Pikillo piper

Pikilloa
Pikillo piperra
Historia
JatorriaEspainia
Honen izena duLodosa

Pikillo piperra edo soilik pikilloa[1][2] piper gorri bizi mota bat da, mutur zorrotz kakotua eta ahogozo min samarra duena. Jatorria Nafarroako Erriberan du, Lodosako eskualdean eta horregatik Lodosako piperra sor-marka izan dezake. Sor-marka zortzi udalerritan kokatutako lursailek osatzen dute: Andosilla, Azagra, Carcar, Lerin, Lodosa, Mendabia, San Adrian eta Sartaguda [3].

Labean prestatu ohi dira eta maiz ontziratuta saltzen (osorik ala zerrendatan).

Ezaugarriak

Itxura hirukia du, ez oso handia, 8-10 cm luze,[3] ez oso mamitsua, azal gogorra eta kolore gorri bizia. Zerrenda berdeak onartzen dira mamiaren luze-zabalean, "gorri-berde" izeneko barietatean[2], eta, paradoxikoki, ekoizleei berei gustatzen zaie, kanpokoei baino gehiago.

Mutur zorrotz kakotua du[3].

Hazitegietan ereiten da. Maiatza aldera, behin betiko lursailean ildotan landatzen da. Fruituaren, hots, piperraren bilketa irailaren erdialdean hasten da azarora arte. Eskuz egiten da eta batez beste astebeteko tartekin garoaldi bakoitzean.

Produktu honen ezaugarrietako bat ontziratze prozesua da: gasez edo egur-ikatzez berotutako gainazal batean erregosten dira, bonbo birakarien bidez, su garra zuzenean [3], prozesuan ez baitute urarekin kontakturik izan behar, aroma eta zaporea galduko bailukete.

Historia

Piper landareak Amerikan du jatorria, Mesoamerikan. Capsicum annuum solanazeoen familiako landare bat da, europarrek XVI. mendean Amerika aurkitu ondoren Espainiara eraman zena, lehen aldiz Kristobal Kolonek berak eramana, Pedro M. de Angleriak 1493ko irailean idatzitako gutun batean agertzen den bezala. Urteak igaro ahala, hainbat piper mota garatu ziren Europan, eta horien arten pikilloa Nafarroako Erriberan.

1994tik 1996ra bitartean, barazki horren haziak Perura eraman ziren, eta bertako enpresariek erein eta landatu zituzten, arrakasta handiarekin. Gaur egun, produktu hori erraz eskura daiteke Perun, eta Espainiakoak baino merkeagoak direnez, asko esportatzen dira.

Sukaldaritzan

Pikillo piperrak hegaluzez beteak.
Maiz, pintxoak apaintzeko erabiltzen dira.

Piper erreak prestatu ohi dira zartaginean (azukre pixka batekin, ozpin pixka batekin, gatzarekin eta olioarekin, askatzen duten saltsa loditu eta karamelizatu arte) edo hotzak (oliba-olio birjina pixka batekin, gatz eta baratxuri ijeztu finekin). Maiz, beste janari batzuk laguntzeko erabili ohi dira, hala nola okela, patata-tortilla edo arrain urdinak.

Oso ezaguna da piper bete moduan prestatzea, mamiak ondo eusten baitio betegarriari, are azalik gabe (beti zuritzen baita, oso gogorra baita jateko). Askotariko betegarriak izaten ditu, baina ohikoenak okela xehatua, odolkia, bexamela bakailaoarekin, hegaluzea eta arroza dira.

Erreferentziak

  1. ↑ «Pikillo». Euskaltzaindiaren Hiztegia. (Noiz kontsultatua: 2022-09-17.)
  2. ↑ a b Euskalterm: [Hipermerkatuetako Produktuak Hiztegia] [2009]
  3. ↑ a b c d (Gaztelaniaz)Piquillo de Lodosa, Lodosako piperraren Jatorri deituraren webgunea (noiz kontsultatua: 2020-09-11)

Ikus gainera

Kanpo estekak

Read other articles:

Stato Pontificio

Stato Pontificio Bandiera che sventolòsu Porta Pia nel 1870 (dettagli) (dettagli) Stato Pontificio - LocalizzazioneLo Stato Pontificio nel 1815 Dati amministrativiNome completoPatrimonio di San Pietro, Stato Pontificio, Stato Ecclesiastico o Stato della Chiesa Nome ufficialePatrimonium Sancti Petri,Status Ecclesiasticus,Status Pontificius,Dicio Pontificia Lingue ufficialilatino, italiano Lingue parlateemiliano (bolognese e ferrarese),romagnolo,dialetti mediani,dialetti italiani meridionali (...

 

Tariff of 1883

Historical United States tariff In United States tax law history, the Tariff of 1883 (signed into law on March 3, 1883[1]), also known as the Mongrel Tariff Act by its critics, reduced high tariff rates only marginally, and left in place fairly strong protectionist barriers. President Chester A. Arthur appointed a commission in May 1882 to recommend how much tariff rates should be reduced. The issue was controversial during the last three decades of the nineteenth century, making tari...

 

List of acquisitions by THQ Nordic

THQ Nordic is an Austrian video game publisher that acts as the subsidiary of Swedish holding company Embracer Group. Established in 2011 as Nordic Games, the company had acquired the THQ trademark in 2014 and changed its name to THQ Nordic in 2016 to better reflect its portfolio. The company, as well as its parent and other entities acting on its behalf, have acquired other companies' games, which are now managed by THQ Nordic. List Year Title Seller Ref. 2011 AquaNox JoWooD Entertainment &...

Keuskupan Agung Braga

Keuskupan Agung BragaArchidioecesis BracarensisArquidiocese de BragaKatolik Katedral BragaLokasiNegaraPortugalStatistikLuas2.857 km2 (1.103 sq mi)Populasi- Total- Katolik(per 2012)964.400886,300 (91.9%)Paroki552InformasiDenominasiKatolik RomaGereja sui iurisGereja LatinRitusRitus Braga dan Ritus RomaPendirianAbad ke-4 (sebagai Keuskupan Braga)1071 (sebagai Keuskupan Agung Braga)KatedralKatedral Santa Maria di BragaKepemimpinan kiniPausFransiskusUskup AgungJo...

 

Повітряні сили Збройних сил України

Ця стаття потребує додаткових посилань на джерела для поліпшення її перевірності. Будь ласка, допоможіть удосконалити цю статтю, додавши посилання на надійні (авторитетні) джерела. Зверніться на сторінку обговорення за поясненнями та допоможіть виправити недоліки. Мат...

 

David Wells

American baseball player (born 1963) This article is about the baseball player. For other uses, see David Wells (disambiguation). Boomer Wells redirects here. For the first baseman, see Greg Wells (baseball). Baseball player David WellsWells with the Padres in July 2007PitcherBorn: (1963-05-20) May 20, 1963 (age 60)Torrance, California, U.S.Batted: LeftThrew: LeftMLB debutJune 30, 1987, for the Toronto Blue JaysLast MLB appearanceSeptember 28, 2007, for the ...

2020年夏季奧林匹克運動會波蘭代表團

2020年夏季奥林匹克运动会波兰代表團波兰国旗IOC編碼POLNOC波蘭奧林匹克委員會網站olimpijski.pl（英文）（波兰文）2020年夏季奥林匹克运动会（東京）2021年7月23日至8月8日（受2019冠状病毒病疫情影响推迟，但仍保留原定名称）運動員206參賽項目24个大项旗手开幕式：帕维尔·科热尼奥夫斯基（游泳）和马娅·沃什乔夫斯卡（自行车）[1]闭幕式：卡罗利娜·纳亚（皮划艇）&#...

 

كلية العلوم الطبية الحيوية (جامعة بنغازي)

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (مايو 2020) كلية العلوم الطبية الحيوية Logo BMSشعار الكلية معلومات التأسيس 2015 النوع حكومية الموقع الجغرافي إحداثيات 32.074789,20.098397 المكان بنغازي،  ليبيا الإدارة العميد الدك�...

 

Windows Console

Infrastructure for console applications in Microsoft Windows Not to be confused with Windows Terminal. A Windows Console with cmd.exe in Windows 10 20H2Other namesWin32 consoleDeveloper(s)MicrosoftRepositorygithub.com/microsoft/terminal/tree/main/src/hostWritten inC++Operating systemMicrosoft WindowsPlatformIA-32, x86-64, ARM64TypeTerminal emulatorLicenseMIT LicenseWebsitedocs.microsoft.com/en-us/windows/console/ Windows Console is the infrastructure for console applications in Microsoft Wind...

Hans-Peter Zaugg

Questa voce sugli argomenti allenatori di calcio svizzeri e calciatori svizzeri è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti dei progetti di riferimento 1, 2. Hans-Peter ZauggNazionalità Svizzera Calcio RuoloAllenatore CarrieraCarriera da allenatore 1988-1990 Bümpliz1992-1999 Svizzera(vice)2000 Svizzera2000-2001 Grasshoppers2002 Jomo Cosmos2002-2003 Lucerna2003-2005 Young Boys2007-2012 Liechtenst...

 

Big South Conference

College athletic conference in the southeastern US Not to be confused with Conference South, Conference League South, or Southern Conference. Big South ConferenceAssociationNCAAFounded1983; 41 years ago (1983)CommissionerSherika A. Montgomery (since 2023)Sports fielded 19 men's: 9 women's: 10 DivisionDivision ISubdivisionFCSNo. of teams9HeadquartersCharlotte, North CarolinaRegionSouth Atlantic StatesOfficial websitewww.bigsouthsports.comLocations The Big South Conference is ...

 

Boukary Dramé

Boukary Dramé Informasi pribadiNama lengkap Boukary DraméTanggal lahir 22 Juli 1985 (umur 39)Tempat lahir Villepinte, Seine-Saint-Denis, PrancisTinggi 181 cm (5 ft 11 in)Posisi bermain Bek kiriKarier junior2000–2005 Paris Saint-GermainKarier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)2005–2007 Paris Saint-Germain 25 (0)2007–2011 Sochaux 59 (2)2008–2009 → Real Sociedad (pinjaman) 1 (0)2011–2014 Chievo 77 (2)2014–2018 Atalanta 64 (0)2018 SPAL 5 (0)2019–2020 Paganese 6 (...

Valles Marineris

Valles Marineris. Valles Marineris (dalam bahasa Latin berarti Lembah-lembah Mariner, dinamai dari Mariner 9 yang menemukan Valles Marineris) adalah sistem yang ada pada bagian timur Tharsis di Mars. Dengan panjang lebih dari 4.000 km, lebar 200 km dan kedalaman lebih dari 7 km,[1][2] Valles Marineris dikenal sebagai ngarai terbesar di Tata Surya. Valles Marineris terletak di wilayah khatulistiwa Mars. Sistem Valles Marineris dimulai di barat dari Noctis Labyrin...

 

Derecho a la educación

No debe confundirse con Derecho educativo. Niños nepalís leyendo. El adoctrinamiento en el aula, la incorporación de contenidos políticos en el material de estudio o los docentes que abusan de su rol para adoctrinar a los alumnos van en contra de los objetivos de una educación ejercida en una estricta neutralidad e imparcialidad y que busca la libertad de pensamiento y el pensamiento crítico de los educados. El derecho a la educación es un derecho humano reconocido y se basa en recibir...

 

إقليم أوسرد

إقليم أوسردمعلومات عامةالاسم الأصل ‫إقليم أوسرد‬ (بالعربية) ⵜⴰⵎⵏⴱⴰⴹⵜ ⵏ ⴰⵡⵙⴻⵔⴷ (بالأمازيغية معيارية مغربية) البلد المغرب العاصمة أوسرد تقع في التقسيم الإداري جهة الداخلة وادي الذهب المنطقة الزمنية ت ع م+01:00 الإحداثيات 20°49′59″N 17°06′00″W / 20.8331°N 17.1°W / 20.8...

Nyaya

One of six schools of Hindu philosophy Part of a series onHindu philosophy Orthodox Samkhya Yoga Nyaya Vaisheshika Mīmāṃsā Vedanta Heterodox Charvaka Ājīvika Buddhism Jainism Ajñana Sub-schools Smartist Advaita Vaishnavite Bhedabheda Vishishtadvaita Dvaita Shuddhadvaita Achintya Bheda Abheda Svabhavika Bhedabheda Mahanubhava Ekasarana Dharma Akshar Purushottam Darshan Shaivite Shaiva Siddhanta Pratyabhijna Panchartika Pramanavada Shakti Vishishtadvaita Shiva Bhedabeda Shiva Advaita Ne...

 

Kruidachtig

Levenscyclus en levensduur van zaadplanten monocarpisch = hapaxant (eenmaal bloeiend) eenjarige plant tweejarige plant meerjarige plant overblijvend = polycarpisch (meermaals bloeiend) vaste plant = overblijvend kruid houtige plant boom struik liaan witte dovenetel. Een kruidachtige plant of kruid is een vaatplant die niet of in zeer geringe mate verhout is en geen (of nauwelijks) secundaire diktegroei kent. Kruidachtige planten hebben dus geen stam, stengels of takken die jaarlijks dikker w...

 

Bataille de Bergzabern

Bataille de Bergzabern Informations générales Date 3 octobre 1793 Lieu Bergzabern Issue Victoire prussienne Belligérants  République française Royaume de Prusse Armée des émigrés Première CoalitionBatailles Guerre de la Coalition Porrentruy (04-1792) Marquain (04-1792) 1er Quiévrain (04-1792) Longwy (08-1792) Verdun (08-1792) Thionville (08-1792) La Croix-aux-Bois (09-1792) Valmy (09-1792) Nice (09-1792) Lille (09-1792) Villefranche-sur-Mer (09-1792) 1er Mayence (10-1792) Jema...

Pierre Garçon

American football player (born 1986) American football player Pierre GarçonGarçon with the 49ers in 2017No. 85, 88, 15Position:Wide receiverPersonal informationBorn: (1986-08-08) August 8, 1986 (age 38)Carmel, New York, U.S.[1]Height:6 ft 0 in (1.83 m)Weight:211 lb (96 kg)Career informationHigh school:John I. Leonard(Greenacres, Florida)College:Norwich (2004)Mount Union (2005–2007)NFL draft:2008 / round: 6 / pick: 205Career history...

 

Lough Egish

Rural area in County Monaghan, Ireland This article does not cite any sources. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Lough Egish – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2009) (Learn how and when to remove this message) Lough Egish (Irish: Loch Éigis, meaning 'lake of the learned man') is a rural area in County Monaghan, Ireland,[1] which ...