Nazioarteko Adingabe-Ostearen Alderdi Zibilei buruzko Hitzarmena
1980ko urriaren 25ean sortutako Nazioarteko Adingabe-Ostearen Alderdi Zibilei buruzko Hitzarmena, Nazioarteko Zuzenbide Pribatuko Hagako Konferentziako markoan sortutako hitzarmen aldeanitza da. Bere helburu nagusia adingabeak babestea da nazioarteko mugetatik haratago doazen oste eta atxikitzeak adingabeengan sortzen dituen efektu kaltegarriengandik, eta horretarako adingabearen itzulera ahalik eta azkarrena lortzeko prozesu bat diseinatzen du.
Hitzarmean xedatzen denaren arabera, Estatu sinatzaileek adingabearen itzulera-agindua eman behar dute ostea gertatu zenetik 6 asteko epean. Aldiz, adingabearen itzulera-eskaera urtebeteko epean aurkeztu behar da adingabea ostua izan zen herrialdeko agintaritza zentralean, eta ahala egin ezean, eskaera ukatua izan daiteke.
Ostearen aurretik haurrak bizi zuen egoeraren nolakotasunak garrantzia duela kontsideratzen da; baita haurrak bere bizilekua ostua izan zen herrialdean zuen ere.
Itzulera-prozesuaren bidez adingabea atxikita dagoen herrialdeko epaitegi edo agintaritza judizialak eskatzaileari agindu diezaioke adingabearen ohiko bizilekuko herrialdean ziurtagiri edo erabaki bat lortzeko, zeinetan egiaztatzen den adingabearen lekualdaketa edo atxikipena ez-zilegia izan zela, Hitzarmenaren 3. artikuluan aurreikusitakoaren arabera.
Lekualdaketa edo atxikipen ez-zilegia
Adingabearen lekualdaketa edo atxikipena ez-zilegiak direla kontsideratuko da, hurrengo edozein egoeratan gertatzen badira (Hitzarmenaren 1. artikulua):
Pertsona bati, erakunde bati edo beste edozein erakunderi bananduta edo batera esleitutako zaintza-eskubide bat urratuz gertatu direnean, adingabeak lekualdatu edo atxiki aurretik ohiko bizilekua zuen estatuan indarrean dagoen zuzenbidearen arabera.
Eskubide hori modu efektiboan, bananduta edo batera egikaritzen denean, lekualdaketaren edo atxikipenaren unean, edo lekualdaketa edo atxikipen hori egin ezean egikarituko zenean.
Ohiko bizilekua
Hitzarmenaren arabera, adingabe bat berehala itzuliko da, baldin eta adingabe horrek ohiko bizilekua estatu kontratugileetako batean badu, nazioarteko legez kanpoko lekualdaketa edo atxikipena egin aurretik. Azken batean, adingabea lapurtu zuten estatu kontratatzailean zaintza- eta bisita-eskubideak haustea saihestu nahi da. Ohiko bizilekuak esan nahi du adingabeak bere bizitokia leku horretan zuela, nazioarteko ostea baino lehen, eta handik atera zuela gurasoetako batek. Azpimarratu behar da ohiko bizileku kontzeptua ez datorrela bat legez kontrako lekualdaketaren edo atxikipenaren ondorengo bizitza-egoera berriarekin. Bahitzaileek ezin dute legez kontrako egintzarekin ohiko bizileku berri bat sortu.
Legezkotasunik eza Hitzarmenaren 3. artikuluaren arabera (Zilegitasun ezaren ziurtagiria)
Estatu kontratatzaile bateko agintari judizial edo administratiboek, adingabea itzultzeko agindu bat eman aurretik, eskatu ahal izango dute eskatzaileak adingabearen ohiko bizilekuko Estatuko agintariengandik erabaki edo ziurtagiri bat lor dezala, zeinak egiaztatzen duen adingabearen lekualdaketa edo atxikitzea ez zela zilegia, Hitzarmenaren 3. artikuluan aurreikusitako zentzuan; betiere, erabaki edo ziurtagiri hori Estatu horretan lor badaiteke. Estatu kontratatzaileetako agintari zentralek ahal duten guztia egingo dute eskatzaileari laguntza emateko eta mota horretako erabaki edo ziurtagiri bat lor dezan. Normalean, erabaki edo ziurtagiri hori doan jasotzen da (Hitzarmenaren 3. artikulua).
Laburpena
1. Artikulua: legez kontra ostutako edo atxikitako adingabeak berehala itzultzea; halaber, bisita-eskubidea bermatzea.
2. Artikulua: Hitzarmena ezartzeko neurriak.
3. Artikulua: adingabea lekualdatzea edo atxikitzea ez-zilegitzat jotzea.
4. Artikulua: Hitzarmena aplikatzea ohiko bizilekua Estatu kontratatzaile batean izanez gero.
5. artikulua: zaintzaren eta bisita-eskubidearen definizioa.
6. artikulua: Estatu kontratugileen agintaritza zentrala konbentzioa ezartzeko lanak egiteko.
7. artikulua: agintari zentralen lankidetza estatu kontratatzaileen eta haien zuzeneko zereginen artean.
8. artikulua: adingabea itzultzeko eskabidea.
9. artikulua: adingabea eskatutako egoeran ez dagoenean eskabidea eskualdatzea.
37. artikulutik 45. artikulura bitartean: azken klausulak - sarbidea, sinadura, berrespena eta baliozkotasuna.
Hitzarmenaren kide diren herrialdeak
Mapa honetan hitzarmena sinatu duten herrialdeak agertzen dira:
Urdin ilunez Hitzarmen honetaz gain Hagako Konferentziaren kide direnak.
Urdin argiz Hagako Konferentziaren kide ez izan arren, Hitzarmena sinatu dutenak.
Laburbilduz, Estatu hauek dira Hitzarmeneko kideak:
A: Albania, Alemania, Ameriketako Estatu Batuak, Argentina, Armenia, Australia, Austria,
B: Bahamak, Bielorrusia, Belgika, Belize, Bosnia-Herzegovina, Brasil, Bulgaria, Burkina Faso.
C: Costa Rica.
D: Danimarka, Dominikar Errepublika.
E: Ekuador, El Salvador, Erresuma Batua, Errumania, Eslobakia, Eslobenia, Espainia, Estonia, Errusia.
F: Fiji, Finlandia, Frantzia.
G: Georgia, Grezia, Guatemala.
H: Hegoafrika, Herbehereak, Honduras, Hong Kong, Hungaria.
I: Irlanda, Islandia, Israel, Italia.
K: Kanada, Kroazia, Kolonbia.
L: Letonia, Lituania, Luxenburgo.
M: Makao, Malta, Maroko, Maurizio, Mazedonia, Mexiko, Moldavia, Monako, Montenegro.
N: Nikaragua, Norvegia.
P: Panama, Paraguai, Peru, Polonia, Portugal.
S: Saint Kitts eta Nevis, San Marino, Serbia, Suezia, Seychelleak, Singapur, Sri Lanka, Suitza.
T: Thailandia, Trinidad eta Tobago, Turkmenistan, Turkia, Txekiar Errepublika, Txile.
U: Ukraina, Uruguai, Uzbekistan.
V: Venezuela.
Z: Zeelanda Berria, Zimbabwe, Zipre.
Non compliance - Hitzarmena ez betetzea
Noncompliance adierari dagokionez, Hitzarmeneko Estatu Kideek praktikan Hitzarmena ez betetzea esan nahi du. AEBtako Estatuko Departamentuak urtero, maiatzean, Ameriketako Estatu Batuetako Kongresuan Hitzarmenaren betetzearen inguruko txostena aurkezten du (Compliance Report), zeinak Estatu Kideen Hitzarmenaren betetze-mailaren inguruan informatzen duen.