Typpi Oy:n räjähdysturma

Typpi Oy:n räjähdysturma
Räjähdyksen jälkiä tammikuussa 1963.
Räjähdyksen jälkiä tammikuussa 1963.
Päivämäärä 9. tammikuuta 1963
Kellonaika 0.54
Tapahtumapaikka Typpi Oy:n tehdasalue, Oulu,  Suomi
Syy ammoniumnitraatin syttyminen
Kuolleita 10

Typpi Oy:n räjähdysturma eli nk. Typen pamaus tapahtui vuonna 1963 Oulussa Takalaanilan kaupunginosassa. Varhain aamuyöllä (kello 0.54)[1] 9. tammikuuta 1963 Typpi Oy:n tehdasalueella sattui räjähdys, joka surmasi kymmenen ihmistä. Räjähdyksen aiheuttama paineaalto särki satoja ikkunoita kaupungin keskustassa, jonne on räjähdyspaikalta yli kaksi kilometriä.[2] Räjähdys sinkosi tiili- ja betonikappaleita kilometrien päähän.[3] Räjähdys kuultiin jopa 45 kilometrin päässä Ylikiimingin Alavuotolla[4] ja rekisteröitiin Sodankylän seismologisella asemalla.[3]

Räjähdys tuhosi tehtaan 40 metriä korkean kahdeksankerroksisen salpietarivaraston sekä sen vieressä sijainneen rakeistustornin. Rakennuksista jäi jäljelle vain hieman seinärakennelmia. Useat tehdasalueen rakennukset vaurioituivat pahoin. Räjähdyksen aiheutti lannoitteiden ja räjähdysaineiden valmistuksessa käytettävän ammoniumnitraatin syttyminen. Räjähtänyt määrä oli 10 tonnia. Typpi Oy:n oma sisäinen tutkimustoimikunta totesi sekoitussäiliön suuren koon vaikuttaneen tapahtumaprosessiin.[5]

Tehdas korjattiin onnettomuuden jälkeen nopeasti ja jo tammikuun lopulla tuotanto käynnistyi uudelleen.[2] Salpietarin rakeistusjärjestelmää muutettiin myöhemmin kauko-ohjattavaksi. Reijo Ahtokarin laatiman Typpi Oy:n 25-vuotishistoriikin mukaan muitakin muutoksia tehtiin: tornirakeistus vaihdettiin kierukkarakeistus-menetelmäksi ja eräluonteisia prosesseja muutettiin jatkuvaluonteisiksi. Konsulttiapua näihin uudistustoimiin saatiin Länsi-Saksasta Friedrich Uhde GmbH:lta. Prosessinvalvontaa keskitettiin sekä automatisoitiin.[6]

Lannoitetuotanto Oulussa lakkautettiin vuonna 1991[7].

Katso myös

Lähteet

  • Manninen, Turo: Oulun kaupungin historia VI. Oulu: Oulun kaupunki, 1995. ISBN 951-9234-48-9
  • Ahtokari, Reijo: Typpi Oy 1944–1969, s. 74–78
  • MMM 1964, Mitä-Missä-Milloin: Kansalaisen vuosikirja (s. 21)

Viitteet

  1. ↑ Ahtokari, s. 74
  2. ↑ a b Manninen (2008), s. 123
  3. ↑ a b Sankala, Kari: Typpi räjähti lähtemättömästi oululaisten mieliin. Kaleva, 9.1.1999. Oulu: Kaleva Kustannus Oy. Artikkelin 15.9.2010 julkaistu verkkoversio. Viitattu 15.9.2010.
  4. ↑ Jy­säh­dys joka ei unohdu – Oulun Typpi Oy:n rä­jäh­dys­yö­nä teh­taal­la yö­vuo­ros­sa työs­ken­nel­lyt Väinö Vii­ta­nen palasi tur­ma­yön ta­pah­tu­miin ke­sä­teat­te­rin kat­so­mos­sa 3.8.2022. Kaleva.fi. Viitattu 15.8.2022.
  5. ↑ Ahtokari, s.77
  6. ↑ Ahtokari, s.78
  7. ↑ Juha Hintsala: Kohtalokkaasta tehdasräjähdyksestä 55 vuotta 9.1.2018. Yle. Viitattu 19.9.2024.

Aiheesta muualla

Wikimedia Commonsissa on kuvia tai muita tiedostoja aiheesta Typpi Oy:n räjähdysturma.
Oulun historia
Oulun palot
Merenkulku
Teollisuuden historia
Kuntaliitokset
Katso myös

Read other articles:

Danau Simcoe

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Oktober 2022. Danau SimcoeSatellite View.LetakOntarioKoordinat44°26′12″N 079°20′21″W / 44.43667°N 79.33917°W / 44.43667; -79.33917Koordinat: 44°26′12″N 079°20′21″W / 44.43667°N 79.33917°W / 44.4...

 

Michael Glenny

This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help improve this article by introducing citations to additional sources.Find sources: Michael Glenny – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (October 2016) Michael GlennyBornMichael Valentine Guybon Glenny(1927-09-26)26 September 1927London, England, UKDied1 August 1990(1990-08-01) (aged 62)Moscow, Soviet RussiaResting plac...

 

Gérard Mestrallet

Gérard MestralletGérard MestralletLahir4 Januari 1949 (umur 75)Paris, Republik Keempat PrancisKebangsaanPrancisAlmamaterÉcole PolytechniqueENACSciences Po ToulouseENAPekerjaanPebisnisGelarChairman dan CEO, Engie Gérard Mestrallet (Paris, 1 April 1949) adalah seorang manajer Perancis. Mestrallet belajar di Institut d'études politiques de Toulouse, École nationale de l'aviation civile dan merupakan lulusan dari École Polytechnique dan École nationale d'administration. Pada tahun 1...

Hefaistos

HefaistosPatung Hefaistos di Museum Thorvaldsens, Kopenhagen, buatan Herman Wilhelm Bissen, 1838.Dewa teknologi, pandai besi, pengrajin, gunung berapi, dan api.SimbolPalu, landasan, dan penjepitPasanganAfrodit dan AglaiaOrang tuaHera dan Zeus, atau Hera sajaSaudaraAres, Eileithyia, Enyo dan HebeAnakThalia, Euklia, Eufeme, Filofrosine dan EutheniaPadanan dalam mitologi RomawiVulkanuslbs Hefaistos (Yunani: Ἥφαιστος, Hēphaistos) dalam mitologi Yunani adalah dewa teknologi, pandai b...

 

United Nations Radio

Audio service of the United Nations UN Radio redirects here. For the Colombian radio station (not affiliated with United Nations Radio), see UN Radio (Colombia). This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article may require cleanup to meet Wikipedia's quality standards. The specific problem is: repeated text; undue emphasis on Portuguese. Please help improve this article if you...

 

Michelle Wu

Wu pada 2022 Michelle Wu (Hanzi: 吳弭[1]) adalah seorang pengacara dan politikus Amerika Serikat yang menjadi anggota Dewan Kota Boston dan walikota Boston. Sebagai putri dari imigran Taiwan, ia menjadi wanita Asia Amerika pertama yang menjabat pada dewan tersebut. Ia mula-mula terpilih dalam dewan tersebut pada 2013 dan menjabat dari 2014 sampai 2021, termasuk saat menjadi presiden dewan dari 2016 sampai 2018. Wu adalah kandidat dalam pemilihan umum walikota Boston 2021 dan mem...

Новотитаровское сельское поселение

Сельское поселение России (МО 2-го уровня)Новотитаровское сельское поселение Флаг[d] Герб 45°14′09″ с. ш. 38°58′16″ в. д.HGЯO Страна  Россия Субъект РФ Краснодарский край Район Динской Включает 4 населённых пункта Адм. центр Новотитаровская Глава сельского пос�...

 

2016年美國總統選舉

2016年美國總統選舉 ← 2012 2016年11月8日 2020 → 538個選舉人團席位獲勝需270票民意調查投票率55.7%[1][2] ▲ 0.8 %   获提名人 唐納·川普 希拉莉·克林頓 政党 共和黨 民主党 家鄉州 紐約州 紐約州 竞选搭档 迈克·彭斯 蒂姆·凱恩 选举人票 304[3][4][註 1] 227[5] 胜出州/省 30 + 緬-2 20 + DC 民選得票 62,984,828[6] 65,853,514[6]...

 

哈萨克斯坦总统

此条目序言章节没有充分总结全文内容要点。 (2019年3月21日)请考虑扩充序言，清晰概述条目所有重點。请在条目的讨论页讨论此问题。 哈萨克斯坦總統哈薩克總統旗現任Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев卡瑟姆若马尔特·托卡耶夫自2019年3月20日在任任期7年首任努尔苏丹·纳扎尔巴耶夫设立1990年4月24日（哈薩克蘇維埃社會主義共和國總統） 哈萨克斯坦 哈萨克斯坦政府...

SMA Sejahtera 1 Depok

SMA Sejahtera 1 DepokInformasiDidirikan1981JenisSwastaAkreditasiAKepala SekolahHandoko Budi Setiawan, S.PdJumlah kelas30Jurusan atau peminatanIPA dan IPSRentang kelasX IPA dan X IPS XI IPA dan XI IPS XII IPA dan XII IPSKurikulumKurikulum 2013StatusAktifAlamatLokasiJalan Anyelir Raya №68, Depok Jaya, Kec. Pancoran Mas, Depok, Jawa Barat, IndonesiaTel./Faks.(021) 7520622 (Telp) (021) 77204036 (Fax)Situs webhttp://www.smasejahtera1-depok.sch.id/Surelinfo@smasejahtera1-depokMoto ...

 

Aringay, La Union

Peta menunjukan lokasi Aringay Data sensus penduduk di Aringay Tahun Populasi Persentase 199536.743—200041.4222.61%200743.4380.66% Aringay adalah munisipalitas yang terletak di provinsi La Union, Filipina. Pada tahun 2010, munisipalitas ini memiliki populasi sebesar 45.942 jiwa atau 8.435 rumah tangga. Pembagian wilayah Secara administratif Aringay terbagi menjadi 24 barangay, yaitu: Alaska Basca Dulao Gallano Macabato Manga Pangao-aoan East Pangao-aoan West Poblacion Samara San Antonio San...

 

豪栄道豪太郎

豪栄道 豪太郎 場所入りする豪栄道基礎情報四股名 澤井 豪太郎→豪栄道 豪太郎本名 澤井 豪太郎愛称 ゴウタロウ、豪ちゃん、GAD[1][2]生年月日 (1986-04-06) 1986年4月6日（38歳）出身 大阪府寝屋川市身長 183cm体重 160kgBMI 47.26所属部屋 境川部屋得意技 右四つ・出し投げ・切り返し・外掛け・首投げ・右下手投げ成績現在の番付 引退最高位 東大関生涯戦歴 696勝493敗...

Groton, Connecticut

A town located in Connecticut, United States known for submarines. This article is about the Town of Groton. For the City of Groton located within the town, see Groton (city), Connecticut. Town in Connecticut, United StatesTown of Groton, ConnecticutTownUSS Nautilus (SSN-571) moored in Groton at the Submarine Force Museum FlagSealLogoNickname: The Submarine Capital of the World New London County and Connecticut Southeastern Connecticut Planning Region and ConnecticutShow Groton...

 

Casa Toscanini

Casa ToscaniniCasa ToscaniniLocalizzazioneStato Italia LocalitàMilano Indirizzovia Durini, 20 Coordinate45°27′52.95″N 9°11′54.33″E45°27′52.95″N, 9°11′54.33″E Informazioni generaliCondizioniIn uso CostruzioneXVIII secolo StileBarocco Modifica dati su Wikidata · Manuale Casa Toscanini è un edificio storico, situato nel centro di Milano, in via Durini n. 20[1]. Indice 1 Storia e descrizione 2 Note 3 Bibliografia 4 Voci correlate 5 Altri progetti Storia e ...

 

Elezioni regionali in Abruzzo del 2024

Elezioni regionali in Abruzzo del 2024Stato Italia Regione Abruzzo Data10 marzo Affluenza52,19% ( 0,92%) Candidati Marco Marsilio Luciano D'Amico Partiti Fratelli d'Italia Indipendente Coalizioni Centro-destra Centro-sinistra - M5S Voti 327 66053,50% 284 74846,50% Seggi 18 / 31 13 / 31 Differenza % 5,47% 4,99[A 1]% Differenza seggi 0 0[A 2] Distribuzione del voto per comune Presidente uscenteMarco Marsilio (FdI) 2019 Le elezioni regionali del 2024 in ...

هيروشي أوتشيأإي

هيروشي أوتشيأإي (باليابانية: 落合弘)‏  معلومات شخصية الميلاد 28 فبراير 1946 (78 سنة)  سايتاما  الطول 1.77 م (5 قدم 9 1⁄2 بوصة) مركز اللعب مدافع الجنسية اليابان  سنوات فريق م. (هـ.) 1964–1965 هوكايدو كونسادول سابورو 1966–1984 أوراوا رد دايموندز 267 (56) مجموع 267 (56) المنتخب ال...

 

Eastern Plains

Region of Colorado, US, east of the Rocky Mountains This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Eastern Plains – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (November 2009) (Learn how and when to remove this message) For the natural region of Colombia, see Orinoquía natural region. Corn growing in Larim...

 

خط طول 87° شرق

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (ديسمبر 2018) 87° خط طول 87 شرق خريطة لجميع الإحداثيات من جوجل خريطة لجميع الإحداثيات من بينغ تصدير جميع الإحداثيات من كي...

غوستاف جريجو

غوستاف جريجو (بالفرنسية: Gustave Garrigou)‏  معلومات شخصية اسم الولادة (بالفرنسية: Cyprien Gustave Garrigou)‏  الميلاد 24 سبتمبر 1884(1884-09-24)أفيرون، فرنسا الوفاة 28 يناير 1963 (78 سنة)باريس الجنسية  فرنسا الحياة العملية الدور دراج المهنة دراج  نوع السباق سباق الدراجات على الطريق تعديل مصدر...

 

World Anti-Slavery Convention

1840 abolitionist convention 1840 World Anti-Slavery Convention.[1] Move your cursor to identify delegates or click the icon to enlarge. The World Anti-Slavery Convention met for the first time at Exeter Hall in London, on 12–23 June 1840.[2] It was organised by the British and Foreign Anti-Slavery Society, largely on the initiative of the English Quaker Joseph Sturge.[2][3] The exclusion of women from the convention gave a great impetus to the women's suffrage movem...