Magdalena (Iruñea)

Magdalena
 Euskal Herria
Magdalena auzoaren kokapen mapa.
  
Map
Kokapena
Herrialdea Nafarroa
UdalerriaIruñea
Geografia
Koordenatuak42°49′12″N 1°37′55″W / 42.81987928°N 1.63202293°W / 42.81987928; -1.63202293

Magdalena Iruñeko auzo bat da. Arga ibaiaren ertzean kokatua dago, hori eta duen lur emankorrak dira auzoa baratzez beteta egotearen arrazoia. Iruñea osoan famatuak dira Magdalena auzoko barazki eta fruituak. Auzo honetan zehar sartzen da Iruñera Pirinioetatik datorren Donejakue bidea.

Historia

Magdalena auzoa XII. mendean sortu zen, Arga Ibaiaren bestaldean zegoen Andre Maria Magdalenaren zaintzapeko leprosategi baten inguruan. Mende horretan bertan, eraiki zen Magdalenako zubi erromanikoa, Arga ibaiaren bestaldera igarotzeko. Magdalena, Arrotxapearekin batera, Iruñeko auzo zaharrena da eta Nabarreriako burguari lotua zegoen. Erdi Arotik eraiki izan dira Arga ibaiaren ertzetan baserriak, errotak, zurtegiak, garbitegiak… eta bertako baratzak antzinatik hornitu dute barazkiz eta fruituz Iruñea. Nafarroako konkistan Iruñea elikagaiez hornitzen zuten zonaldeak, Magdalena auzoa barne, osorik erre zituzten, Iruñea birkonkistatu nahi zuten nafar-tropak hornitu ez zitezen. Aterpe bezala erabili zitezkeen eraikinak ere erre zituzten, errotak batez ere eta hortik aurrera egurrez egin behar izango ziren eraikin guztiak. Frankismo garaian, Francok Magdalenako lurretan Langileentzako auzo bat eraikitzea agindu zuen eta hortik aurrera, aintzinako Magdalenako lurretan Txantrea auzoa eraiki zen.

1982ko atentatua

1982ko apirilaren 17an, ETA militarrak Espainiako Polizia Nazionaleko agente bat hil, beste bat larri zauritu eta beste bost arin zauritu zituen Magdalena auzoan.[1] [2] ETAk auzoan dagoen Nafarroako indar elektrikoen azpiestazioaren kontra jo nahi zuen,[1] baina Poliziarekin suertatutako gorabeheren ondorioz poliziaren tanketa bat leherrarazi zuen. ETAk Polizia Nazionalaren tanketaren aurka gerra-gurdien kontrako granada bat jaurti zuen eta, ondoren, tiroketa gogorra izan zen etakideen eta polizia nazionalen artean. Ekintza Nafarroa komandoak gauzatu omen zuen goizeko 3:05ean, Magdalenako zubi zaharraren inguruan. Tiroketaren ostean, etakideak ihesi joan ziren, armak eta munizioa lekuan bertan utzita.

Hilabete lehenago, tanketaren aurka egin zen ekintzaren lekutik 100 metro ingurura, Espainiako Polizia Nazionalak Goma biz beteriko auto bat aurkitu zuten eta, handik minutu batzuetara, autoak eztanda egin zuen.

Eraikinak

Erlijiosoak

  • Andre Maria Magdalenaren zaintzapeko leprosategia: Jadanik ez da existitzen.
  • Josefinen umezurtz eta babesgabeen babes-etxea: Egurrezkoa egin zuten badaezpada, nafar tropek gotorlekutzat erabil ez zezaten. 1904an harriz berreraikitzen hasi ziren eta 2 urte geroago bukatu zuten. Azkenik 1926an eliza bat eraiki zuten babes-etxeari itsatsia eta 1926. urtean inauguratu zen.
  • Santa Ana Monasterioa: 1587 urtekoa eta gaur egun existitzen ez dena.

Zibilak

Donejakue Bidea

Magdalena auzoa Iruñeko Donejakue bidearen sarrera da. Eguraldi ona hastean ugariak dira auzo honetatik igarotzen diren erromesak. Burlata atzean uztean, erromesak Magdalenan sartzen dira. Aurrerago Magdalenako XII. mendeko zubi erromanikotik igaro eta Nafar hiribururako bidea hartzen dute. Lehen erromes- Ospitalea zegoen auzo honetan baina gaur egun ez da existitzen.

Jaiak

  • Lehen erromeria bat egiten zen Ezkaba mendiko S.Cristobal ermitaraino baina 1796.urtean ermita bota zuten frantziarrek Iruñea ez setiatzeko.
  • Uztailaren 22: Maria Magdalenaren egunean mezak eta herri jaialdi ikusgarriak antolatzen zituzten eta etxeak piper opilez apainduriko zuhaitz-adar berdezko arkuz apaintzen zituzten. Jaietako lehen goizean, auzoko gazteak maizter janzten ziren (jantzi dotoreak eta kolorezko xingolaz apainduriko txapela jarrita), eta Iruñera igotzen ziren gaiten eta danborren musikarekin batera. Bazkarirako piper opilak, txakolinarekin batera jaten zituzten. Gauetan dantzaldiak egiten zituzten beti.

Kultura

  • Hizkuntza: Magdalena auzoan euskaraz mintzatzen zen, Iruñea XX. mendearen hasieran gaztelaniara egokitu zen arte.
  • Musika: Iruñerriko talde asko dira auzo honetan entseatu dutenak edo entseatzen dutenak, adibidez Barricada.

Garraioa

Auzo honetan Eskualdeko Hiri Garraioaren 5 linea daude:

  Eskualdeko Hiri Garraioa
Magdalena 
Eguneko Zerbitzua
Gaueko Zerbitzua

Erreferentziak

  1. ↑ a b Carmelo C. RIDRUEJO: «Un policía muerto y otros seis heridos en atentado perpetrado en Pamplona contra una tanqueta con una granada anticarro», El País, 1982-04-18.
  2. ↑ http://www.diariodenavarra.es/noticias/navarra/mas_navarra/cinco_escenarios_del_horror_47010_2061.html


Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Iruñea

Kanpo estekak

Read other articles:

Keuskupan Rieti

Keuskupan Rieti (-S. Salvatore Maggiore)Dioecesis Reatina (-S. Salvatoris Maioris)Katolik Katedral RietiLokasiNegaraItaliaProvinsi gerejawiSubyek langsung Tata SuciStatistikLuas1.818 km2 (702 sq mi)Populasi- Total- Katolik(per 2014)99.04693,003 (93.9%)Paroki94Imam74 (diosesan)19 (Ordo Relijius)InformasiDenominasiGereja KatolikRitusRitus RomaPendirianAbad ke-5KatedralCattedrale-Basilica di S. MariaKepemimpinan kiniPausFransiskusUskupDomenico PompiliSitus webw...

 

 

Pertempuran Suomussalmi

Pertempuran Suomussalmi adalah pertempuran antara pasukan Finlandia dan Uni Soviet yang menjadi bagian dari Perang Musim Dingin. Pertempuran ini berlangsung dari 7 Desember 1939 sampai dengan 8 Januari 1940. Finlandia memenangkan pertempuran ini melawan pasukan superior. Suomussalmi dianggap sebagai kemenangan Finlandia paling jelas, paling penting, dan paling signifikan di bagian utara Finlandia.[1] Di Finlandia, pertempuran ini masih dilihat sebagai simbol dari keseluruhan Perang Mu...

 

 

Jalak suren

Jalak suren Dari Bengal Barat Status konservasi Risiko Rendah (IUCN 3.1)[1] Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Animalia Filum: Chordata Kelas: Aves Ordo: Passeriformes Famili: Sturnidae Genus: Sturnus Spesies: S. contra Nama binomial Sturnus contraLinnaeus, 1758 Sinonim Referensi:[2] Sturnupastor contra Linn. Jalak suren (Sturnus contra) atau jalak uren adalah spesies jalak yang ditemukan di Anakbenua India dan Asia Tenggara. Burung-burung ini biasa ditemukan dalam kelomp...

Carlo I d'Inghilterra

Carlo I d'InghilterraAntoon van Dyck, Ritratto di Carlo I in abiti regali, 1636, Castello di WindsorRe d'Inghilterra, di Scozia e d'IrlandaStemma In carica27 marzo 1625 –30 gennaio 1649(23 anni e 309 giorni) Incoronazione2 febbraio 1626 PredecessoreGiacomo I SuccessoreCarlo II (de iure)Oliver Cromwell (Lord protettore; de facto) TrattamentoMaestà NascitaPalazzo di Dunfermline, Dunfermline, 19 novembre[1] 1600 MortePalazzo di Whitehall, Londra, 30 gennaio[2] ...

 

 

Obturator artery

Obturator arteryThe relations of the femoral and abdominal inguinal rings, seen from within the abdomen. Right side. (Obturator artery is visible at bottom.)Internal iliac artery and some branches.DetailsSourceInternal iliac arteryBranchesanterior branch and posterior branchVeinObturator veinsSuppliesObturator externus muscle, medial compartment of thigh, femurIdentifiersLatinarteria obturatoriaTA98A12.2.15.008TA24323FMA18865Anatomical terminology[edit on Wikidata] The obturator artery is...

 

 

Buff-breasted mountain tanager

Species of bird Buff-breasted mountain tanager Conservation status Least Concern  (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Aves Order: Passeriformes Family: Thraupidae Genus: Dubusia Species: D. taeniata Binomial name Dubusia taeniata(Boissonneau, 1840) The buff-breasted mountain tanager (Dubusia taeniata) is a species of Neotropical bird in the tanager family Thraupidae. It is found in Bolivia, Colombia, Ecuador, Pe...

Georgia Power Company Corporate Headquarters

Commercial offices in Atlanta, GeorgiaGeorgia Power Company Corporate HeadquartersAlternative namesGeorgia Power BuildingGeneral informationTypeCommercial officesLocation241 Ralph McGill BoulevardAtlanta, GeorgiaCoordinates33°45′50″N 84°22′55″W / 33.7638°N 84.3820°W / 33.7638; -84.3820Completed1981HeightRoof91.1 m (299 ft)Technical detailsFloor count24Design and constructionArchitect(s)Heery InternationalReferences[1][2] The Georg...

 

 

Self-pity

Feeling sorry for oneself This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Self-pity – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (August 2014) (Learn how and when to remove this template message)Part of a series onEmotions Affect Classification In animals Emotional intelligence Mood Regulation Interpersonal...

 

 

Love & Secret

Untuk kegunaan lain, lihat Sweet Secret (disambiguasi). Love & SecretPoster promosi untuk Love & SecretGenreRomansaKorporasiKeluargaDitulis olehKim Kyung-heeSutradaraPark Man-youngPemeranShin So-yul Kim Heung-sooNegara asalKorea SelatanBahasa asliKoreaJmlh. episode102ProduksiProduser eksekutifJung Hae-ryongDurasiSenin sampai Jumat pukul 19:50 (WSK)Rumah produksiiWill MediaRilis asliJaringanKorean Broadcasting SystemRilis11 November 2014 (2014-11-11) –3 April 2015 (201...

Hillhouse Avenue

United States historic placeHillhouse Avenue Historic DistrictU.S. National Register of Historic PlacesU.S. Historic district Skinner House, Town and Davis, 1832.Show map of ConnecticutShow map of the United StatesLocationBounded by Sachem, Temple, Trumbull, and Prospect Sts., Whitney and Hillhouse Aves. & RR tracks, New Haven, ConnecticutCoordinates41°18′52.2″N 72°55′23.6″W / 41.314500°N 72.923222°W / 41.314500; -72.923222Area18 acres (7.3 ha)Bui...

 

 

List of companies of Colombia

Location of Colombia Colombia is a transcontinental country largely situated in the northwest of South America, with territories in Central America. Colombia shares a border to the northwest with Panama, to the east with Venezuela and Brazil and to the south with Ecuador and Peru.[1] It shares its maritime limits with Costa Rica, Nicaragua, Honduras, Jamaica, the Dominican Republic and Haiti.[2] It is a unitary, constitutional republic comprising thirty-two departments. Colom...

 

 

Airbus Defence and Space

Pour les articles homonymes, voir ADS. Airbus Defence and SpaceHistoireFondation 17 janvier 2014Prédécesseurs Cassidian, Airbus Military, Astrium (en), IntespaceCadreDomaines d'activité Aérospatiale, télécommunications, électroniqueSiège MunichPays  France Espagne Allemagne Royaume-UniOrganisationEffectif 33 922 employés (31 décembre 2019)Direction Michael Schoellhorn (d) (depuis 2021)Organisation mère Airbus GroupChiffre d'affaires 10,8 G€ (2017)Résult...

Radiant exitance

Radiant flux per unit area In radiometry, radiant exitance or radiant emittance is the radiant flux emitted by a surface per unit area, whereas spectral exitance or spectral emittance is the radiant exitance of a surface per unit frequency or wavelength, depending on whether the spectrum is taken as a function of frequency or of wavelength. This is the emitted component of radiosity. The SI unit of radiant exitance is the watt per square metre (W/m2), while that of spectral exitance in freque...

 

 

SLAC National Accelerator Laboratory

Research center at Stanford University SLAC redirects here. For other uses, see SLAC (disambiguation). SLAC National Accelerator LaboratoryPrimary logoAerial view of former linear acceleratorEstablished1962; 62 years ago (1962)Research typePhysical sciencesBudget$383 million (2017)[1]Field of researchAccelerator physicsPhoton scienceDirectorJohn L. SarraoStaff1,684Address2575 Sand Hill Rd. Menlo Park, CA 94025LocationMenlo Park, California, United States37�...

 

 

Economy of Oman

Economy of OmanRuwi, the central business district of Muscat, Oman's capital and largest cityCurrencyOmani rial (OMR)Fixed exchange ratesUS$1 ≈ 0.3845 OMRFiscal yearCalendar yearTrade organisationsWTO and GCCCountry group Developing/Emerging[1] High-income economy[2] StatisticsGDP $104 billion (nominal, 2023)[3] $200.314 billion (PPP, 2018)[3] GDP rank 71st (nominal, 2019) 79th (PPP, 2019) GDP growth 1.8% (2018) 0.5% (2019e) −3.5% (2020f) 2....

Star Wars: The Clone Wars (serie animata)

Questa voce o sezione sull'argomento Guerre stellari è ritenuta da controllare. Motivo: voce da rivedere in quanto presenta diversi problemi: prolissità, informazioni irrilevanti o obsolete, ripetizioni, eventi passati declinati al futuro (emblematica la sezione su rinnovi, cancellazioni ecc.), overlinking, frasi mal tradotte o calchi dall'inglese. Partecipa alla discussione e/o correggi la voce. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Star Wars: The Clone Warsserie TV d...

 

 

Weltevreden

Peta Batavia tahun 1888 Weltevreden (bahasa Belanda yang berarti dalam suasana tenang dan puas) adalah daerah tempat tinggal utama orang-orang Eropa di pinggiran Batavia, Hindia Belanda yang berjarak kurang lebih 10 kilometer dari Batavia lama ke arah selatan. Letaknya kini di sekitar Sawah Besar, Jakarta Pusat yang membentang dari RSPAD Gatot Subroto hingga Museum Gajah. Pada masa pendudukan Jepang (1942-1945), nama Weltevreden merujuk kepada hampir seluruh daerah Jakarta Pusat sekarang. Sej...

 

 

Joseph Watson (mayor)

American politician Joseph Watson57th Mayor of PhiladelphiaIn officeOctober 19, 1824 – October 21, 1828Preceded byRobert WhartonSucceeded byGeorge M. Dallas Personal detailsBorn1784 (1784)Bucks County, Pennsylvania, U.S.DiedApril 9, 1841(1841-04-09) (aged 55–56)Philadelphia, Pennsylvania, U.S.Political partyNational Republican Joseph Watson was an American merchant and politician. He was the mayor of Philadelphia from 1824 to 1828. Watson was known for his efforts to fr...

Sungai Vilyuy

Peta Sungai Vilyuy Sungai Vilyuy (Rusia: Вилюй) merupakan sebuah sungai di Rusia. Sungai ini memiliki panjang 2.650 km. Sungai ini terletak di Daratan Siberia Tengah. Kota yang bermuara di sungai ini ialah Cherynshevskiy, Suntar, Nyurba and Verkhnevilyuysk. Terletak di mulut Sungai Lena. Sungai ini ditemukannya tempat tambang intan pada tahun 1950-an. Pranala luar Encyclopedia Britannica Artikel bertopik geografi atau tempat Rusia ini adalah sebuah rintisan. Anda dapat membantu Wiki...

 

 

Foresta Fălticeni

Association football club Foresta Fălticeni was named Foresta Suceava between 1997 and 2002. For the club currently named Foresta Suceava, see ACS Foresta Suceava Football clubForesta FălticeniFull nameForesta FălticeniFounded1954Dissolved2003GroundAreni, Suceava Nada Florilor, FălticeniCapacity12,500 10,000 Home colours Away colours Foresta Fălticeni (also known as Foresta Suceava) was a Romanian professional football club from Fălticeni, Suceava County, Romania, founded in 1954 as Av�...