Glykolyysi

Glykolyysi on solulimassa eli sytoplasmassa tapahtuva reaktioiden sarja, jossa glukoosi hajotetaan palorypälehapon anionimuodoksi, pyruvaatiksi[1][2]. Reaktioista saadaan kaksi ATP-molekyyliä ja kaksi NADH-molekyyliä. Anaerobinen energiansaanti perustuu glykolyysiin.[1]

Glykolyysin nettoreaktio: d-glukoosi + 2 NAD+ + 2 ADP + 2 Pi → 2 pyruvaatti + 2 NADH + 2 H+ + 2 ATP + 2 H2O

Pyruvaateista saadaan mitokondrioissa tiettyjen entsyymien avustuksella edelleen oksidatiivisessa dekarboksylaatiossa asetyylikoentsyymi-A:ta, jos happea on riittävästi. Jos solussa ei ole mitokondrioita (kuten veren punasoluissa) tai happea ei ole käytettävissä (ns. happivelka), pyruvaatti pelkistyy edelleen maitohapoksi. Maitohappoon päättyvää glykolyysiä kutsutaan anaerobiseksi glykolyysiksi ja asetyylikoentsyymi-A:han päättyvää glykolyysiä aerobiseksi glykolyysiksi. Laktaatin muodostuminen ei tuota lisää energiaa, mutta se on välttämätöntä, jotta saadaan pelkistyneet NADH-molekyylit takaisin hapettuneeseen NAD+-muotoon, jota tarvitaan glykolyysissä.

Glykolyysin vaiheet

Glykolyysi koostuu yhteensä kymmenestä reaktioaskeleesta. Osa reaktioaskelista on säädelty, jotta reaktio ei etene, jos esimerkiksi energiaa on riittävästi soluissa. Kaikki reaktioaskeleet ovat reversiibelejä, mutta osalla on eri entsyymit eri suuntiin reaktiossa kuljettaessa.

Vaiheet
  1. glukoosiin liitetään fosfaattiryhmä ATP:ltä heksokinaasin tai glukokinaasin avulla, jolloin syntyy glukoosi-6-fosfaattia[2]. Heksokinaasia inhiboi glukoosi-6-fosfaatti ja glukokinaasia fruktoosi-6-fosfaatti. Lisäksi insuliini aktivoi glukokinaasin transkriptiota tumassa.
  2. glukoosi-6-fosfaatti muutetaan fosfoheksoosi-isomeraasin avulla fruktoosi-6-fosfaatiksi[2].
  3. fruktoosi-6-fosfaatti fosforyloidaan ATP:n avulla fruktoosi-1,6-bisfosfaatiksi. Tätä reaktiota katalysoi fosfofruktokinaasi-1 eli PFK-1. PFK-1:tä inhiboi ATP, sitraatti ja H+. Aktivoivia molekyylejä ovat puolestaan AMP ja fruktoosi-2,6-bisfosfaatti.
  4. fruktoosi-1,6-bisfosfaatti muutetaan aldolaasi A:n avulla dihydroksiasetonifosfaatiksi ja glyseraldehydi-3-fosfaatiksi.
  5. dihydroksiasetonifosfaatti muutetaan trioosifosfaatti-isomeraasin avulla glyseraldehydi-3-fosfaatiksi.
  6. neljännen ja viidennen vaiheen reaktioista saaduista glyseraldehydi-3-fosfaateista muodostetaan glyseraldehydi-3-fosfaattidehydrogenaasin avulla 1,3-bisfosfoglyseraattia. Samalla NAD+ pelkistyy NADH:ksi.
  7. 1,3-bisfosfoglyseraatti defosforyloidaan fosfoglyseraattikinaasin avulla 3-fosfoglyseraatiksi. Samalla ADP fosforyloituu ATP:ksi.
  8. 3-fosfoglyseraatti muutetaan fosfoglyseraattimutaasin avulla 2-fosfoglyseraatiksi[2].
  9. 2-fosfoglyseraatti muutetaan enolaasin avulla fosfoenolipyruvaatiksi[2].
  10. fosfoenolipyruvaatti defosforyloidaan pyruvaattikinaasin avulla pyruvaatiksi. Samalla ADP fosforyloituu ATP:ksi.[2] Pyruvaattikinaasia inhiboivat ATP, alaniini ja glukagoni. Aktivoiva molekyyli on puolestaan glykolyysin kolmannessa vaiheessa muodostuva fruktoosi-1,6-bisfosfaatti.

Katso myös

Lähteet

  1. ↑ a b Turunen, Seppo: Biologia: Ihminen, s. 177. (5.–7. painos) WSOY, 2007. ISBN 978-951-0-29701-8
  2. ↑ a b c d e f Jyrki Heino, Matti Vuento: Solubiologia, s. 82–86. (2. uudistettu painos) WSOY, 2004. ISBN 951-0-28955-8 (suomeksi)

Aiheesta muualla

Read other articles:

Numbers in Egyptian mythology

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Numbers in Egyptian mythology – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (November 2009) (Learn how and when to remove this template message) Part of a series onAncient Egyptian religion Beliefs Afterlife Cosmology Duat Ma'at Mythology Numerology Philosophy ...

 

Dhoby Ghaut, Singapura

Dhoby GhautInggrisDhoby GhautTionghoa多美歌– PinyinDuōměigēMelayuDhoby GhautTamilதோபி காட் Dhoby Ghaut adalah sebuah tempat di Singapura yang sering dikaitkan dengan Stasiun MRT Dhoby Ghaut, sebuah stasiun antar-penumpang utama untuk MRT Singapura. Dhoby Ghaut atau Dhobi Ghat (Hindi: धोबी घाट) (Punjabi: ਧੋਬੀ ਘਾਟ) (Tamil: தோபி காட்) secara harafiah berarti tempat mencuci dalam bahasa Hindi, dari dhobi yang berarti pen...

 

Tata Vista

Tata IndicaTata Indica 2014InformasiProdusenTata MotorsMasa produksi1998–2015PerakitanPune, Maharashtra, IndiaBodi & rangkaKelasSuperminiTata letakMesin depan, penggerak roda depan Tata Vista (di India dijual dengan nama Indica) adalah mobil kota yang diluncurkan oleh produsen mobil India Tata Motors pada tahun 1998. Mobil ini adalah mobil penumpang pertama Tata Motors dan juga dianggap sebagai mobil penumpang pertama yang dikembangkan di India. Hingga Agustus 2008[update],...

Kohsaburo Iesaka

Japanese dermatologist This article has an unclear citation style. The references used may be made clearer with a different or consistent style of citation and footnoting. (April 2010) (Learn how and when to remove this template message) Kohsaburo Iesaka or Kōzaburo IesakaBorn1878Niigata Prefecture, JapanDied1952NationalityJapaneseOccupation(s)Physician, Director of leper hospitalsKnown forPhysician, Christian, Director of Miyako Nanseien Sanatorium and Okinawa Airakuen Sanatorium. The ...

 

Tomorrow Will Be Different

Memoir by Sarah McBride Tomorrow Will Be Different: Love, Loss, and the Fight for Trans Equality Cover artistRachel WilleyCountryUnited StatesLanguageEnglishPublisherCrown ArchetypePublication dateMarch 6, 2018Pages288ISBN978-1-5247-6147-9 (Hardcover)OCLC990111651 Tomorrow Will Be Different: Love, Loss, and the Fight for Trans Equality is a 2018 memoir by Sarah McBride, published by Crown Archetype, an imprint of Penguin Random House. Background McBride's speech at the 2016 Democratic N...

 

Toro Rosso STR1

Toro Rosso STR1 Descrizione generale Costruttore  Toro Rosso Categoria Formula 1 Squadra Scuderia Toro Rosso Progettata da Mark SmithRob TaylorBen Agathangelou Sostituisce Minardi PS05 Sostituita da Toro Rosso STR2 Descrizione tecnica Meccanica Telaio Monoscocca in fibra di carbonio Motore Cosworth TJ2005 V10 di 90° 2998 cm³ (limitato) Trasmissione Cambio longitudinale in alluminio, semiautomatico 7 rapporti Dimensioni e pesi Passo 3 145 mm Altro Carburante Castrol Pneumatic...

Gruppo Sportivo Supertessile Rieti 1938-1939

Questa voce sull'argomento stagioni delle società calcistiche italiane è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Voce principale: Football Club Rieti. Gruppo Sportivo Supertessile RietiStagione 1938-1939Sport calcio Squadra Supertessile Rieti Allenatore Mario Magnozzi Presidente Giovan Battista Bertolotto Serie C6º posto nel girone F. 1937-1938 1939-1940 Si invita a seguire il modello di v...

 

Gruppo Sportivo R.S.T. Littorio 1942-1943

Questa voce sull'argomento stagioni delle società calcistiche italiane è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Voce principale: Gruppo Sportivo R.S.T. Littorio. Gruppo Sportivo R.S.T. LittorioStagione 1942-1943Sport calcio Squadra RST Littorio Allenatore Géza Kertész (1ª-9ª) Presidente Giuseppe Rimer Serie C4º posto nel girone L. 1941-1942 1943-1944 Si invita a seguire il modello di ...

 

Gotha Go 147

Gotha Go 147 Role Fighter aircraftType of aircraft Designer Gothaer Waggonfabrik and Dr. A. Kupper Introduction 1936 Primary user Germany Number built 2 The Gotha Go 147 was a German experimental two-seat tailless aircraft designed in 1936 by Gothaer Waggonfabrik and Dr. A. Kupper. Two examples were built and flown. Development was abandoned before the start of World War II. Design and development The original aim was to create a two-seat fighter with an exceptional field of fire for th...

وزارة التربية (العراق)

  لمعانٍ أخرى، طالع وزارة التربية (توضيح). جمهورية العراق وزارة التربية العراقية وزارة التربية وزارة التربية (العراق)شعار وزارة التربية العراقية تفاصيل الوكالة الحكومية البلد العراق  الاسم الكامل وزارة التربية العراقية المركز بغداد،  العراق الإحداثيات 33°22′04″N...

 

中華民國國軍中的中共間諜列表

 本表是動態列表，或許永遠不會完結。歡迎您參考可靠來源來查漏補缺。 潛伏於中華民國國軍中的中共間諜列表收錄根據公開資料來源，曾潛伏於中華民國國軍、被中國共產黨聲稱或承認，或者遭中華民國政府調查審判，為中華人民共和國和中國人民解放軍進行間諜行為的人物。以下列表以現今可查知時間為準，正確的間諜活動或洩漏機密時間可能早於或晚於以下所歸�...

 

قاع العين

قاع العين   تفاصيل جزء من عين  UBERON ID 0003951  ن.ف.م.ط. A09.371.729.313  ن.ف.م.ط. D005654  [عدل في ويكي بيانات ] تعديل مصدري - تعديل   قاع العين اليمنى كما يرى من الأمام لذلك يسار الصورة يكون يمين الشخص في الحقيقة قاع العين اليسرى كما يرى من الأمام لذا يمين الصورة يكون يسار الش...

Radical Pietism

Pietists who broke with Lutheranism Title page from Nordische Sammlungen, a work in German, covering the martyrdom of several Radical Pietists in Sweden Radical Pietism are those Christian churches who decided to break with denominational Lutheranism in order to emphasize certain teachings regarding holy living. Radical Pietists contrast with Church Pietists, who chose to remain within their Lutheran denominational settings. Radical Pietists distinguish between true and false Christianity and...

 

Rrëshen

För andra betydelser, se Rrëshen (olika betydelser). Den här artikeln behöver källhänvisningar för att kunna verifieras. (2015-08) Åtgärda genom att lägga till pålitliga källor (gärna som fotnoter). Uppgifter utan källhänvisning kan ifrågasättas och tas bort utan att det behöver diskuteras på diskussionssidan. Rrëshen. Rrëshen (även Rrësheni) är en stad i norra Albanien, huvudort i Mirditëdistriktet, med 9 240 invånare (2001). Den här artikeln anses behöva fak...

 

Nội chiến Sri Lanka

Nội chiến Sri Lankaශ්‍රී ලාංකික සිවිල් යුද්ධයஇலங்கை உள்நாட்டுப் போர்Khu vực Sri Lanka được LTTE tuyên bố là Tamil Eelam, nơi diễn ra đại đa số các cuộc giao tranhThời gian23 tháng 7 năm 1983 - 18 tháng 5 năm 2009Địa điểmSri LankaKết quả Chính phủ Sri Lanka chiến thắng và kiểm soát toàn bộ hòn đảo Tổ chức giải phóng con hổ Tamil bị xóa ...

Drapeau de la Malaisie

Cet article est une ébauche concernant un drapeau et la Malaisie. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Drapeau de la Malaisie Utilisation Caractéristiques Proportions 1:2 Adoption 16 septembre 1963 Éléments 14 bandes horizontales rouges et blanches ; canton bleu orné d'un croissant et une étoile jaune modifier  Le drapeau de la Malaisie est le drapeau civil, le drapeau d'État et pavil...

 

Changzhou

Pour les articles homonymes, voir Changzhou (homonymie). Cet article est une ébauche concernant une localité chinoise. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Changzhou 常州 Administration Pays Chine Province ou région autonome Jiangsu Statut administratif Ville-préfecture Maire Wang Weicheng (王伟成) (intérim) Code postal Ville : 213000[1] Code aéroport CZX Indicatif +86 (0)519[1] Immatr...

 

Signy-Montlibert

Pour les articles homonymes, voir Signy. Cet article est une ébauche concernant une commune des Ardennes. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?). Le bandeau {{ébauche}} peut être enlevé et l’article évalué comme étant au stade « Bon début » quand il comporte assez de renseignements encyclopédiques concernant la commune. Si vous avez un doute, l’atelier de lecture du projet Communes de France est à votre disposition pour vous aider...

Xương ức

Xương ức Các phần của xương ức - cán ức (xanh lá cây), thân ức (blue), mũi ức (tím) Vị trí của xương ức (đỏ). Latin Sternum Gray's subject #27 119 MeSH Sternum Xương ức hoặc xương lồng ngực (tiếng Anh: sternum hoặc breastbone) là một ống xương dẹt và dài, có hình dạng giống như chiếc cà vạt nằm ở giữa ngực. Nói nối với xương sườn qua sụn, tạo nên mặt trước của lồng ngực, qua đó b�...

 

1969–70 European Cup Winners' Cup

1969–70 European Cup Winners' CupThe Praterstadion in Vienna hosted the finalTournament detailsDates28 August 1969 - 29 April 1970Teams33Final positionsChampions Manchester City (1st title)Runners-up Górnik ZabrzeTournament statisticsMatches played64Goals scored173 (2.7 per match)Top scorer(s)Włodzimierz Lubański (Górnik Zabrze)7 goals← 1968–69 1970–71 → International football competition The 1969–70 season of the European Cup Winners' Cup was the 10th editio...