A Nación Navagho[1] ou Nación Navajo[2] (en navagho: Naabeehó Bináhásdzo) é un territorio nativo americano semiautónomo habitado polo pobo navagho. Abrangue 71.000 km2, ocupando anacos do nordeste de Arizona, sueste de Utah e noroeste Novo México. É a meirande área asignada principalmente baixo a xurisdición nativa americana dos Estados Unidos.
Nome
En inglés, o nome inicial da zona era "Navajo Indian Reservation" ("Reserva India Navagho"), gobernado dende 1923 polo "Consello tribal Navagho". O 15 de abril de 1969, o nome oficial no escudo utilizado polo goberno foi cambiado a "Navajo Nation" (Nación Navagho), indicando que a partir dese día "toda a correspondencia, inmóbil [sic], papel de carta [...] da tribo Navagho utilizaría a denominación Nación Navagho para identificar a tribo".[3] En 1994, unha proposta de cambiar a designación oficial de "Navagho" a "Diné" foi rexeitada polo consello. Eles dixeron que o nome Diné representaba o tempo de sufrimento antes da Longa marcha, e o termo Navagho é a axeitada designación para o futuro.[4]
En navagho, a entidade xeográfica cos límites fronteirizos delimitados é coñecido como "Naabeehó Bináhásdzo". Isto contrasta con "Diné Bikéyah" e "Naabeehó Bikéyah" para a idea xeral de "Navajoland".[5] Ningunha das designacións debería ser confundida con "Dinétah", o termo usado para o fogar tradicional do pobo Navagho, situado na área entre as montañas Dookʼoʼoosłííd (San Francisco Peaks), Dibé Ntsaa (Hesperus Mountain), Sisnaajiní (Blanca Peak) e Tsoodził (Mount Taylor).
Cambios e expansión das fronteiras da Reserva dos Navagho dende 1868 ata 1934.
Despois da Longa Marcha e o retorno dos navagho dende o seu encarceramento en Bosque Redondo, a "Navajo Indian Reservation" estableceuse no Tratado de 1868. As fronteiras foron definidas polo paralelo 37º polo norte, a liña de Fort Defiance polo sur, Fort Lyon polo leste e meridiano 109° 30′ polo oeste.[6] Malia que o tratado proporcionaba preto de cen millas cadradas no Territorio de Novo México, o tamaño actual do territorio era de 1.346.916 hectáreas,[6] un pouco máis da metade. Esta peza inicial da terra represéntase no deseño da bandeira da Nación Navagho por un rectángulo de cor marrón escuro.[7]
Porén, debido ó feito de que non había límites físicos ou paneis de sinalización fixáronse no seu lugar, moitos navaghos ignoraron estes límites formais e volveron ó lugar onde os tiñan en catividade.[6] Unha significativa poboación navagho aínda reside ó longo de Little Colorado e Colorado Rivers así como en Naatsisʼáán (Navajo Mountain), nunca sufriron nos campos de concentración en Hwéeldi (Ft. Sumner).
A primeira expansión do territorio ocorreu o 28 de outubro de 1878, cando o Presidente Rutherford Hayes asinou unha orde executiva aumentando os límites 20 millas cara ao oeste.[6]
Notas
↑González González, Manuel (ed.). "Navagho". Tergal. Consultado o 23/12/2024.
↑Wilkins, David Eugene. The Navajo Political Experience. Diné College Pres. Tsaile/Tséhílį́: 1999. page 3.
↑"Navajo oppose name change", Indian Country Today, 12 de xaneiro de 1994
↑Young, Robert W & William Morgan, Sr. The Navajo Language. A Grammar and Colloquial Dictionary. University of New Mexico Press. Albuquerque, NM: 1987.
↑ 6,06,16,26,3Iverson, Peter & Monty Roessel. Diné: A History of the Navajos. University of New Mexico Press. Albuquerque, NM: 2002. page 68ff.
