Shelby Houlihan (Sioux City, Iowa, AEB, 1993ko otsailaren 8a) estatubatuar atleta da, distantzia ertain eta luzeko lasterketetan aditua.[1] 2021eko ekainaren 11n, Houlihan kirol profesionala utzi zuen lau urtez, dopinaren aurkako arau-hauste baten ondoren. Nandrolonan positiboa eman zuen, eta Kirolaren Arbitraje Auzitegiak (TAS) apelazioan berretsi egin zuen.[2][3][4][5]
Biografia
Shelby Houlihan Sioux Cityn jaio zen, Iowa estatuan. Ama eta osaba lehiaketa-lasterkariak ziren, nebaordea bezalaxe.[6] Sioux Cityko East High School-en ikasi zuen. Portland-en (Oregon) bizi da.[7]
Institutu sasoiko errekorrak
Institutuan hainbat errekor pertsonal lortu zituen: 4:43,64ko milia bateko lasterketan; 2:07,35ekoak 800 metroko lasterketan eta 4:26,39koak 1.500 metroko lasterketan. Urteko korrikalaria izan zen atletismoan, Iowa Gatorade 2011n nesken sarian, eta urteko lasterkaria krosean, Iowa Gatorade 2010ean nesken sarian. Drake Relayetako zortzi koroa lortu zituen, eta, gainera, "Drake Relays Outstanding Female High School Performer" titulua lortu zuen, institutu batean hiru proba irabazi zituen lehen atleta izan baitzen. Houlihan East-en graduatu zen 2011n.[8]
Unibertsitate sasoia
Houlihan Arizonako Estatuko Unibertsitatean ikasi zuen. 2014. urtean NCAAko txapelduna izan zen, 1.500 metroko lasterketan, Arizonako Estatuko Unibertsitatean, junior mailan.[9] Aire zabaleko 1500. metroko banakako titulu nazionala irabazi zuen Arizonako Estatuko Unibertsitateko lehen ikaslea izan zen.
Ibilbidea
Houlihan 12 aldiz izan zen NCAAko I. mailako All-American delakoa, Arizona Staten historian bigarrena, eta NCAAko pistako txapelduna. Arizona Stateko Sun Devils-eko errekorrak ditu 800 metroan, 1.500 metroan, milia batean eta 3.000 metroan.[10][11]
2015ean Nike eta Bowerman Track Cluberako lehiatzen hasi zen Houlihan, Jerry Schumacher entrenatzailearen zuzendaritzapean. Schumacherrek entrenatutako zazpi emakumeetako bat izan zen, eta Rio de Janeiroko 2016ko Udako Olinpiar Jokoetara iritsi ziren. Houlihanek lagunei esan zien: "Taldekide guztiak ikusi ondoren, banekien nik gauza bera egin nezakeela. Atarikoa oso erraza iruditu zitzaidan, eta konfiantza handia eman zidan amaierara iristeko. Uste nuen amaiera askoz azkarragoa izango zela, baina banekien sasoian nengoela eta erritmo azkarrari eusteko gai nintzela". Hauxe ere esan zuen: "Harrigarria da egunero bultzatzen nauten taldekideak izatea. Inoiz izan ez dudan zerbait da. Hori ere lehen egin dudanaren gainetik jarri nau. Noski, erabaki zuzena hartu nuen niretzat".[12]
Houlihan Ipar Amerikako, Erdialdeko Amerikako eta Karibeko Atletismo Elkarteko Txapelketarako sailkatu zen, 2014 Sub-23 (NACAC Sub-23). Kamloops-en egin zen, Columbia Britainiarrean, eta 800 metroko lasterketan urrea irabazi zuen, 2:03 minutuko denborarekin. Franis Coaway Rach-en aurretik.[13]
Houlihan Rio de Janeiroko Joko Olinpikoetarako sailkatu zen, 2016ko udan, emakumezkoen 5.000 metrotan, Estatu Batuetako probetan bigarren geratu ondoren, Molly Huddleren atzetik.[12] Karrera bukatzean, Houlihanek negar egin zuen eta momentuari buruz hauxe esan zuen: "Une honetarako nire bizitza osoan aritu naiz lanean, eta dena elkartu eta gertatu dela nire bizitzako esperientzia harrigarrienetako bat izan da".[14] Houlihan 5000 metroko atariko seriean laugarren geratu zen, eta finalerako sailkatu zen.[15][16] Houlihan hamaikagarren geratu zen finalean, 15:08,89 minutuko denborarekin, eta AEBetako jokalari onena izan zen.[8]
2017an, Estatu Batuetako Aire Libreko Atletismo Txapelketan irabazi ondoren, Londresko Atletismoko Munduko Txapelketarako sailkatu zen, emakumezkoen 5.000 metrotan. Lasterketa aurrekoetan 15:00,37ko denbora egin zuen eta hirugarren postua hartu zuen. Finalean, ostera, 15:06,40 minutu egin zuen eta hamahirugarren postuan helmugaratu zen.[17][18]
Birminghameko 2018ko Pista Estaliko Munduko Atletismo Txapelketan, azken itzulian 10 metro baino gehiago berreskuratu zituen, Houlihanek Fantu Worku gainditu zuen 3.000 metroko finalean bosgarren postua lortzeko (8:50,38), eta 4:11,93 metroko finalean, 1500 metroko finalean, Mexikoko Atletismo Txapelketan, AEBn bi atariko tituluak irabazi ondoren.[19][20] Ondoren, IAAFren Kopa Kontinentalean, bigarrena izan zen 1.500 metroko kategorian, 4:16,32 minutuko denborarekin.[21]
Dohako (Qatar) 2019ko Munduko Atletismo Txapelketan, Houlihanek 3:54,99ko marka pertsonala eta errekor estatubatuar berria ezarri zituen 1.500 metroko finalean, eta laugarren postuan helmugaratu zen.[22]
2020an, uztailaren 10ean, Bowerman Track Clubeko erlojuaren kontrako batean, Houlihanek errekor amerikarra gainditu zuen 5.000 metroan, 14:23,92ko denborarekin, Karissa Schweizer taldekidearen aurretik, 14:26,34ko denborarekin.[23][24]
Dopajea
2021eko ekainaren 11n, Houlihanek lau urteko etendura izan zuen kirolean, nandrolonan positiboa eman baitzuen. Nandrolona muskulu-masa handitzeko erabiltzen den esteroide anabolikoa da. Houlihanek esan zuen emaitza positiboa probaren aurreko gauean txerri kutsatuaren haragia janda izan zela.[2] Houlihanek TASen aurrean apelatu zuen ezarri zioten etena, baina debekua berretsi egin zen. Epaimahaiak ez zuen onartu Houlihanek poluitutako txerri-haragiari buruz egindako alegazioa, eta adierazi zuen "azalpenaren arabera, probabilitate faktiko eta zientifiko piloa zegoela, eta horrek esan nahi du probabilitate konposatua zerotik hurbil dagoela". 2025eko urtarrilaren 13tik aurrera berriro lehiatzeko aukera eman zioten.[3][25]
Emaitzak
Denboraldiko
AEBren ordezkaria
|
Urtea
|
Lehiaketa
|
Lekua
|
Postua
|
Modalitatea
|
Marka
|
2014
|
23 urtez azpiko NACAC
|
Kamloops
|
1.a
|
800 m
|
2:03,00 min.
|
2016
|
Diamante-liga - Prefontaine Classic
|
Eugene
|
DNS
|
1.500 m
|
-
|
Joko Olinpikoak
|
Río de Janeiro
|
11.a
|
5.000 m
|
15:08,89 min.
|
2017
|
Diamante-liga - Prefontaine Classic
|
Eugene
|
11.a
|
1.500 m
|
4:06,43 min.
|
Diamante-liga - Herculis.'
|
Mónaco
|
8.a
|
3.000 m
|
8:37,40 min.
|
Munduko Atletismo Txapelketa
|
Londres
|
13.a
|
5.000 m
|
15:06,40 min.
|
Diamante-liga - Müller Grand Prix
|
Birmingham
|
10.a
|
1.500 m
|
4:06,22 min.
|
2018
|
Pista Estaliko Munduko Atletismo Txapelketa
|
Birmingham
|
4.a
|
1.500 m
|
4:11,93 min.
|
5.a
|
3.000 m
|
8:50,38 min.
|
Diamante-liga - Prefontaine Classic
|
Eugene
|
1.a
|
1.500 m
|
3:59,06 min.
|
Diamante-liga - Athletissima
|
Lausana
|
1.a
|
1.500 m
|
3:57,34 min.
|
Diamante-liga - Memorial van Damme
|
Bruselas
|
2.a
|
1.500 m
|
3:58,94 min.
|
IAAFren Kopa Kontinentala
|
Ostrava
|
2.a
|
1.500 m
|
4:16,32 min.
|
2019
|
Diamante-liga - Prefontaine Classic
|
Stanford
|
3.a
|
1.500 m
|
3:59,64 min.
|
Munduko Atletismo Txapelketa
|
Doha
|
4.a
|
1.500 m
|
3:54,99 min.
|
Marka onenak
Diziplina
|
Marka
|
Lekua
|
Data
|
400 metro (kanpokoa)
|
55,52 s.
|
Des Moines
|
2011ko maiatzaren 21a
|
800 metro (kanpokoa)
|
1:59,92 min.
|
Azusa
|
2019ko uztailaren 9a
|
800 metro (pista estalia)
|
2:06,27 min.
|
College Station
|
2013ko urtarrilaren 26a
|
1.500 metro (kanpokoa)
|
3:54,99 min.
|
Doha
|
2019ko urriaren 5a
|
1.500 metro (pista estalia)
|
4:06,21 min.
|
Birmingham
|
2018ko martxoaren 2a
|
3.000 metro (kanpokoa)
|
8:37,40 min.
|
Mónaco
|
0000ko uztailaren 21a
|
3.000 metro (pista estalia)
|
8:26,66 min.
|
Boston
|
2020ko otsailaren 27a
|
5.000 metro (kanpokoa)
|
14:23,92 min.
|
Portland
|
2020ko uztailaren 10a
|
5.000 metro (pista estalia)
|
15:06,22 min.
|
Nueva York
|
2016ko otsailaren 20a
|
4 x 400 metro errelebo (kanpokoa)
|
3:37,37 min.
|
Tempe
|
2013ko apirilaren 6a
|
4 x 400 metro errelebo (pista estalia)
|
3:45,83 min.
|
College Station
|
2012ko urtarrilaren 28a
|
Erreferentziak
Kanpo estekak