Mamu ontzia mamuek eramandako ontzia da. Historian zehar asko izan dira desagertutako itsasontziak modu batez edo bestez berriro ere ikusia izan dena. Gaia oso ohikoa izan da beldurrezko filmetan eta literaturan. Izen berarekin inor gabe, abandonaturik agertzen diren itsasontziak dira. Hori izan zen, esaterako, Ezadeen itsasontziaren kasua, Itsaso Jonikoan2015ean nora ezean agertu zena.
Historikoki ezagutzen diren kasuetan historia eta kondaira nahasten dira.