogotá, Santander (Colombia), Norte de Santander e Caldas. En Venezuela é moi utilizada e elaborada nos estados andinos de Táchira, Mérida e Trujillo, utilizada dende a colonia por todos os habitantes venezolanos, actualmente só na rexión andina se mantén o seu uso tradicional.

A verba ruana é de orixe descoñecida, mais pode vir do castelán "ruana" en referencia a unha tea de la, irregular ou relacionada coa rúa. Porén, aínda que de maneira dubidosa, segundo ProColombia (former Proexport), a axencia oficial de Colombia ó cargo do turismo internacional e o investimento estranxeiro, a palabra ruana provén do muisca ruana quere dicir "terra de mantas", en referencia ós tecidos de la manufacturados polos muiscas e os timoto-cuicas.^[2]

A orixe desta peza aínda é descoñecida. Algúns cren que se trata dunha fusión dos capotes españois coa manta ou chircate tradicional dos indíxenas muiscas, quen tiveron asentamento nos actuais departamentos de Boyacá, Cundinamarca e sur de Santander, sendo usada tamén por tribos dos timoto-cuicas; mentres que outros cren que se tomou ese nome dos panos que os españois trouxeron dende Ruán, en Francia.

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Ruana

• Páxina oficial de Proexport con información sobre ruanas (en inglés)