Grande grève des mineurs d'Anzin

La grande grève des mineurs d'Anzin est une longue grève des mineurs de la compagnie des mines d'Anzin en 1884 qui aboutit à l'autorisation des syndicats par la loi Waldeck-Rousseau.

Elle regroupa plus de 10 000 grévistes pendant 56 jours et, répercutée par la presse, eut un retentissement national. Émile Zola s'en inspira pour écrire Germinal.

Contexte

La Restauration créa un contexte économique favorable au développement des industries du Nord, entre autres par son protectionnisme. La Compagnie des mines d'Anzin devint une société importante, comptant parmi les membres de son conseil d'administration des personnalités politiques influentes.

En 1833, les mineurs de la compagnie entamèrent une grève connue sous le nom d'émeute des quatre sous, la revendication étant l'annulation d'une baisse de salaire de ce montant décidée par la compagnie. Au bout de quatre jours de grève, et d'occupation du siège, la compagnie des mines fit appel à la troupe, et 3 000 soldats occupèrent les corons et les fosses[1]. Les mineurs reprirent le travail sans avoir rien obtenu. Les meneurs furent jugés pour coalition, et condamnés pour certains à des peines légères ; mais les journaux se faisant l'écho du procès révélèrent la condition des mineurs, et la Compagnie finit par céder sur la question du salaire[2].

Avec la découverte de la continuation du gisement houiller dans le Pas-de-Calais en 1841, la Compagnie des mines d'Anzin, qui se trouvait jusque-là en situation de quasi-monopole, fut soumise à plus forte concurrence, face à des sociétés plus modernes. Répercutant sur son personnel les nouvelles contraintes de rentabilité, elle connut plusieurs grèves dans la seconde moitié du XIXe siècle, qui affectèrent la ville d'Anzin dont elle demeurait le principal employeur, et où les corons furent occupés par la troupe à plusieurs reprises[3].

En 1882, le krach de l'Union générale, né de spéculations boursières des milieux catholiques, mit en difficulté les compagnies minières pour plusieurs années.

En 1883, Émile Basly créa à Anzin le premier syndicat de mineurs.

Causes directes

C'est en février 1884 qu'éclate la grande grève des mineurs d'Anzin.

La cause de cette grève est un changement d'organisation : le boisage de galeries, jusque-là confié aux raccommodeurs fut affecté aux mineurs de fond eux-mêmes. Non seulement cela leur faisait un manque à gagner, puisqu'ils étaient payés à la quantité de houille remontée, mais cela privait également les mineurs les plus âgés de leur emploi. En effet, ces derniers se voyaient traditionnellement attribuer le rôle de raccommodeur.

Déroulement

Dès le début de la grève, le renvoi de 140 syndicalistes durcit le conflit.

Elle regroupa plus de 10 000 grévistes pendant 56 jours. Répercutée par la presse, elle eut un retentissement national[4]. Cette grève est qualifiée de « relativement calme » par l'historienne Diana Cooper-Richet malgré le dynamitage des maisons des ouvriers jaunes et trois jours d'émeute du 4 au 6 avril (en 1872, les mineurs en grève avaient tiré sur l'armée envoyée contre eux). La compagnie licencia 2 000 mineurs à la fin de la grève[5]. Mais la compagnie des mines ne céda pas, et le les mineurs reprirent le travail.

Suites

C'est à cette occasion qu'Émile Zola vint se documenter à Anzin pour son roman Germinal.

Une conséquence de cette grève est la légalisation des syndicats[6] par la loi Waldeck-Rousseau, mais paradoxalement, il faut attendre 1898 pour qu'un syndicat existe de nouveau à Anzin[4].

Sources

Bibliographie

  • Collectif, Le Nord, de la Préhistoire à nos jours, Saint-Jean-d'Angély, Bordessoules, , 381 p. (ISBN 2-903504-28-8)
  • Diana Cooper-Richet, Le Peuple de la nuit : Mines et mineurs en France, Paris, Perrin, coll. « Terre d'histoire », , 441 p. (ISBN 2-262-01328-4)
  • Diana Cooper-Richet. La foule en colère : les mineurs et la grève au XIXe siècle. In: Revue d'histoire du XIXe siècle, Tome 17, 1998/2. Les foules au XIXe siècle. pp. 57-67
  • Gérard Dumont et Valérie Debrabant, Les 3 âges de la mine, Lille, La Voix du Nord & Centre historique minier de Lewarde, 51 p. (ISBN 978-2-84393-107-9)
  • (en) Marcel Gillet, Histoire sociale du Nord et de l'Europe de l'Ouest, Lille, Presses Univ. Septentrion, , 642 p. (ISBN 2-86531-020-5, lire en ligne)

Notes et références

  1. Bruno Mattei, Rebelle, rebelle! : révoltes et mythes du mineur, 1830-1946, Editions Champ Vallon, (lire en ligne), p. 14 à 17
  2. Diana Cooper-Richet, Le Peuple de la nuit : mines et mineurs en France, Paris, Ed Perrin - Terre d'histoire, , 441 p. (ISBN 2-262-01328-4), p. 212.
  3. Gérard Dumont et Valérie Debrabant, Les 3 âges de la mine, La Voix du Nord & Centre historique minier de Lewarde (ISBN 978-2-84393-107-9), p.  32, tome 2
  4. a et b Collectif, Le Nord, de la Préhistoire à nos jours, Bordessoules, 1988, p. 263 (ISBN 2-903504-28-8).
  5. Diana Cooper-Richet, La foule en colère : les mineurs et la grève au XIXe siècle, Revue d'histoire du XIXe siècle, Tome 17, 1998/2. Les foules au XIXe siècle, p. 60.
  6. Cooper-Richet Diana, « La foule en colère : les mineurs et la grève au XIXe siècle. », Revue d'histoire du XIXe siècle,‎ , voir pages 61 et 66 (www.persee.fr/doc/r1848_1265-1354_1998_num_17_2_2342).

Read other articles:

Tank dan infanteri mekanis dari Divisi Panzer ke-24 maju melalui Ukraina, Juni 1942, melambangkan senjata gabungan yang bergerak cepat dari blitzkrieg klasik Blitzkrieg merupakan sebuah metode perang secara cepat yang diujungtombaki oleh infanteri dengan kendaraan lapis baja yang didukung oleh dukungan udara jarak dekat. Metode ini dengan cepat merusak garis pertahanan lawan dan kemudian mengacaukan barisan pertahanan, dengan menggunakan unsur kecepatan dan kejutan untuk mengelilingi mereka. ...

 

 

Ahmet Esat Uras (1882–1957)[1] adalah pelaku genosida Armenia yang kemudian menulis The Armenians in History and the Armenian Question (1950), sebuah karya apologis yang digambarkan sebagai teks penyangkalan.[2] Biografi Uras adalah pejabat senior di Direktorat Keamanan Publik Komite Persatuan dan Kemajuan, mengepalai biro Armenia karena kemampuannya membaca bahasa Armenia. Dalam kapasitas ini, ia memainkan peran penting dalam perencanaan dan pelaksanaan genosida Armenia.&#...

 

 

Wali Kota Surakartaꦮꦭꦶꦏꦸꦛ​ꦱꦸꦫꦏꦂꦠWalikutha SurakartaPetahanaGibran Rakabumingsejak 26 Februari 2021KediamanLoji GandrungMasa jabatanLima TahunDibentuk19 Mei 1946Pejabat pertamaR. T. SindoeredjoSitus webwww.surakarta.go.id Wali Kota Surakarta (Jawa: ꦮꦭꦶꦏꦸꦛ​ꦱꦸꦫꦏꦂꦠ, translit. Walikutha Surakarta) adalah kepala daerah tingkat II yang memegang pemerintahan di Surakarta bersama dengan Wakil Wali Kota dan 45 anggota Dewan Perwakilan Ra...

Zachary Taylor Presiden Amerika Serikat ke-12Masa jabatan4 Maret 1849 – 9 Juli 1850Wakil PresidenMillard Fillmore PendahuluJames Knox PolkPenggantiMillard Fillmore Informasi pribadiLahir24 November 1784Barboursville, VirginiaMeninggal9 Juli 1850(1850-07-09) (umur 65)Washington, D.C.KebangsaanAmerikaPartai politikWhigSuami/istriMargaret Smith TaylorPekerjaanTentara (Jenderal)Tanda tanganSunting kotak info • L • B Zachary Taylor (24 November 1784 – ...

 

 

Tapin UtaraKecamatanPeta lokasi Kecamatan Tapin UtaraNegara IndonesiaProvinsiKalimantan SelatanKabupatenTapinPemerintahan • CamatIvada Chandra Sari, S.STP, MMPopulasi • Total25.885 jiwaKode Kemendagri63.05.04 Kode BPS6305070 Luas32,65 km²Desa/kelurahan12/4 Tapin Utara adalah sebuah kecamatan di Kabupaten Tapin, Kalimantan Selatan, Indonesia. Di wilayah kecamatan ini juga adalah sebagai ibu kota Kabupaten Tapin, yaitu Kota Rantau. Di kecamatan ini juga dibangun se...

 

 

Чаганиа́н (также пишется Чагиниан и аль-Саганиан; пехл. Čagīnīgān; перс. چغانیان‎; согд. Chaghāniyān) — княжество с VI по XI века[1] и историческая область в долине реки Сурхандарья и Гиссарской долины, в современном Таджикистане и Узбекистане. Правители региона были известны...

Bagian dari seriIslam Rukun Iman Keesaan Allah Malaikat Kitab-kitab Allah Nabi dan Rasul Allah Hari Kiamat Qada dan Qadar Rukun Islam Syahadat Salat Zakat Puasa Haji Sumber hukum Islam al-Qur'an Sunnah (Hadis, Sirah) Tafsir Akidah Fikih Syariat Sejarah Garis waktu Muhammad Ahlulbait Sahabat Nabi Khulafaur Rasyidin Khalifah Imamah Ilmu pengetahuan Islam abad pertengahan Penyebaran Islam Penerus Muhammad Budaya dan masyarakat Akademik Akhlak Anak-anak Dakwah Demografi Ekonomi Feminisme Filsafat...

 

 

Tugu yang mengenang Mihály Vörösmarty di Budapest. Di sini terukir baris pembuka lagu Szózat Szózat (Panggilan) dianggal sebagai lagu kebangsaan kedua di Hungaria. Biasanya hanya dua stanza pertamanya yang dinyanyikan selama perayaan-perayaan nasional. Lagu kebangsaan resmi Hungaria, Himnusz, biasanya dinyanyikan di awal perayaan, dan kemudian Szózat dinyanyikan pada penghujung acara. Lirik lagu ini ditulis pada tahun 1836 oleh Mihály Vörösmarty dan musiknya digubah pada tahun 1840 o...

 

 

State highway in eastern Washington, US State Route 27SR 27 highlighted in redRoute informationMaintained by WSDOTLength90.00 mi[1] (144.84 km)Existed1964[2]–presentTouristroutes Palouse Scenic BywayMajor junctionsSouth end US 195 near PullmanMajor intersections SR 270 in Pullman SR 272 in Palouse I-90 in Spokane Valley North end SR 290 in Spokane Valley LocationCountryUnited StatesStateWashingtonCountiesWhitman, Spokane High...

Diving under a physical barrier to a direct vertical ascent to the surface An overhead or penetration diving environment is where the diver enters a space from which there is no direct, purely vertical ascent to the safety of breathable atmosphere at the surface. Cave diving, wreck diving, ice diving and diving inside or under other natural or artificial underwater structures or enclosures are examples. The restriction on direct ascent increases the risk of diving under an overhead, and this ...

 

 

British journalist (born 1951) This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: James Naughtie – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (January 2011) (Learn how and when to remove this mess...

 

 

Economic theories of David Ricardo This article includes a list of general references, but it lacks sufficient corresponding inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (April 2012) (Learn how and when to remove this message) Part of a series onEconomic systems Major types Capitalism Socialism Communism By ideology Associative Capitalist Corporate Democratic Laissez-faire Mercantilist Neoliberal Neomercantilist Protectionist Social market State...

Conservative political party in South Korea United Future Party redirects here. For the New Zealand political party, see United Future. People Power Party 국민의힘國民의힘AbbreviationPPPLeaderHwang Woo-yea (interim)[1]Secretary-GeneralSung Il-jongFloor LeaderChoo Kyung-hoChair of the Policy Planning CommitteeJeong Jeom-sikFounded21 November 1997 (1997-11-21)[a][2]17 February 2020 (2020-02-17)[b]Merger ofLiberty Korea P...

 

 

This article's lead section contains information that is not included elsewhere in the article. If the information is appropriate for the lead of the article, this information should also be included in the body of the article. (August 2019) (Learn how and when to remove this message) sTecIndustryComputer data storagePredecessorSimple TechnologyFoundedMarch 1990; 34 years ago (1990-03)FateAcquired by HGST, a Western Digital companyHeadquartersSan Jose, California, USANu...

 

 

Fannan Hasib Bupati Sampang ke-13Masa jabatan2013 – 2017PresidenSusilo Bambang Yudhoyono Joko WidodoGubernurImam Utomo Setia Purwaka (Plt.) SoekarwoWakilFadhilah BudionoPendahuluNoer TjahjaPenggantiFadhilah Budiono Informasi pribadiLahir(1961-12-12)12 Desember 1961Sampang, Jawa TimurMeninggal3 Mei 2017(2017-05-03) (umur 55)Surabaya, Jawa TimurPartai politikPPPSuami/istriAnik AmanillahAnak3Sunting kotak info • L • B Drs. K.A Fannan Hasib (12 Desember 1961 ...

Bart Kaufman FieldBart Kaufman Field in Bloomington, IndianaBart Kaufman FieldLocation within IndianaShow map of IndianaBart Kaufman FieldBart Kaufman Field (the United States)Show map of the United StatesAddress1873 N. Fee LaneLocationBloomington, IndianaCoordinates39°11′05″N 86°31′21″W / 39.184809°N 86.522539°W / 39.184809; -86.522539OwnerIndiana UniversityOperatorIndiana UniversityTypeStadiumGenre(s)BaseballCapacity2,500Record attendance4,312Field sizeLF...

 

 

ملكة جمال العالم 1966 تاريخ العرض 17 نوفمبر 1966 مقدم الحفل بيتر ويست, مايكل اسبيل[1] مكان مسرح لايسيوم, لندن , المملكة المتحدة. البث التلفيزيوني بي بي سي مشاركين 51 ظهر لإول مرة باهاماس، جمهورية الدومينيكان، غيانا، الفلبين، يوغوسلافيا إنقطاع عن أستراليا، النمسا، بوليفيا، كو...

 

 

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Januari 2023. Fadilah Noor Abbe adalah seorang supercentenarian Singapura yang mangkat di usia 115 tahun pada tahun 2012.[1] Lahir di Sumatra, Indonesia, Fadilah hidup lebih lama ketimbang enam saudara kandungnya maupun tiga anaknya. Keluarganya berpindah da...

Lanskap Øyer. Kotamadya Øyer di Norwegia memiliki luas 640 km² dengan panjang utara-selatan 31,7 km dan panjang timur-barat 36 km. Øyer berpenduduk 4.688 jiwa. Kepadatan penduduk mencapai 7,3 jiwa/km2. Kotamadya ini terletak di fylke Oppland di Gudbrandsdal tengah yang terletak di utara Lillehammer. Artikel bertopik geografi atau tempat Norwegia ini adalah sebuah rintisan. Anda dapat membantu Wikipedia dengan mengembangkannya.lbs

 

 

German art book publisher For other uses, see Taschen (disambiguation). This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) A major contributor to this article appears to have a close connection with its subject. It may require cleanup to comply with Wikipedia's content policies, particularly neutral point of view. Please discuss further on the talk page. (September 2017) (Learn how and when ...