Despois de ser cazado a grande escala nos mares do sur a mediados do século XX, época na que se mataron uns 200 000 exemplares, o rorcual boreal é hoxe unha especie protexida internacionalmente.
Taxonomía e nomenclatura
A primeira descrición desta especie débese a René Primevère Lesson, en 1828, en Histoire naturelle générale et particulière des Mammifères et des Oiseaux découverts depuis 1788 jusqu'à nos jours. París: Baudoin Frères, 1: 342.[3]
Pero fora recoñecida pouco antes (1822) por Karl Asmund Rudolphi, como Balaena rostrata,[4] de maneira que nos países anglosaxóns este catáceo se denomina ás veces como Rudolphi's rorqual,[5] e nos países francófonos como rorqual de Rudolphi.[6]
Sinónimos
Ademais de polo nome que lle deu Lesson, e actualmente válido, a especie coñeceuse tamén polos sinónimos seguintes:[4]
Balaena rostrata Rudolphi, 1822
Balaenoptera alba Giglioli, 1870
Balaenoptera arctica Temminck, 1841
Balaenoptera iwasi Gray, 1846
Balaenoptera laticeps Gray, 1846
Balaenoptera schlegelii Van Beneden & Gervais, 1880
Balaenoptera borealis schleglii Tomilin, 1946, no hemisferio sur.[8]
As análises xenéticas poden aínda causar que ambas as subespecies sexan reclasificadas como especies diferentes.[3]
O nome rorcual sei
Na bibliografía en varios idiomas, incluídos o castelán e o portugués, a especie adoita denominarse, ademais de por outros nomes, como rorcual sei (castelán) ou baleia-sei (portugués), que son adaptacións do seu nome inglés, sei whale, que provén do noruegués seikval ou seihval: Sei significa nos idiomas escandinavos "abadexo", peixe similar ao bacallau, e val, ou hval, "balea". Os rorcuais boreais aliméntanse de bacallaus xuvenís, entre outras especies de pequenos peixes e de cefalópodos, nas augas de Noruega, polo que estes peixes e as baleas frecuentemente eran vistos xuntos, dando ao rorcual ese nome.
Outros nomes galegos
Representación dun rorcual boreal nun selo de correos das illas Feroe.Esqueleto de Baleonoptera borealis no salón central do Museo Nacional de Historia Natural de Chile, un dos símbolos desta institución.
Na bibliografía dispoñíbel, ademais do nome inicialmente proposto pola Sociedade Galega de Historia Natural, na súa provisoria Lista patrón dos vertebrados de Galicia publicada no Tomo I, O Medio, da inacabada Xeografía de Galicia dirixida por Pérez Alberti,[2] que é o adoptado aquí, esta especie aparece denominada con outros dous nomes galegos ben diferentes:
balea de pintas, en Díaz d'a Silva e Cartelle.[10]
Diferentes non polos nomes rorcual e balea, que se poden considerar como sinónimos válidos, senón polo común "apelido" de pintas, que se afasta dos normalmente empregados na bibliografía internacional na que, ademais de ser coñecido como rorcual sei (ou equivalentes) prefírese a adaptación do nome científico específico, borealis,[11] como no seu día fixera a SGHN.
Distribución
Habitante da todos os océanos do planeta, especialmente en mar aberto e en zonas de augas profundas,[12] evita as augas polares e tropicais, así como os mares intracontinentais, semipechados. Efectúa unha migración anual desde os mares subpolares fríos en verán, cara aos mares subtropicais temperados en inverno, e viceversa, aínda que non se coñecen de forma precisa as súas rutas migratorias na maior parte das rexións do globo.[13]
Características
O rorcual boreal é, despois da balea azul e do rorcual común, o terceiro balenoptérido máis grande do mundo.[14]. Estas baleas alcanzan unha lonxitude de 20 m e un peso de 45 t.[13]
Alimentación
Un rorcual boreal inxire diariamente unha media de 900 kg de alimento, composto esencialmente por copépodos, krill e outras formas de zooplancto.[15]
Comportamento
Os rorcuais boreais están entre os cetáceos máis rápidos, cunha velocidade que pode superar os 50 km/h en distancias curtas.[15]
A intensa caza industrial a que foi sometida a especie, especialmente entre finais do século XIX e a primeira metade do XX, case a fixo desaparecer; neses anos capturáronse uns 238 000 individuos.[16]
Na actualidade, case ao bordo da extinción, o rorcual boreal é unha especie protexida internacionalmente.[17]
Estado actual
A UICN, en 2008, debido que a causa da drástica redución da poboación desta especie por mor da caza comercial é probabelmente irreversíbel, aínda tendo en conta que na actualidade xa non se practica a caza. Por esta razón, a especie foi avaliada como "EN" (en perigo).[17]
↑W. A. Watkins e W. E. Schevill (1979): "Aerial observations of feeding behavior in four baleen whales: Eubalaena glacialis, Balaenoptera borealis, Megaptera novaeangliae, and Balaenoptera physalus", J. of Mammalogy60: 155–163 Ver en liña.
↑Nomes vulgares desta especie nalgúns idiomas próximos ao galego:
catalán: rorqual boreal
francés: rorqual boréal
italiano: balenottera boreale
portugués: baleia-boreal (tamén baleia-sei, baleia-glacial e baleia-sardinheira).
↑R. Gambell (1985): "Sei Whale Balaenoptera borealis Lesson, 1828". En S. H. Ridgway e R. Harrison, eds.: Handbook of Marine Mammals, volume 1The Sirenians and Baleen Whales. London: Academic Press. ISBN 0-12-588503-2.
↑ 13,013,1R. Reeves, G. Silber e M. Payne (1998): Draft Recovery Plan for the Fin Whale Balaenoptera physalus and Sei Whale Balaenoptera borealis. National Marine Fisheries Service. Silver Spring, Maryland, USA Ler en liñaArquivado 03 de marzo de 2016 en Wayback Machine..
↑S. L. Perry, D. P. DeMaster e G. K. Silber (1999): "The Great Whales: History and Status of Six Species Listed as Endangered Under the U.S". Endangered Species Act of 1973, Número especial. Marine Fisheries Review61 (1): 52-58.
↑L. Horword (1897): The sei whale: population biology, ecology, and management. Kent, England: Croom Helm Ltd. ISBN 0-7099-4786-0.
↑ 17,017,1Reilly, S. B., Bannister, J. L., Best, P. B., Brown, M., Brownell Jr., R. L., Butterworth, D. S., Clapham, P. J., Cooke, J., Donovan, G. P., Urbán, J. & Zerbini, A. N. (2008): Balaenoptera glacialis na Lista vermella de especies ameazadas da UICN. Versión 2016-1. Consultada o 29-07-2016.
Carwardine, M. (1995): Ballenas, delfines y marsopas. Guía visual de todos los cetáceos del mundo. Barcelona: Omega. ISBN 84-282-1037-3.
Díaz d'a Silva, J. I. e Cartelle, Y. (2007): Guía dos mamíferos de Galicia. A Coruña: Baía Edicións. ISBN 978-84-96893-20-7.
Duguy, R. e Robineau, D. (1987): Guía de los mamíferos marinos de Europa. Barcelona: Omega. ISBN 84-282-0811-5.
Lahuerta Mouriño, Fernando e Francisco X. Vázquez Álvarez (2000): Vocabulario multilingüe de organismos acuáticos. Santiago: Xunta de Galicia. ISBN 84-453-2913-8.
Lesson, René Primevère (1828): Histoire naturelle générale et particulière des Mammifères et des Oiseaux découverts depuis 1788 jusqu'à nos jours. París: Baudoin Frères. Ler facsímile en liña.
Wilson, D. E. & Reeder, D. M. (eds.) (2005): Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference. Third edition. Baltimore, Maryland, USA: Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-8221-4.
.jpg)
