Tam Elizabeth O'Shaughnessy (San Andreas, 1952ko urtarrilaren 27a) AEBetako haurrentzako zientzia-idazlea eta tenislari profesional ohia da, Sally Ride Science zientzia-hezkuntzako enpresaren sortzaileetako bat, Sally Ride astronauta bikotekidearekin batera.[1][2]
Ibilbidea
O'Shaughnessy San Andreasen jaio zen, Kalifornian, eta Troy High Schoolera joan zen Fullertonen, Kalifornian non tenisean jardun zuen. Junior jokalari gisa, Billie Jean King-ek entrenatu zuen.
Tenisa
O'Shaughnessy emakumezkoen teniseko zirkuitu profesionalean aritu zen 1971tik 1974ra. 1966, 1970 eta 1972an AEBetako Txapelketa Nazionalean (gaur egun AEBetako Irekia izenez ezagutzen dena) parte hartu zuen.
O'Shaughnessy Robert Walter Johnson doktoreak entrenatu zuen, Althea Gibson eta Arthur Asheren kirol ibilbideetan paper garrantzitsua izan zuen medikuak. Johnson Ameriketako Estatu Batuetako Tenis Elkarteko (ATA) funtzionarioa zen. ATAk afroamerikarrentzat tenisa sustatzen zuen, baina jatorri guztietako jokalariak onartzen zituen. 1966ko udan, O'Shaughnessyk, afroamerikarra izan ez arren, ATA txapelketetan parte hartu zuen AEBetako Tenis Elkartearen junior mailako ekitaldiez gain.[3] ATAko txapelketa nazionala irabazi zuen 18 urtetik beherakoentzat, eta automatikoki sartu zen AEBetako Irekiko zozketan.
O'Shaughnessy 1972ko Wimbledongo Txapelketan ere lehiatu zen.[4] Bere kirol ibilbidean, Emakumezkoen Tenis Elkarteko 52. postua lortu zuen munduko emakumezkoen banakako kategorian eta 6. postuan AEBetan emakumezko binakakoan (Ann Lebedeffekin batera) USTAtik.[1] O'Shaughnessy-k kantxa gogorreko binakako titulu nazionalak irabazi zituen jubenil mailan (Ann Lebedeffekin) eta emakumezkoetan (Pam Austinekin).[5]
Tenisetik erretiratu ondoren, O'Shaughnessy Emakumeen Tenis Elkartearen buletinaren sortzailea izan zen hainbat urtez, biologia ikastera unibertsitatera joan aurretik.
Zientzia-hezitzailea
O'Shaughnessyk biologiako lizentziatura eta maisutza lortu zituen Georgiako Estatu Unibertsitatean, eta eskola-psikologiako doktoretza Kaliforniako Unibertsitatean, Riversiden.[6] 1998 eta 2001 artean, eskola-psikologiako irakasle laguntzailea izan zen Georgiako Estatu Unibertsitatean, eta 2002 eta 2007 artean, eskola-psikologiako irakasle elkartua San Diegoko Estatu Unibertsitatean. Irakurtzeko zailtasunak dituzten haurrentzako esku-hartze prebentiboei buruzko O'Shaughnessyren ikerketa AEBetako Hezkuntza Departamentuak etengabe finantzatu zuen graduondoko eskolan hasita. Goiz erretiratu zen Sally Ride Science-n kontzentratzeko eta irakasle elkartu emeritu izendatu zuten San Diegoko Estatu Unibertsitatean.[7][8]
O'Shaughnessyk esperientzia handia lortu zuen haurren irakurketarekiko, matematikarekiko eta zientziarekiko interesa sustatzen. Zientzietako irakaslea izateaz gain, O'Shaughnessyk haurrentzako 12 zientzia liburu idatzi ditu, horietako sei Sally Ride bikotekidearekin batera.[9] 1995ean American Institute of Physics Children's Science Writing Award saria jaso zuten The Third Planet: Exploring the Earth From Space bere bigarren liburuagatik.[10] 2015eko urrian, O'Shaughnessyk Rideri buruzko haurrentzako biografia bat argitaratu zuen, Sally Ride: A Photobiography of America' s Pioneering Woman in Space. Liburuak Ride-ren familiaren eta lagunen oroitzapenak argazkiekin uztartzen ditu, familia eta argazki pertsonal asko barne.[11][12]
Zientzialari eta hezitzaile gisa, O'Shaughnessy biziki arduratu zen emakumeek lanbide zientifiko eta teknikoetan duten ordezkaritza eskasaz.[13] 2001ean, O'Shaughnessyk, Ride eta beste hiru lagunekin batera (Karen Flammer, Terry McEntee eta Alann Lopes), Sally Ride Science sortu zuten, zientzian genero-arrakala murrizteko helburuarekin.[14]
2001etik 2015era, O'Shaughnessy enpresako sormen zuzendaria izan zen, eta eduki guztia gainbegiratu zuen: liburuak, webguneak eta irakaskuntza prestakuntza programak. Cool Careers in STEM eta Key Concepts in Science programen sorrera zuzendu zuen. Programa horiek maisuentzako garapen profesionala ikasleentzako liburuekin eta maisuentzako gidekin konbinatzen dute.[14] O'Shaughnessy Sally Ride Scienceko operazio zuzendaria ere izan zen 2009tik 2013ra, zuzendaritza batzordeko presidentea 2013tik 2015era eta zuzendari exekutiboa 2014tik 2015era.
Sally Ride Science San Diegoko Kaliforniako Unibertsitateak erosi zuen 2015eko urrian. O'Shaughnessy irabazi-asmorik gabeko erakundeko zuzendari exekutiboa da, Sally Ride Science UC San Diego-n.[15]
Bizitza pertsonala
O'Shaughnessy NASAko Sally Ride astronautaren bikotekidea izan zen 1985etik 2012an Ride hil zen arte.[15]
Hautatutako argitalpenak
- Tam O'Shaughnessy (2015). Sally Ride: A Photobiography of America's Pioneering Woman in Space. Roaring Brook Press, ISBN 9781596439948
- Sally Ride, Tam O'Shaughnessy (2009). Mission: Planet Earth: Our World and Its Climate—And How Humans Are Changing Them. Random House Children's Books, ISBN 1596433108
- Sally Ride, Tam O'Shaughnessy (2009). Mission: Save the Planet: Things YOU Can Do to Help Fight Global Warming! Random House Children's Books, ISBN 1596433795
- Sally Ride, Tam O'Shaughnessy (2003). Exploring Our Solar System. Random House Children's Books, ISBN 0375812040
- Sally Ride, Tam O'Shaughnessy (1999, 2006). The Mystery of Mars. Random House Children's Books, ISBN 0517709716
- Sally Ride, Tam O'Shaughnessy (1994, 2004). The Third Planet: Exploring the Earth from Space. Random House Children's Books, ISBN 0517593610
- Sally Ride, Tam O'Shaughnessy (1992, 2005). Voyager: An Adventure to the Edge of the Solar System. Random House Children's Books, ISBN 0517581574
- Tam O'Shaughnessy (2010). Cool Careers in Engineering. Sally Ride Science. ISBN 978-1933798-32-5
- Tam O'Shaughnessy (2008). Cool Careers in Earth Sciences, Sally Ride Science, ISBN 978-1933798028
- Tam O'Shaughnessy (2008). Ecosystems. Sally Ride Science, ISBN 978-1933798165
- Tam O'Shaughnessy (2006). The Inside Story of Earth. Sally Ride Science, ISBN 978-1933798097
- Tam E. O'Shaughnessy, Kathleen L. Lane, Frank M. Gresham, Margaret E. Beebe-Frankenberger (2003). "Children Placed at Risk for Learning and Behavioral Difficulties". Remedial and Special Education, doi: 10.1177/074193250302400103
- Kathleen L. Lane, Frank M. Gresham, and Tam E. O'Shaughnessy (2002). "The Efficacy of Phonological Awareness Training with First-Grade Students Who Have Behavior Problems and Reading Difficulties". Journal of Emotional and Behavioral Disorders, doi: 10.1177/106342660100900402
- Kathleen L. Lane, Frank M. Gresham, and Tam E. O'Shaughnessy (2002). Interventions for Children With or At-Risk for Emotional and Behavioral Disorders. Pearson, ISBN 9780205321827
- Tam E. O'Shaughnessy (2000). "A Comparison of Two Reading Interventions for Children with Reading Disabilities". Journal of Learning Disabilities, doi: 10.1177/002221940003300304
Erreferentziak
Bibliografia
- O'Shaughnessy, Tam (November 7, 2017). "From Girlhood Pals To Life Partners: Tam O'Shaughnessy Reflects On Her Relationship With Astronaut Sally Ride". Huffington Post.
- Sofia, Madeline K. (June 6, 2022). "Pride Week: Loving Sally Ride (interview with Tam O'Shaughnessy)". Short Wave / NPR.
Kanpo estekak