A localidade foi fundada por náhuas na época precolombiana. Para o ano 1550 tiña unha poboación duns mil habitantes; e para 1770, de acordo con Pedro Cortés y Larraz, pertencía á Parroquia de San Salvador con 156 familias conformadas "só de ladinos".
Na época republicana do Salvador, formou parte do departamento de San Salvador desde 1824, e posteriormente do Distrito Federal da República Federal de Centro América. Un informe do ano 1860 refire o seguinte:
Esta poboación prospera en habitantes e melloras de edificios, pois cóntanse pola estatística dous mil novecentos noventa e un individuos (2,991 h.), unha igrexa cos seus correspondentes ornamentos, un convento que está para concluírse, unha casa de escola en igual estado e o seu cabido; trescentas trece (313) casas, e delas a maior parte de tella; cinco vales que se denominan Realengo, Potrerillos, Aposentos, Macanse e García.[1]
En 1865, como parte do distrito de Opico, foi incorporado ao departamento de La Libertad.
De acordo coa estatística do departamento de La Libertad feita polo gobernador José López o 23 de maio de 1865, tiña unha poboación de 3146 persoas.[2]
O 10 de marzo de 1874 adquiriu o título de vila; e para 1890 contaba cunha poboación de 5486 habitantes. O 6 de abril de 1905 obtivo o título de cidade.
En setembro de 1912 o alcalde municipal de Quezaltepeque, o empresario catalán tarraconense Pablo Llort Angles, avó do artista Fernando Llort, fundou a Banda Municipal da Cidade de Quezaltepeque e a Escola de Música da Cidade de Quezaltepeque, ambos sostidos pola municipalidade e cuxos regramentos foron aprobados polo goberno de Manuel Enrique Araujo o 6 de novembro e 16 de novembro.[3][4]
Xeografía
O municipio ten unha área de 125,38 km², e a cabeceira unha altitude de 415 msnm. O topónimo nahuatQuezaltepeque significa: "Cerro do quetzal". A través dos anos a localidade foi coñecida como Quecaltepeque (1548), Quezaltepeque (1576), Quezaltepec (1896), San José Quezaltepeque (1740), e Quezaltepeque (1670 e 1770).
Para a súa administración, o municipio divídese en 13 cantóns e 39 casaríos; e dentro da súa circunscrición territorial localízase o sitio arqueolóxico Las Marías e o turicentro La Toma de Quezaltepeque.[5]
Regan o municipio os ríos: Sucio, El Barillo, Santa Lucía e Claro; e as crebadas: Agua Zarca, El Chaguite e El Coyol. Os relevos terrestres máis importantes son: o volcán de San Salvador; o Cerro El Playón, situado ao norte do volcán de San Salvador; El Cerrito, situado a 2 km ao sueste da cidade, do cal se extrae balastro utilizado para revestir estradas e tamén como materia prima na industria de bloques para a construción; Las Lomas del Espino, situadas a 5 km ao noroeste da cidade, que serven de límite entre Quezaltepeque e o municipio de Nejapa; e La Loma de Trinidad, situada ao norte do cantón Las Mercedes.[6]
Cultura
Quezaltepeque ten unha tradición de artesanías tales como a floraría e a olaría.[7][8][9]
Ten unha longa tradición literaria, son quezaltecos os escritores: Quino Caso, José Rutilio Quezada, Ramón González Montalvo, Javier Alas, Alfonso Quijada Urías, Jorge Kattán Zablah, Otoniel Guevara, Kenny Rodríguez, Carlos Teshcal, Antonio Teshcal, Carlos Anchetta, entre outros.
↑"Secretaría de Gobernación"(PDF). Diario Oficial (Tomo 73 Número 269) (San Salvador). 16 de novembro de 1912. p. 2601. Consultado o 16 de agosto de 2021.
