Os helvecios pretendían emigrar dende os seus territorios situados ó norte dos Alpes ata a costa oeste da Galia escapando da presión que os pobos xermanos exercían sobre eles,[1] o que significaba transitar e establecerse en territorios baixo influencia directa de Roma. Os helvecios trataron de chegar á zona da moderna Xenebra, pero César xa cruzara os Alpes con só unha lexión (marcharon 1 160 quilómetros en oito días) e construíron unha muralla de 25 quilómetros de longo e 5 metros de alto entre o río Ródano e a Cordilleira do Xura. Os galos detivéronse e buscaron outro camiño, mentres César traía de Italia cinco lexións de reforzo.[1] O enfrontamento deveu na batalla do Arar na que a vitoria das lexións romanas e os seus aliados foi definitiva.[2] Os helvecios decidiron retroceder e intentar cruzar polo territorio dos eduos, aliados dos romanos.[1]
César, tras perseguir e derrotar a emigración dos helvecios en Arar, desprazouse ata Bibracte, a uns dezaoito quilómetros de distancia, a fin de obter as subministracións prometidas polos seus aliados eduos. Nese intre, unha parte das forzas que ata entón eran aliadas de César desertaron para informar da retirada romana.[3] Os helvecios viron isto como un sinal de debilidade e aproveitaron para lanzar un ataque contra as lexións romanas, acosándoas dende a retagarda.[1]
A batalla
O xeneral romano despregou as súas tropas cun outeiro ás súas costas. As catro lexións veteranas, as VII, VIII, IX e X, en tres filas (triplex acies) na zona baixa da ladeira, mentres que no cumio dispuxéronse as dúas lexións acabadas de recrutar, as XI e XII, xunto coas tropas auxiliares. A cabalería, na súa maioría aliados eduos, flanqueaba a formación.[1]
Os helvecios atacaron o outeiro dende abaixo, primeiro a cabalería polos flancos e despois a infantaría polo centro, pero tralo ataque dos lexionarios coas súas xavelinas pilum, os galos foron contidos e sufriron grandes baixas. Despois do primeiro ataque, os guerreiros helvecios comezaron a retroceder; ante o cal César ordenou ás súas catro lexións veteranas que avanzaran. A continuación, unha forza gala atacou o flanco romano, pero a terceira fila de lexionarios saíu axiña ó seu encontro e derrotounos.[1]
Consecuencias
Trala batalla, os helvecios foron masacrados e os sobreviventes chegaron como puideron ó territorio dos lingóns. As lexións permaneceron na zona de Bibracte, recollendo subministracións, tras saber cara onde fuxiron os helvecios, César mandou mensaxeiros ós xefes lingóns dicíndolles que non axudaran ós seus inimigos. César decidiu entón perseguilos, pero os helvecios pediron a paz e volveron ó seu país.[1]
A batalla foi o principal xustificativo para a intervención de tropas romanas na Galia, pero César tiña pensado quedar, entón decidiu eliminar ós xermanos de Ariovisto que estaban invadindo tamén a rexión.[1]