La Real Compañía de Comercio de la Habana 1740ko abenduaren 18an urtean sortu zen errege zedula baten bitartez Habanan^[1], eta bertan egon zen 1757 arte, Fernando VI.a erregeak egoitza Madrilera pasatzeko agindu zuen arte.

Enpresa monopolista bat izan zen, Kubako kanpoko merkataritza zabala zentralizatu nahi izan zuen (ia dena kontrabandoan), tabakoaren errenta itzelak (Uztarizen arabera, Espainiako produktu kolonial garrantzitsuena) eta ontziolak (1714 eta 1762 bitartean Habanako ontziolak 66 gerraontzi sortu zituen). Jarduera-bolumen horri gehitu behar zaizkio esklabo afrikarren merkataritza eta gero eta azukre-ekoizpen handiagoa zen.

• Euskalerriaren Adiskideen Elkartea

• Ramón de Mesonero Romanos (1833). Manual de Madrid, Descripción de la corte y de la villa.II. Edición. Imprenta de D.M. de Burgos.
• Margarita Eva Rodríguez García (2005). Compañías privilegiadas de comercio con América y cambio político (1706-1765). Estudios de Historia Económica, 46.
• Manuel R. Moreno y José Joaquín Moreno (1992). Relación general de los socios de la Real Sociedad Bascongada de los Amigos del País con residencia o actuación distinguida en Cuba (1765-1793) Boletín de la Real Sociedad Bascongada de Amigos del País, 48, 3-4.
• Francisco Escobar Torres (2003). La Habana de la Real Compañía de Comercio. Revista Hispano Cubana, 17, 85-92