Margarita Durán Suárez (Madril, 1932ko irailaren 17a - 2015eko urtarrilaren 22a) Espainiako erizaina, zaintzailea eta giza eskubideen aldeko aktibista izan zen.
Biografia
Madrilen jaio zen, 1932. urtean.[1] Medikuntza ikasi nahi izan zuen, baina familia aurka agertu zitzaion eta erizaintzan matrikulatu zen. Luis Ruiz de Gopeguirekin ezkondu zen 1958an. Hiru alaba izan zituzten eta hirugarrena Belen Gopegui da.[1]
Bere aktibismoa anitza eta multiformea izan zen. Patronatuak, fiskalak, enbaxadoreak bisitatu zituen, lobby lanak eginez. Aldi berean, bere alaba Miriamek zituen ezaugarri antzekoak zituzten pertsonez arduratu zen.[2]
Garun-paralisia duten pertsonen eskubideak
Lehen alaba jaio eta hilabete eskasera hil zen, arantza bifidoa zuen eta. Hurrengo urtean, bere alaba Miriam jaio zen, garuneko lesio garrantzitsu batekin, arduragabekeria mediko baten ondorioz. Maitasunaren bitartez eta eguneroko zaintzen bitartez, alabaren bizitzagatik borrokatu zen Miriam bizi izan zen 26 urteetan.[2] Ostiraletan Madrilgo Pozo del Tío Raimundo auzora joaten zen bere alabak zituen garuneko lesioen antzeko ezaugarriak zituzten haurrak zaintzera. Eta mediku arduragabeen zigorgabetasuna salatu zuen, baita garai hartan mendekotasuna zituzten pertsonen familientzat zegoen erabateko laguntza falta ere.[2][3]
1992ko apirileko Minusbaliatuak gizarteratzeko legearen erredakzioan, LISMI izenekoan, bere aktibismoa hedatu zuen, pertsona zaurgarrienetakoen artean garuneko lesio larriak dituztenak barne hartzeko, ezin direnak zutik jarri, hitz egin edo gizarte bizitzan parte hartu. Gogorarazi zuen ia ez zegoela zentro publikorik, baina bai, ordea, negozio pribatu gutxi batzuk.[1]
Aktibismo soziala
Pozo del Tío Raimundora joaten hasi zen Aita Llanosekin batera eta auzoko gizarte-baldintzak hobetzen inplikatu zen. Hark sortu zuen Fundazioari laguntzera, Interes Publiko eta Sozialekotzat jo zezaten lortuz. Hurrengo ekintza hauek lortzeko borrokatu zuen: esertzeko bankuetatik hasi eta Maiatzaren 1eko zentro berri bat eraiki arte edo Hegoaldeko Ostalaritza Eskola bihurtzeko zentro zahar bat zaharberritu arte . Era berean, Vallecas Barrutiko emakumeen arreta integralerako gunea, Espacio Mujer Madrid (EMMA), delakoaren sorreran lagundu zuen.[1][4]
Amnistia Internazionala
Francoren diktaduran, Amnistia Internazionalaren (AI) sail britainiarrean korrespontsala izan zen, erakundea Espainian oraindik legez kanpokoa zenean. Argentinako diktaduran Giza Eskubideen zapalketetan buru-belarri inplikatu zen adopzio taldeen bitartez. Adopzio talde horiek, kontzientzia presoen kasu kopuru bat bere gain hartzen dute eta gobernu urratzailea eskutitz eta protesta kanpainen bidez gainezkatzen dute preso hauen askapena lortzeko.[5]
1986an Miriam hil zen, eta dolu luze eta mingarri baten ostean, Margarita are gehiago inplikatu zen Amnistiarako boluntario lanetan.[2] AI-ren Argentinako taldearen koordinatzailea izan zen, eta Maiatzeko Plazako Amekin eta Amonekin harremanetan jarri zen. Hainbat bidaia egin zituen Argentinara, desagertutako pertsonei buruzko dokumentu ugari Espainiara ekarriz, Espainian haien herrialdean ukatzen zitzaien justizia egin ahal izateko.[3][5]
Argentinan desagertutako pertsona espainiarren salaketa berretsi eta hedatu zuten erakundeekin bilerak antolatu zituen: Izquierda Unida, Asociación de Fiscales Progresistas, Asociación Argentina pro-derechos humanos Madrid eta Asociación Libre de la Abogacía.[5] Amnistia Internazionalak, ordura arte, ez zuen prozesu juridikoetan parte hartu.[5][6] Espainiako Gobernuari telefax bidez bidaltzen zion informazioari esker, informazio baliagarria emanez, Amnistiak Augusto Pinochet eta Videla delakoen aurkako prozesuan parte hartu zuen.[5][7] Urte batzuk geroago, 1998an, AI-ko idazkari nagusiak, Pierre Dané senegaldarrak, afari batean kontatu zuen Jorge Rafael Videla eta Augusto Pinocheten prozesuetaz arduratzen zen epaileak (Baltasar Garzon), egindako konfesio bat.[8] Garzonek esan zuen ez zuela bertan behera utzi prozesua, astero fax ugari jasotzen zituelako dokumentazio berriarekin , beti emakume berak bidalitakoak, jarraitzeko garrantzian temati zegoelarik. Emakume hori Marga zen.[2]
Aintzatespenak
2019an Vallecasen kale bat izateko hautagaia, auzoan egindako gizarte lanagatik.[9]
Bizitza pertsonala
Amona nekaezina, dibertigarria eta bizia izan zen hamabost urtez. Gero burmuina txikitzen hasi zitzaion. 2015eko urtarrilaren 22an hil zen,[1] bizitza artifizialki ez luzatzeko eskatzen zuen bizi-testamentua sinatu ondoren.[3]
Erreferentziak
