A igrexa vella de Santa Comba de Louro foi un templo relixioso de orixe tardorromana situado na parroquia de Cordeiro (Valga).
Situación
O recinto está nunha pequena valgada preto do lugar de Balleas. O lugar está recollido, con fortes pendentes agás cara ao lado leste, por onde discorre un rego de dirección sur-norte que vai dar ao río Louro. Está a 75 m sobre o nivel do mar.
A actual igrexa parroquial está cara ao norte, a uns 300 m.
Historia
Necrópole desde o oeste.Vista desde o sur, co altar e o sartego na capela moderna á fronte.
No lado oeste hai unha necrópole, con todas as tumbas orientadas de leste a oeste. As tumbas máis antigas son de orixe romana, con tégulas delimitando os soterramentos. A igrexa vella, adicada á mártir cristiá do século IIIComba de Sens, naceu cara ao século IV como un templo tardorromano. Desa época consérvase un forno[1] e unha estela funeraria con inscricións en latín, na que aparece o nome da persoa que a deixou pagada.
Na idade media reconstruíuse o templo, facéndoo de cruz latina e incluíndo un pequeno cenobio. No século XIV converteuse na igrexa parroquial. Xa na idade moderna construíuse a sancristía ao norte da ábsida e unha capela no lado norte da igrexa. Nesta hai un sartego de pedra desorientado, pois está colocado en posición norte-sur.
No século XVIII o recinto foi desmantelado, utilizándose a pedra para construír a actual igrexa. Posteriormente seguiuse sacando a pedra para ser utilizada de novo en construcións recentes.
Escavacións
A existencia do recinto estaba presente na memoria popular da xente da parroquia, así como en documentación escrita. No lugar consérvase un cruceiro, coñecido como cruceiro da Igrexa Vella.
No ano 2010 realizáronse as primeiras prospeccións, financiadas polo concello de Valga e a Dirección Xeral de Patrimonio da Consellería de Cultura e Turismo, e realizadas pola área de Arqueoloxía do departamento de Historia da Universidade de Santiago de Compostela e por unha empresa privada. No ano 2012 a Xunta de Galicia financiou unha escavación, dirixida por Emilio Romil.
Galería de imaxes
Cruceiro.
Detalle do cruceiro.
Arqueóloga traballando xunto á estela funeraria con inscricións.
