Laranxeira amarga

A laranxeira amarga[1] ou laranxeira aceda (Citrus × aurantium), é unha árbore cítrica da familia das Rutáceas. É un híbrido entre Citrus maxima e Citrus reticulata.[2] Moitas variedades de laranxa amarga úsanse polo seu aceite esencial, para perfume e saborizante, ou como medicinais. Utilízase tamén coma portaenxertos doutras especies cítricas.

Follas
Flor de laranxeira
Froito
Follaxe con flor e froito

Descrición

É unha árbore perennifolio que acada unha altura de 7–8 m, espiños axilares e agudos. Follas de 50-115 x 30–55 mm, elípticas, cor verde escura brillante e recendentes, con pecíolo alado, ás obovadas. Flores bisexuais, en cimas axilares, brancas e moi recendentes (flor de laranxeira).[3] Pétalos carnosos e glandulares. Estames 20-24. Froito globoso, de 7 x 7,5 cm, aplanados na base e o ápice; Pela cando madura, glandular e áspera. Eixo oco. Polpa amargo-aceda.[4]

Variedades

Uso como portaenxerto

Citrus × aurantium é un dos padróns utilizados para especies cítricas de valor comercial. É resistente a calcaria, a condicións de asfixia radical e ás xeadas. Tamén ten unha resistencia media a condicións de salinidade no solo e á seca, isto último polo seu sistema radical profundo e medianamente ramificado.[5] En canto ás doenzas, a laranxeira amarga é tolerante a Phytophtora sp. e a Armillaria mellea, mais susceptíbel ao nematodo Tylenchulus semipenetrans.[6] É ademais tolerante a exocorte, ao virus da psoríase dos cítricos e ao viroide da cachexia-xiloporose dos cítricos, porén susceptíbel ao virus da tristeza dos cítricos.[6]

O tamaño da froita dos cultivares enxertados sobre laranxeira amarga é algo menor que sobre limoeiro rugoso (Citrus × jambhiri), mais maior que sobre mandarineiro Cleopatra (Citrus × reshni). Tanto os sólidos solúbeis como a acidez titulábel do zume dos froitos obtidos sobre pé de laranxeira amarga son elevados. Esta característica, xunto coa súa tolerancia moderada a Phytophtora, fixo da laranxeira amarga o portaenxerto preferido en países tropicais onde o virus da tristeza dos cítricos non é un factor limitante.[5]

Suplementos dietarios

O extracto de laranxa amarga (e o seu zume) úsase en suplemento dietario, como axuda para control da obesidade e como un supresor do apetito, aínda que sen control profesional pode ser extremadamente perigoso. A laranxa amarga contén sinefrina máis coñecida como fenilefrina, un fármaco semellante á efedrina, mais que actúa só como estimulante adrenérxico (alfa) cun posíbel risco de choque isquémico e hipertensión.
Tamén se adoita utilizar con fins terapéuticos a fenilefrina en anticatarrais como vasoconstritor para o control das secrecións nasais.

O aceite esencial das flores é tranquilizante, hipnótico suave, espasmolílico. O aceite esencial do pericarpo ten efecto antiespasmódico, lixeiramente sedante e hipnótico; os flavonoides confírenlle propiedades como vitamínico P (aumenta o ton das paredes venosas, reduce a permeabilidade e aumenta a resistencia capilar. Os principios amargos actúan como tónico, aperitivo, eupéptico e colagogo. A pectina é a parte branca entre a pela e a froita. Confírelle propiedades demulcentes e hipocolesterolemiantes. A pela de laranxa amarga, polo seu característico cheiro e sabor (amargo-aromático), constitúe un dos mellores correctores organolépticos, para enmascarar os cheiros e sabores desagradábeis doutras drogas.

Pericarpo: inapetencia, dispepsias hiposecretoras, espasmos gastrointestinais, disquinesias hepatobiliares, colecistite, diarreas, síndrome do intestino irritábel. Varices, flebite, hemorroides, debilidade capilar, edemas, diarreas, hiperlipemias.

Flores, follas: ansiedade, insomnio, distonías neurovexetativas, tose nerviosa.[7]

Taxonomía

Citrus aurantium foi descrita por Carl von Linné e publicado en Species Plantarum 2: 782–783. 1753.[4]

Sinonimia
  • Aurantium × acre Mill.
  • Aurantium × bigarella Poit. & Turpin
  • Aurantium × corniculatum Poit. & Turpin
  • Aurantium × coronatum Poit. & Turpin
  • Aurantium × humile Mill.
  • Aurantium × myrtifolium Descourt.
  • Aurantium × orientale Mill.
  • Aurantium × silvestre Pritz.
  • Aurantium × sinense (L.) Mill.
  • Aurantium × variegatum Barb.Rodr.
  • Citrus × amara Link
  • Citrus × aurata Risso
  • Citrus × benikoji Yu.Tanaka
  • Citrus × bigaradia Loisel.
  • Citrus × bigaradia var. cyathifera Risso & Poit.
  • Citrus × calot Lag.
  • Citrus × canaliculata Yu.Tanaka
  • Citrus × changshan-huyou Y.B.Chang
  • Citrus × communis Poit. & Turpin
  • Citrus decumana var. paradisi (Macfad.) H.H.A.Nicholls
  • Citrus × dulcimedulla Pritz.
  • Citrus × dulcis Pers.
  • Citrus × florida Salisb.
  • Citrus × funadoko Yu.Tanaka
  • Citrus × fusca Lour.
  • Citrus × glaberrima Yu.Tanaka
  • Citrus gracilis var. dulcis Yu.Tanaka
  • Citrus grandis f. Benikawa Yu.Tanaka
  • Citrus grandis var. glaberrima (Tanaka) Karaya
  • Citrus grandis var. kotokan (Hayata) Karaya
  • Citrus grandis var. natsudaidai (Tanaka) Karaya
  • Citrus grandis var. sulcata (Takah.) Karaya
  • Citrus grandis var. tengu (Tanaka) Karaya
  • Citrus humilis (Mill.) Poir.
  • Citrus hystrix H. Perrier
  • Citrus × intermedia Yu.Tanaka
  • Citrus × iwaikan Yu.Tanaka
  • Citrus × iyo Yu.Tanaka
  • Citrus × karna Raf.
  • Citrus × keraji Yu.Tanaka
  • Citrus × kotokan Hayata
  • Citrus × leiocarpa var. tumida Yu.Tanaka
  • Citrus maxima var. uvacarpa Merr.
  • Citrus medica f. tamurana (Tanaka) M.Hiroe
  • Citrus × medioglobosa Yu.Tanaka
  • Citrus × mitsuharu Yu.Tanaka
  • Citrus × myrtifolia (Ker Gawl.) Raf.
  • Citrus × natsudaidai Hayata
  • Citrus × nobilis Lour.
  • Citrus × nobilis var. genshokan Hayata
  • Citrus × nobilis var. rubrifrons Yu.Tanaka
  • Citrus × nobilis var. subcompressa Yu.Tanaka
  • Citrus × nobilis f. tumida (Tanaka) M.Hiroe
  • Citrus × omikanto Yu.Tanaka
  • Citrus × papillaris Blanco
  • Citrus × paradisi Macfad.
  • Citrus × pseudogulgul Shirai
  • Citrus × reshni (Engl.) Yu.Tanaka
  • Citrus × rokugatsu Yu.Tanaka
  • Citrus × rumphii Risso
  • Citrus sabon f. banyu Hayata
  • Citrus sabon f. hakunikuyu Hayata
  • Citrus sabon f. jiyu Hayata
  • Citrus sabon f. mitsuyu Hayata
  • Citrus sabon f. sekitoyu Hayata
  • Citrus sabon f. soyu Hayata
  • Citrus × sinensis subsp. crassa (Risso) D.Rivera & al.
  • Citrus × sinensis subsp. fetifera (Risso) D.Rivera & al.
  • Citrus × sinensis subsp. hierochuntica (Risso) D.Rivera & al.
  • Citrus × sinensis subsp. lusitanica (Risso) D.Rivera & al.
  • Citrus × sinograndis Yu.Tanaka
  • Citrus × subcompressa (Tanaka) Yu.Tanaka
  • Citrus × sulcata Yu.Tanaka
  • Citrus × taiwanica Yu.Tanaka & Shimada
  • Citrus × tangelo J.W.Ingram & H.E.Moore
  • Citrus tankan f. koshotankan Hayata
  • Citrus × tengu Yu.Tanaka
  • Citrus × tosa-asahi Yu.Tanaka
  • Citrus × truncata Yu.Tanaka
  • Citrus × vulgaris Risso
  • Citrus × yatsushiro Yu.Tanaka
  • Citrus × yuge-hyokan Yu.Tanaka[8]

Notas

  1. ↑ Nome vulgar en galego en Termos esenciais de botánica, Universidade de Santiago de Compostela, 2004
  2. ↑ "Plant Profile for Citrus ×aurantium L. (pro sp.), http://plants.usda.gov/java/profile?symbol=CIAU8 Arquivado 06 de maio de 2013 en Wayback Machine.
  3. ↑ Naranjo agrio Infojardín (en castelán)
  4. ↑ 4,0 4,1 "Laranxeira amarga". Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultado o 24 de xaneiro de 2013. 
  5. ↑ 5,0 5,1 Davies, F. S.; Albrigo, L. G. (1999). Cítricos. Zaragoza: Acribia. pp. 103–105. ISBN 84-200-0889-3. 
  6. ↑ 6,0 6,1 Agustí, Manuel (2003). Citricultura. Madrid: Mundi-Prensa. pp. 333–336. ISBN 84-8476-158-4. 
  7. ↑ "Laranxeira amarga". Plantas útiles: Linneo. Arquivado dende o orixinal o 23 de novembro de 2010. Consultado o 25 de maio de 2013. 
  8. ↑ Laranxeira amarga en PlantList

Véxase tamén

Bibliografía

  • Molina Rosito, A. 1975. Enumeración de las plantas de Honduras. Ceiba 19(1): 1–118.
  • Nasir, E. & S. I. Ali (eds). 1980-2005. Fl. Pakistan Univ. of Karachi, Karachi.
  • Pérez, A., M. Sousa Sánchez, A. M. Hanan-Alipi, F. Chiang Cabrera & P. Tenorio L. 2005. Vegetación terrestre. 65–110. In Biodivers. Tabasco. CONABIO-UNAM, México.
  • Perrier de la Bathie, H. 1950. Rutacees. Fl. Madagasc. 104: 1–85.
  • Schatz, G. E., S. Andriambololonera, Andrianarivelo, M. W. Callmander, Faranirina, P. P. Lowry, P. B. Phillipson, Rabarimanarivo, J. I. Raharilala, Rajaonary, Rakotonirina, R. H. Ramananjanahary, B. Ramandimbisoa, A. Randrianasolo, N Ravololomanana, Z. S. Rogers, C. M. Taylor & G. A. Wahlert. 2011. Catalogue of the Vascular Plants of Madagascar. Monogr. Syst. Bot. Missouri Bot. Gard. 0(0): 0–0.
  • Schulenberg, T. S. & K. Awbrey. 1997. A rapid assessment of the humid forests of South Central Chusquisaca, Bolivia. RAP Working Papers 8: 1–84.
  • Serrano, M. & J. Terán. 1998 [2000]. Identific. Esp. Veg. Chuquisaca 1–129. PLAFOR, Intercooperación, Fundación Ceibo, Sucre.
  • Small, J. K. 1933. Man. S.E. Fl. i–xxii, 1–1554. Published by the Author, Nova York.
  • Sousa Sánchez, M. & E. F. Cabrera Cano. 1983. Flora de Quintana Roo. Listados Floríst. México 2: 1–100.

Outros artigos

Ligazóns externas

Read other articles:

KRAB

This article is about a radio station. For the Seattle station formerly known as KRAB, see KSER. For other uses, see Krab (disambiguation). Radio station in Greenacres, CaliforniaKRABGreenacres, CaliforniaBroadcast areaBakersfield metropolitan areaFrequency106.1 MHz (HD Radio)BrandingALT 106.1: KRAB RadioProgrammingFormatAlternative rockAffiliationsCompass Media NetworksPremiere NetworksOwnershipOwneriHeartMedia, Inc.(iHM Licenses, LLC)Sister stationsKBFP, KBFP-FM, KDFO, KHTYHistoryFirst air ...

 

List of awards and nominations received by Jay-Z

This is a dynamic list and may never be able to satisfy particular standards for completeness. You can help by adding missing items with reliable sources. Jay-Z awards and nominationsJay-Z performing in 2010Awards and nominationsAward Wins Nominations American Music Awards 3 7Billboard Music Awards 6 26BET Hip Hop Awards 25 65Critics' Choice Awards 0 1Grammy Awards 24 88MTV EMAs 2 11MTV VMAs 14 37NAACP Image Awards 2 19Primetime Emmy Awards 2 5Sports Emmy Awards 1 1Tony Awards 0 1 Totals[...

 

What Goes Around... Comes Around

2006 single by Justin Timberlake For a definition of the phrase what goes around comes around, see the Wiktionary entry what goes around comes around. What Goes Around... Comes AroundSingle by Justin Timberlakefrom the album FutureSex/LoveSounds B-sideBoutique in HeavenReleasedDecember 19, 2006 (2006-12-19)Recorded2005Studio Thomas Crown (Virginia Beach) The Studio (Philadelphia) Genre Psychedelic pop sophisti-pop Length7:29 (album version)5:13 (radio edit)LabelJiveZombaSongwri...

List of prime ministers of Guinea

Prime Minister of theRepublic of GuineaPremier ministre de la République de GuinéeCoat of arms of GuineaIncumbentBah Ourysince 28 February 2024AppointerMamady Doumbouya,as Interim PresidentInaugural holderLouis Lansana BeavoguiFormation26 April 1972 Politics of Guinea Constitution Constitution Human rights Government Interim President Mamady Doumbouya Interim Prime Minister Bernard Goumou Cabinet of Guinea Béavogui government Parliament National Assembly President: Vacant Administrat...

 

Australia–Ireland relations

Bilateral relationsAustralia–Ireland relations Ireland Australia Diplomatic relations exist between Australia and Ireland. Australia and Ireland share a historical connection and remained part of the British Empire until their respective independence. Over 300,000 Irish settlers migrated to Australia to escape poverty in their homeland and over 2 million Australian citizens claim Irish ancestry.[1] Both nations are mutual members of the Australia Group, Organisation for Economic Co...

 

Raymond Massey (cocktail)

Bubbly cocktail This article includes a list of general references, but it lacks sufficient corresponding inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (March 2013) (Learn how and when to remove this message) Raymond MasseyCocktailA Raymond Massey served in a highball glass.TypeHighballBase spirit Whisky Champagne ServedOn the rocks: poured over iceStandard garnishLemon peelStandard drinkware Highball glassCommonly used ingredients 2 oz Canadian ...

José Pérez Francés

Cet article est une ébauche concernant un coureur cycliste espagnol. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?). Pour plus d’informations, voyez le projet cyclisme. José Pérez-FrancésInformationsNom dans la langue maternelle José Pérez FrancésNaissance 27 décembre 1936Peñacastillo (d)Décès 30 septembre 2021 (à 84 ans)BarceloneNationalité espagnoleÉquipes amateurs Peña SoleraÉquipes professionnelles 1960-1966Ferrys1967-1968Kas-Kaskol1969B...

 

土库曼斯坦总统

土库曼斯坦总统土库曼斯坦国徽土库曼斯坦总统旗現任谢尔达尔·别尔德穆哈梅多夫自2022年3月19日官邸阿什哈巴德总统府（Oguzkhan Presidential Palace）機關所在地阿什哈巴德任命者直接选举任期7年，可连选连任首任萨帕尔穆拉特·尼亚佐夫设立1991年10月27日 土库曼斯坦土库曼斯坦政府与政治 国家政府 土库曼斯坦宪法 国旗 国徽 国歌 立法機關（英语：National Council of Turkmenistan） ...

 

Anthony Bowling

American voice actor and director Anthony BowlingBowling in 2016BornAnthony Wesley BowlingOccupationVoice actorYears active1997–presentSpouseNoa Gavin Anthony Wesley Bowling is an American voice actor and director who has provided voices and directed for English-language versions of Japanese anime films and television series at Funimation. Some of his major roles include Ukyo in Samurai 7, Shiro Ashiya / Alciel in The Devil Is a Part-Timer!, Shin Fukuhara in Baka and Test, Orito in Is ...

SMA Negeri 6 Malang

SMA Negeri 6 MalangInformasiJurusan atau peminatanIPA, IPS dan BahasaRentang kelasX IPA, X IPS, X BAHASA, XI IPA, XI IPS, XI Bahasa, XII IPA, XII IPS, XII BahasaKurikulumKurikulum Tingkat Satuan PendidikanAlamatLokasiJl. Mayjend Sungkono 58, Malang, Jawa TimurMoto SMA Negeri (SMAN) 6 Malang, merupakan salah satu Sekolah Menengah Atas Negeri yang ada di Provinsi Jawa Timur, Indonesia. Sama dengan SMA pada umumnya di Indonesia masa pendidikan sekolah di SMAN 6 Malang ditempuh dalam waktu tiga t...

 

Anne de Montafié

Anne de MontafiéComtesse Soissonssuo jurePotret Anne de MontafiéKelahiran21 Juli 1577Lucé, PrancisKematian17 Juni 1644 (usia 66 tahun)Hotel de Soissons, Paris, PrancisPemakamanGaillonAyahLouis de MontafiéIbuJeanne de CoesmePasanganCharles de BourbonAnakLouis, Pangeran SoissonsLouise, Adipati Wanita LonguevilleMarie, Comtesse SoissonsAgamaKatolik Roma Anne de Montafié, Comtesse Clermont-en-Beauvaisis[1] (21 Juli 1577 – 17 Juni 1644), adalah pewaris Prancis dan istri Charles de B...

 

علم الاجتماع النسوي

هذه المقالة بحاجة لصندوق معلومات. فضلًا ساعد في تحسين هذه المقالة بإضافة صندوق معلومات مخصص إليها. أوغست كونت فيلسوف وعالم اجتماع فرنسي ابن خلدونعلم الاجتماع النسوي (بالإنجليزية: Feminist sociology)‏، هو استكشاف وبحث متداخل التخصصات للجنوسة والنفوذ في جميع أنحاء المجتمع. هنا، تست...

Alabama–Ole Miss football rivalry

American college football rivalry Alabama–Ole Miss football rivalry Alabama Crimson Tide Ole Miss Rebels First meetingOctober 27, 1894Ole Miss, 6–0Latest meetingSeptember 23, 2023Alabama, 24–10Next meetingTBDStatisticsMeetings total71All-time seriesAlabama leads, 55–9–2[1]Largest victoryAlabama, 64–0 (1917)Longest win streakAlabama, 12 (1912–1932)Current win streakAlabama, 8 (2016–present) 150km100miles Ole Miss Alabama  Locations of Alabama and Ole Miss The Alabam...

 

1969 في كندا

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (يناير 2019) 1969 في كندامعلومات عامةالسنة 1969 1968 في كندا 1970 في كندا تعديل - تعديل مصدري - تعديل ويكي بيانات سنوات 1967 1968 1969 19...

 

František Palacký Monument, Prague

Sculpture in Prague, Czech Republic This article does not cite any sources. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: František Palacký Monument, Prague – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (July 2016) (Learn how and when to remove this message) You can help expand this article with text translated from the corresponding article in Czech. (Nov...

Безбородько Ілля Андрійович

Ілля Андрійович Безбородько Народився 16 (27) лютого 1756(1756-02-27)Глухів, ГетьманщинаПомер 3 (15) червня 1815(1815-06-15) (59 років)Санкт-Петербург, Російська імперіяПоховання Благовіщенська церква Олександро-Невської лавриdГромадянство Гетьманщина → Російська імперіяНаціональність �...

 

Government of the United Kingdom

His Majesty's Government and Her Majesty's Government redirect here. For the use of the term, see His Majesty's Government (term). This article is about the central executive authority of the UK. For the people in the current British administration, see British Government frontbench. For the broader political system of the UK, see Politics of the United Kingdom. His Majesty's GovernmentWelsh: Llywodraeth ei FawrhydiIrish: Rialtas a ShoilseScottish Gaelic: Riaghaltas a MhòrachdCentral govern...

 

United Nations Security Council Resolution 1399

United Nations Security Council resolution United Nations resolution adopted in 2002 UN Security CouncilResolution 1399African Great Lakes regionDate19 March 2002Meeting no.4,495CodeS/RES/1399 (Document)SubjectThe situation concerning the Democratic Republic of the CongoVoting summary15 voted forNone voted againstNone abstainedResultAdoptedSecurity Council compositionPermanent members China France Russia United Kingdom United StatesNon-permanent members Bulg...

Nemzeti Bajnokság I 2020-2021

Nemzeti Bajnokság I 2020-2021OTP Bank Liga 2020-2021 Competizione Nemzeti Bajnokság I Sport Calcio Edizione 120ª Organizzatore MLSZ Date dal 14 agosto 2020al 9 maggio 2021 Luogo  Ungheria Partecipanti 12 Risultati Vincitore Ferencváros(32º titolo) Retrocessioni DiósgyőrBudafok Statistiche Miglior marcatore János Hahn (22) Incontri disputati 198 Gol segnati 597 (3,02 per incontro) Cronologia della competizione 2019-2020 2021-2022 Manuale La Nemzeti Bajnokság I ...

 

Réhabilitation urbaine

Pour les articles homonymes, voir Réhabilitation. Cet article est une ébauche concernant l’architecture ou l’urbanisme. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Consultez la liste des tâches à accomplir en page de discussion. Dans le domaine de l'urbanisme et de l'architecture, la réhabilitation désigne au sens large le fait de réaménager un local, un bâtiment ou un lieu (quartier, friche, es...