Luisa Luisi

 

Luisa Luisi

Bizitza
JaiotzaPaysandú (en) Itzuli, 1883ko abenduaren 14a
Herrialdea Uruguai
HeriotzaSanta Lucía (en) Itzuli, 1940ko apirilaren 10a (56 urte)
Familia
AitaÁngel Luisi Pisano
AmaMaría Teresa Josefina Janicki
Haurrideak
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakpoeta, literatura-kritikaria eta idazlea
Musicbrainz: 48591acf-666f-4419-a75a-e9fc906c38f9 Edit the value on Wikidata

Luisa Luisi Janicki (Paysandú, Uruguai, 1883ko abenduaren 14a - Santa Luzia, 1940ko apirilaren 10a) Uruguaiko poeta, pedagogoa eta literatur kritikaria izan zen.

Biografia

Aitak, Ángel Luisi Pisano, italiarrak, Ameriketara ekarri zituen askatasunari buruzko bere ideia masonikoak, eta ama, María Teresa Josefina Janicki, maistra, Frantzian erbesteratutako poloniarren alaba zen. Entre Ríosera (Argentina) iritsi ziren ezkondu berritan 1872an, eta Paysandú-ra (Uruguai) joan ziren 1878an. Azkenean, Montevideon kokatu ziren 1887an.[1]

Luisi-Janicki-tarrak langile eta hezitzaile familia bat izan ziren, erresistentzia- eta errebeldia-giroan garatu zena, garai hartarako oso pentsamendu liberala zuena. Bere sei alabek irakasle ikasketak egin zituzten eta horietako batzuek unibertsitateko ikasketekin jarraitu zuten. Uruguaiko lehen emakume profesionaletakoak izan ziren.[1]

Luisa ikasle aplikatua izan zen. Irakasle ikasketak egin zituen "María Stagnero de Munar" Andereñoen Institutu Normalean, eta karrera horretan graduatu zen 1903an. Hirugarren Graduko Eskolako laguntzaile gisa hasi zuen bere karrera, ondoren bigarren graduko Praktika Eskola eta Aplikazio Eskola zuzentzeko.[2] Oso gaztea oraindik, Montevideoko La Razón egunkariko erredaktorea izan zen. Lehen Hezkuntzako eta Irakaskuntza Normaleko Kontseilu Nazionala osatu zuen 1925etik 1929an erretiroa hartu zuen arte. Gaztelania irakatsi zuen Bigarren Hezkuntzako Emakumeen Sailean, eta Irakurketa eta Deklamazioa Munarreko Maria Stagnero Institutuan. Lau poema-liburu argitaratu zituen, eta prosan ere sartu zen, hezkuntzari eskainitako beste lau lanekin. 1916an Buenos Airesen egin zen Haurren Biltzarrean ordezkari ofiziala izan zen, eta hiru urte geroago Montevideon burutu zen Haurraren Bigarren Kongresuko Hezkuntza Sailean idazkari kargua bete zuen. Bere heldutasunean paralisi itzulezin bat hartu zuen, bizimodu sedentario batera eraman zuena. Kritikari literario gisa nabarmendu zen. Rio de Janeiroko Lehen Hezkuntzako Irakasleen Elkarteak ohorezko bazkide izendatu zuen.[3][4]

Lan pedagogikoa

Luisa eskola vareliarraren defendatzaile sutsua zen. Batez ere lehen hezkuntza hobetzeaz arduratu zen. Abangoardiako ideiak hasierako hezkuntzaren garrantzian, etorkizuneko herritarren prestakuntzan, genero eta klase berdintasunean eta alfabetatzean oinarritzen ziren, hezkuntza integralago baten abiapuntu gisa.[4]

Luisa Luisik hezkuntza-prozesuaren ikuspegi orokorra eman zuen, eta, horregatik, eskolak berregituratzeko proiektuak bultzatu zituen. Arreta berezia jarri zuen, eskoletako eraikin egituren egokitzapena bultzatuz: eraikinek erabilgarriak izan behar zuten, baina nolabaiteko zentzu artistikoa izan behar zuten, soilak eta elementu naturalekin. Hezkuntza elementuen berrikuspena sustatu zuen, hala nola ikasleei irakatsitako abestiak edo ikasgeletan erakusten diren laminak; aire zabaleko ibilaldiak, kantua, gimnastika eta marrazketa ezinbesteko jardueratzat hartzea eta ikasgelako haur kopurua murriztea. Era berean, eskolak etxeko hezkuntza-urritasunak konpentsatzeko leku bat izan behar zuela aldarrikatzen zuen, haurrarengan "bizitzak gero suntsitu behar dituen handitasun-ideiak" piztu ahal izateko leku bat. Luisa Luisiren aburuz, eskola zen aukerak emateko tokia, eta kontzeptu hori emakumeen hirugarren hezkuntza defendatzeko plataforma bihurtu zen.[5]

Obra

Kritikak bere bertsoaren forma klasikoak eta bere poesiaren balio intelektualak nabarmendu ditu; modernismoaren beste hiru ordezkariekin batera kokatzen du: María Eugenia Vaz Ferreira, Juana de Ibarbourou eta Delmira Agustini.

Bere poesia filosofikoak eta lan kritiko zabal eta zorrotzak laster lortu zuten nazioarteko dimentsio publikoa Buenos Airesen eta Bartzelonan, eta Madrilen eta Parisen ere aipatua izan zen. Rafael Cansinos Assensek (Verde y dorado en las letras americanas. Semblanzas e impresiones críticas (1926-1936), Aguilar, Madrid, 1947], F. Contrerasek (L 'espriti de l' Amérique Espagnole, Paris: Col. de la Nouvelle Revue Critique, 1931) eta César González Ruanok (Literatura Americana. Ensayos de madrigal y de crítica, Madril: Fernando Fe, 1924) aipatzen dute. Ingelesera A. Stone Blackwell-ek itzuli zuen (Some Spanish American poets, New York: Appleton & Co., 1929), eta ospea eta begirunea lortu ondoren, gaur egun ez da gogoratzen, bidegabeko ahanzturara kondenatua.

Lanak

Saiakera eta kritika literarioa

  • Educación Artística, 1919.
  • Ideas sobre educación, Montevideo, 1922
  • La poesía de Enrique González Martínez, hitzaldia, 1923.
  • A través de libros y autores, 1925.
  • La literatura del Uruguay en el año de su Centenario, 1930.

Lirika

  • Sentir, Montevideo, 1916.
  • Inquietud, Montevideo, 1922.
  • Poemas de la inmovilidad y canciones al sol, Bartzelona, 1926.
  • Polvo de días, Montevideo, 1935.

Aintzatespenak

  • 2022an, Emakumearen Nazioarteko Egunaren ospakizunaren esparruan, Uruguaiko Hezkuntza Publikoko Administrazio Nazionalak omenaldi bat egin zion Luisa Luisiri, hezkuntza pluralaren eta berdintasunezkoaren alde egin zuen lan gogorragatik. Horrela, bere ondarea eta emakumeen eskubideetan egindako lana eta aurrerapenak aitortu ziren.[6]

Ikus gainera

Erreferentziak

  1. ↑ a b (Gaztelaniaz) Flor, Octavia. (2020-11-10). «Las hermanas Luisi, primeras universitarias uruguayas y pioneras del feminismo» Harta (Noiz kontsultatua: 2023-10-26).
  2. ↑ López, Sara. (2013). El legado de las hermanas Luisi: cien años después. Facultad de Humanidades y Ciencias de la Educación. Universitat de la República.
  3. ↑ Ilecara. (2008-08-26). «MUJERES QUE HACEN LA HISTORIA - BREVES BIOGRAFIAS: Siglo XIX - Luisa Luisi» MUJERES QUE HACEN LA HISTORIA - BREVES BIOGRAFIAS (Noiz kontsultatua: 2023-10-26).
  4. ↑ a b «Correo de los Viernes - Luisa Luisi: la olvidada» www.correodelosviernes.com.uy (Noiz kontsultatua: 2023-10-26).
  5. ↑ Txantiloi:Es-UY Ortiz, Julia. (2010). «Y los hombres no oyeron mis cantos”: La vanguardista Luisa Luisi: pedagoga, crítica, feminista y poeta» la diaria (La Diaria) (Noiz kontsultatua: 2023-10-26).
  6. ↑ «Homenaje a Luisa Luisi en el Día Internacional de la Mujer | Administración Nacional de Educación Pública» www.anep.edu.uy (Noiz kontsultatua: 2023-10-26).

Bibliografia

  • Ángel Ernesto Benítez, Luisa Luisi: el ensueño dolorido, 1981.

Kanpo estekak

  • Luisa Luisi Anaforasen (Uruguaiko autoreen liburutegi digitala) Luisa Luisiri eskainitako gunea

Read other articles:

Kamalinee Mukherjee

Kamalinee MukherjeeLahir4 Maret 1984 (umur 40)Kolkata, Bengal Barat, IndiaPekerjaanAktris filmTahun aktif2004–sekarangTinggi5'5 Kamalinee Mukherjee (kelahiran 4 Maret 1984) adalah seorang aktris India. Ia umumnya muncul dalam film-film Telugu serta beberapa film berbahasa Tamil, Malayalam, Hindi, Bengali dan Kannada. Setelah lulus dengan mendapatkan gelar dalam bidang sastra Inggris, ia menyelesaikan workshop pada teater di Mumbai karena latar belakangnya yang kuat. Ia membuat de...

 

Santa Fe, Cebu

Peta menunjukan lokasi Santa Fe Santa Fe adalah munisipalitas yang terletak di provinsi Cebu, Filipina. Pada tahun 2007, munisipalitas ini memiliki populasi sebesar 26.826 jiwa. Pembagian wilayah Secara politis Santa Fe terbagi menjadi 10 barangay, yaitu: Hagdan Hilantagaan Kinatarkan Langub Maricaban Okoy Poblacion Balidbid Pooc Talisay Galeri Pemandangan Guintacan Island. Di pulau ini terdapat 3 buah barangay, yaitu Hagdan, Bitoon dan Langub Pemandangan Sugar Beach. Di wilayah Santa Fe terd...

 

Jocara

Jocara Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Animalia Filum: Arthropoda Kelas: Insecta Ordo: Lepidoptera Famili: Pyralidae Genus: JocaraWalker, 1863[1] Sinonim Deuterollyta Lederer, 1863[2] Toripalpus Grote, 1877 Winona Hulst, 1888 Oedomia Dognin, 1906 Ajacania Schaus, 1925 Ajocara Schaus, 1925 Jocara adalah genus dari Pyralidae. Hal ini dijelaskan oleh Lederer, pada tahun 1863. Spesies Jocara abachuma Jocara agathoa Jocara aidana Jocara albiferalis Jocara albimedialis Jocara amazona ...

Hasan al-Banna

artikel ini perlu dirapikan agar memenuhi standar Wikipedia. Tidak ada alasan yang diberikan. Silakan kembangkan artikel ini semampu Anda. Merapikan artikel dapat dilakukan dengan wikifikasi atau membagi artikel ke paragraf-paragraf. Jika sudah dirapikan, silakan hapus templat ini. (Pelajari cara dan kapan saatnya untuk menghapus pesan templat ini) Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menamba...

 

Gwion Gwion rock paintings

Rock art in Western Australia Gwion Gwion (Tassel) figures wearing ornate costumes The Gwion Gwion rock paintings, Gwion figures, Kiro Kiro or Kujon (also known as the Bradshaw rock paintings, Bradshaw rock art, Bradshaw figures and the Bradshaws) are one of the two major regional traditions of rock art found in the north-west Kimberley region of Western Australia.[1][2] Key traditional owners have published their own account of the meaning of the images.[3] However th...

 

Stame

Stami di HippeastrumIn primo piano le antere cariche di polline Androceo monoadelfo Gli stami costituiscono l'androceo (parte fertile maschile) del fiore delle Angiosperme e possono essere liberi o riuniti in gruppi. Sono inseriti nel ricettacolo. Uno stame è composto dal filamento col quale esso si inserisce sul supporto e dall'antera formata a sua volta dalle logge dove maturano i granuli pollinici. Tipologie Gli stami possono essere liberi o saldati per i filamenti: quando formano un solo...

Zlatibor Lončar

Serbian doctor and politician Zlatibor LončarЗлатибор ЛончарLončar in 2021Minister of HealthIn office27 April 2014 – 26 October 2022Prime MinisterAleksandar VučićIvica Dačić (acting)Ana BrnabićPreceded bySlavica Đukić DejanovićSucceeded byDanica Grujičić Personal detailsBorn (1971-08-03) 3 August 1971 (age 52)Belgrade, SR Serbia, SFR YugoslaviaPolitical partySNSSpouseVesna LončarChildren1Alma materUniversity of BelgradeOccupationDoctorpolitician Zlat...

 

العلاقات السورية السورينامية

العلاقات السورية السورينامية سوريا سورينام   سوريا   سورينام تعديل مصدري - تعديل   العلاقات السورية السورينامية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين سوريا وسورينام.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة ومرجعية للدولتين: وجه المقارنة...

 

Jayne and Mason Bank Building

Historic commercial building in New York, United States United States historic placeJayne and Mason Bank BuildingU.S. National Register of Historic Places Bank Building, April 2010Show map of New YorkShow map of the United StatesLocation11 E. Main St., Webster, New YorkCoordinates43°12′50″N 77°25′47″W / 43.21389°N 77.42972°W / 43.21389; -77.42972Arealess than one acreBuilt1906Architectural styleBeaux ArtsNRHP reference No.06000970[1]A...

Vijayadurga

This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Vijayadurga – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2024) (Learn how and when to remove thi...

 

Saint-Gotthard Massif

For the larger, underlying geological structure, see Gotthard nappe. You can help expand this article with text translated from the corresponding article in German. (June 2016) Click [show] for important translation instructions. View a machine-translated version of the German article. Machine translation, like DeepL or Google Translate, is a useful starting point for translations, but translators must revise errors as necessary and confirm that the translation is accurate, rather than s...

 

UFC 158

UFC mixed martial arts event in 2013 UFC 158: St-Pierre vs. DiazThe poster for UFC 158: St-Pierre vs. DiazInformationPromotionUltimate Fighting ChampionshipDateMarch 16, 2013VenueBell CentreCityMontreal, Quebec, CanadaAttendance20,145[1]Total gate$3,630,166 [1]Buyrate950,000[2]Event chronology UFC on Fuel TV: Silva vs. Stann UFC 158: St-Pierre vs. Diaz UFC on Fuel TV: Mousasi vs. Latifi UFC 158: St-Pierre vs. Diaz was a mixed martial arts event held by the Ultimate Fig...

大字 (数字)

この項目には、一部のコンピュータや閲覧ソフトで表示できない文字が含まれています（詳細）。 数字の大字（だいじ）は、漢数字の一種。通常用いる単純な字形の漢数字（小字）の代わりに同じ音の別の漢字を用いるものである。 概要 壱万円日本銀行券（「壱」が大字） 弐千円日本銀行券（「弐」が大字） 漢数字には「一」「二」「三」と続く小字と、「壱」「�...

 

LOHAS Park station

This article is about the MTR station. For the town area, see LOHAS Park. MTR station in the New Territories, Hong Kong This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: LOHAS Park station – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (July 2015) (Learn how and when to remove this message) LOHAS Park康城 MTR...

 

Strömma Canal

Canal in Värmdö, Sweden The lifting road overbridge Strömma CanalA view down the Strömma Canal showing the lifting bridge and restaurantSpecificationsStatusFully operationalGeographyStart pointStrömma Quay Place in Uppland, SwedenStrömma CanalStrömma CanalCoordinates: 59°17′10″N 18°33′06″E / 59.28605°N 18.55155°E / 59.28605; 18.55155CountrySwedenProvinceUpplandCountyStockholm CountyMunicipalityVärmdö Municipality The Strömma Canal (Swedish: Ström...

Shahzad Waseem

Pakistani politician SenatorShahzad WaseemLeader of the Opposition for the Senate of PakistanIn office20 April 2022 – 12 March 2024PresidentArif AlviPrime MinisterShehbaz SharifAnwaar ul Haq Kakar (Caretaker)Preceded byYousuf Raza GilaniSucceeded byShibli FarazLeader of the House for the Senate of PakistanIn office4 June 2020 – 20 April 2022PresidentArif AlviPrime MinisterImran KhanPreceded byShibli FarazSucceeded byAzam Nazeer TararMember of the Senate of PakistanIncumb...

 

Social research

Research conducted by social scientists For the journal, see Social Research (journal). Sociological methodology redirects here. For the journal, see Sociological Methodology. Part of a series onResearch Research design Research proposal Research question Writing Argument Referencing Research strategy Interdisciplinary Multimethodology Qualitative Art-based Quantitative Philosophical schools Antipositivism Constructivism Critical rationalism Empiricism Fallibilism Positivism Postpositivism Pr...

 

Montagano

Questa voce o sezione sull'argomento centri abitati del Molise non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Montaganocomune Montagano – VedutaAbbazia di Santa Maria di Faifoli LocalizzazioneStato Italia Regione Molise Provincia Campobasso AmministrazioneSindacoGiuseppe Tullo (lista civica In armonia) dal 27-5-2019 Territorio...

الكنيسة المارونية

  هذه المقالة عن الكنيسة. لالطائفة والجماعة الدينية، طالع موارنة. الكنيسة المارونية شعار البطريركيّة المارونيّة: مجد لبنان أعطي له (أشعياء 35: 2).شعار البطريركيّة المارونيّة: مجد لبنان أعطي له (أشعياء 35: 2). الدين المسيحية الزعيم بشارة بطرس الراعي المؤسس مار مارون مار يوح�...

 

Stefanie Powers

American actress (born 1942) Stefanie PowersPowers in 1998BornStefania Zofya Paul (1942-11-02) November 2, 1942 (age 81)Los Angeles, California, U.S.Other namesTaffy PaulEducationHollywood High SchoolOccupationActressYears active1958–presentKnown forThe InternsHerbie Rides AgainHart to HartSpouses Gary Lockwood ​ ​(m. 1966; div. 1972)​ Patrick de La Chesnais ​ ​(m. 1993; div. 1999)&...