Por morte do cardeal e rei Henrique I de Portugal, o 31 de xaneiro de 1580, estando aínda a funcionar as Cortes de Almeirim para debater sobre o complicado problema da sucesión da coroa de Portugal, tomou posesión dun Consello de Gobernadores do Reino, nomeado polo cardeal (o cal, sentindo a morte inminente, e ver se incapaz de escoller un novo rei entre os varios pretendentes, non quería deixar o reino na anarquía) a fin de exercer interina o goberno do reino, ata que se decidise sobre quen tiña lexitimidade para gobernar.
Eran cinco os gobernadores do Reino:
Tendo as cortes que disolverse pouco despois sen deliberar sobre a sucesión, acabaron os Gobernadores do Reino - comprados polas dobras castelás ofrecidas por Cristóbal de Moura - por decidir ser Filipe II de España o lexítimo herdeiro do trono de Portugal e Algarve e os seus señoríos ultramarinos. Apenas Xoán Tello mostrouse contra este nome.
En virtude desta toma de decisión, o pobo de Santarém viría a rebelarse e aclamando como rei de Portugal o Prior do Crato, Antonio, o 24 de xullo de 1580. Poucos días máis tarde entraba en Lisboa triunfal, onde foi recibido con idéntico entusiasmo, o que levou aos gobernadores a fuxir con receo para Setúbal, e de aí cara a Ayamonte, onde declararon sucesor lexítimo da coroa ao rei de España Filipe II, Dándolle así un pretexto para invadir militarmente o reino, tendo en conta apoderándose do que, entón, lle pertencía por dereito.
