Giotár

Cineál	Q57306162 agus rud fada caol
Aicmiú Hornbostel-Sachs	321.322-5-6
Raon seinm
Sampla fuaime
Gairm ealaíonta	giotáraí

Ina fhoirm nua-aoiseach, gléas ceoil is ea an giotár. Is téaduirlis í, le corp caolaithe adhmaid, cúl leata, muineál le cipíní méire agus 6 shreang (de ghnáth) a bhaintear le méara, ingne nó figín, nó a ghreadtar.^[1]

Bíonn idir cheithre agus dhá théad dhéag air, uaireanta. Nuair a phioctar na téada (léis na méara nó le pleictream), tosaíonn siad ag tonnchrith agus fuaim uathu. Tá dhá shaghas giotár le fáil, go bunúsach - giotár leictreach (agus dordghiotár) agus giotár fuaimiúil.

Tugtar an t-ainm giotáraí ar dhuine a sheinneann an giotár.

Ó thús, bhain an giotár le ceol tíre agus ceo I coitianta, ceol flamenco na Spáinne go háirithe.

Roimh an 18ú céad bhíodh 4 nó 5 shraith sreang (de ghnáth), agus sreang amháin nó níos mó, tiúnta le chéile don airde chéanna, i ngach sraith.

Sa dara cuid den 20ú céad, trí shampla iontach Andrés Segovia, tháinig an giotár le bheith ina ghléas coinséartó is ceadail.

Tá dhá shaghas giotáir leictrigh ann, ina n-aimplítear an fhuaim le haimplitheoirí is a seinntear trí challairí í: an giotár leathfhuaimniúil, le corp cuasach, agus an ceann is coitianta, le corp soladach nach bhfeidhmíonn mar athshonadóir ach mar ancaire do na sreanga, agus painéal mar a mbíonn na glacairí fuaime is rialaitheoirí na treise is an toin. Ar an ngléas caighdeánach bíonn 6 shreang a bhaintear le méara nó figín. Ar an dordghiotár bíonn 4 shreang, tiúnta ochtach níos lú na an 4 shreang is ísle den ghiotár caighdeánach. Baintear úsáid fhorleathan as an dá shaghas i gceol coitianta na 20/21ú haoise, coitianta sa rac-cheol go háirithe.

Nuair a bhuaileann tú ceann de na téada nó na sreanga ar an ngiotár baineann tú creathadh as agus téann an creathadh sin siar go dtí an poll fuaime. Is í minicíocht an chreathaidh seo a dhéanann an nóta.

Bíonn na téada saora ar ghnáthghiotár sé-théadach tiúnáilte mar seo: E B G D A E. Agus nuair a leagan tú méar ar na frets athraítear an mhinicíocht go crómatach de réir mar a théann tú suas an caol nó an muineál.

• Giotaran