Joxemi Zumalabe

Joxemi Zumalabe

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakJoxemi Zumalabe Goenaga
JaiotzaDonostia, 1950eko urriaren 14a
Herrialdea Gipuzkoa, Euskal Herria
HeriotzaDonostia, 1993ko urtarrilaren 12a (42 urte)
Familia
AitaJoxe Migel Zumalabe
Haurrideak
Hezkuntza
Hizkuntzakeuskara
gaztelania
Jarduerak
Jarduerakkazetaria, enpresaburua eta ilustratzailea
Lan nabarmenak
Inguma: joxemi-zumalabe-goenaga-1950-1993
Joxemi Zumalabaren oroigarria, haren marrazki batekin.

Joxemi Zumalabe Goenaga (Donostia, 1950eko urriaren 14a - 1993ko urtarrilaren 12a), kazetaria, marrazkilaria eta enpresaburu euskaltzalea izan zen, euskalgintzako eragile funtsezkoenetako bat.

Zeruko Argia aldizkarian hasi zen kazetari lanetan, eta 1979an astekariak Argia izena hartu eta norabide berria hartu zuenean bera izan zen bultzatzaile nagusienetakoa. Euskaldunon Egunkariaren sortzaile eta sustatzaile garrantzitsuenetakoa ere izan zen.

‘Egunkaria’ aurkezteko agerraldia, 1990ean: Joxemi Zumalabe, Martin Ugalde, Iñaki Uria eta Joan Mari Torrealdai.[1]

Bizitza

Donostian jaio zen, bere familia Urbieta kaleko 56. zenbakian bizi zenean. Aita, Jose Migel Zumalabe, matematikaria eta aparejadorea zuen ikasketaz eta etxeak egitea zuen lanbide. Ama, Axentxi Goenaga, maistra zen ikasketaz baina ez zuen inoiz lan horretan jardun. Lau ziren etxean, aita-amak, Joxemi bera eta Koro, hiru urte zaharrago zen arreba.

Bere aita kultur eragile garrantzitsua zen garai hartako Donostiako giro euskaltzale eta abertzalean. Zeruko Argia aldizkaria berpizten eta ikastolak sortzen (Santo Tomas Lizeoaren bultzatzaile nagusienetakoa izan zen, Koldo Mitxelena eta Karlos Santamariarekin batera) ekarpen garrantzitsuak egin zituen. Pintorea ere bazen, besteak beste Jorge Oteizaren gaztetako laguna.

Familia giro abertzalean hezi zen Zumalabe. Hiru urte zituela hasi zen ikastolan. Karmele Esnal irakasleak Artzain Onaren Plazan zuen lokalera joaten zen egunero. Ikastola klandestinoa zen artean. Esnalen eskolak bi urtez hartu ondoren, bost urte zituela Elbira Zipitriaren etxera pasatu zen, Donostiako Parte Zaharrean. Bederatzi urte bete arte aritu zen Zipitriaren eskoletan. Halabeharrez Sagrado Corazon ikastetxe erlijiosora joan behar izan zuen urtebetez.

Hamar urte egin zituenerako ordea, bere aitak Karlos Santamaria eta Koldo Mitxelenaren laguntzaz Santo Tomas Lizeoa sortua zutenez, hara joan zen ikastera. 1960. urtea zen. Ikaskide izan zituen, besteak beste Rafa Egiguren eta Antton Santamaria. Irakasleen artean berriz Rikardo Arregi eta Ramon Saizarbitoria zeuden beste askoren artean. Azken horien eragina erabakigarria izan zen Zumalaberen euskaltzaletasunean.

Lehen urratsak prentsan eta kulturgintzan

1966an hasi zen Joxemi Zumalabe Zeruko Argia aldizkarian idazten, Antton Santamaria eta Rafa Egiguren ikaskideekin batera. Ramon Saizarbitoriak eta Rikardo Arregik garai hartan Gazte naiz izeneko saila zuten aldizkarian eta Hemen gazteagoak izeneko saila sortu zuten Santo Tomas Lizeoko ikasleentzat. Geroago aldizkariko nazioarteko sailean idazten hasi ziren. Idatzi baino, itzulpen lana zela diote orduko lankideek. Rafa Egigurenek azaldu izan duenez, Alderdi Ederren Rikardo Arregirekin hitzordua egiten zuten. Nouvel Observateur aldizkariaren zenbakiak banatzen zizkien Arregik gazteei eta bakoitzak zein artikulu kopiatuko zuen erabakitzen zuten.

1968an Bartzelonara joan zen Arkitektura ikasketak egitera, baina aurreneko maila bukatu gabe itzuli zen Donostiara 1969an. Giro politikoa nahasia zegoen, besteak beste Txabi Etxebarrietaren hilketaren ondoren. Zumalaberentzat gertaera lazgarria izan zen hura, besteak beste Etxebarrieta ezagutu zuelako. 1970eko lehenengo urteetan legez kanpoko kantaldiak egiteko egitasmo bat jarri zuen abian, Kintxo Sarasola, Mikel Arregi, Gabriel Gurrutxaga, Xabi Larrea, Mikel Intxausti, Joxerra Beloki, Itziar Salegi, Marta Barandiaran eta Joxemari Ostolazarekin batera. Resurreccion Maria de Azkueren kantutegia hartu eta herriz herri ibili ziren gitarra eta panderoz lagunduta kantatzen. Dena dela, Burgosko prozesuaren garaiak ziren, eta salbuespen-egoerek ez zuten kantaldiak antolatzeko bidea erraztu. Hasi eta urtebetera banatu zen kantaldiak antolatzen ibili zen talde hura.

1972an soldadutza egin zuen eta handik bueltan Ordizian hasi zen lanean Gaztañaga galdarategian. 1976. urtera arte aritu zen han lanean, Donostiako Egia Fotocomposición inprimategian lana eskaini zioten arte. Enpresa horrek Zeruko Argiarentzat lanak egiten zituen eta Zumalabek aldizkarian lanean ari zirenak ezagutzen zituen: Pilar Iparragirre, Elixabete Garmendia, Rotu Astrain eta Joxemari Ostolaza, besteak beste. Azken horrek eskaini zion 1977an aldizkarian lanean hasteko. Aldizkariaren diseinuan eta muntaian hasi zen lanean eta beranduago hartu zituen marrazkien ardura eta azalarena.

Argia eta Euskaldunon Egunkaria

ARGIAren azala Egunkaria sortu eta hurrengo astean. Martin Ugalde, Josemi Zumalabe eta Imanol Murua.

1979an Zeruko Argia krisian zegoen: aldizkariaren jabe ziren fraide kaputxinoek inprimategiarekin zor handiak zituzten eta astekaria bertan behera uztekotan ziren. 1980an beren gain hartu zuten aldizkaria langileek. Zeruko Argia izatetik Argia izatera pasa zen aldizkaria.

Garai berriko lehen zeregina lan taldea finkatzea izan zen. Josu Landa, Pello Zubiria, Jon Barandiaran eta Iñaki Uria aldizkarian lanean hasi ziren 1982rako. Geroago beste hainbat ere hasi ziren (Pablo Sastre, Joseba Alvarez...).

Aro berriko lehen hiru urteetan lankideetako bakar batek ere ez zuen aldizkaritik kobratzen. Zumalabek Hoja del lunes egunkaria muntatzen irabazi zuen soldata urte haietan.

1980ko[Betiko hautsitako esteka] hamarkada hasieran ARGIAko kideak Egian: Ostaizka Irastorza, Joxemi Zumalabe, Pello Zubiria, Jon Barandiaran, Joseba Alvarez, Iñaki Uria eta Josu Landa. (Arg: ARGIA artxiboa)

Arazo ekonomikoei buelta eman zien Argiak apurka-apurka, euskarazko prentsa posible zela erakutsiz. Joxemi Zumalaberen bultzadarekin aldizkariaren inguruan Apika informatika enpresa sortu zen 1984an eta Antza inprimategia 1988an. Bi enpresa horiei esker astekariak finantziabidea bermatu zuen.

Euskarazko astekariaren apustua gaindituta Euskaldunon Egunkaria sortzea izan zen Zumalaberen hurrengo erronka. 1987an honakoa esan zuen Zumalabek: "Dugun guztia mahai gainean jarri eta euskarazko egunkari baten aldeko apustua egin behar dugu".

Lan horretan aritu zen buru-belarri hurrengo urteetan. 1990eko urtarrilean Egunkaria Sortzen egitasmoa abian jarri zen akziodunak bilatzeko eta dirua biltzeko. Handik hamabi hilabetera sortu zen Euskaldunon Egunkaria.

Egunkari berriko Administrazio Kontseiluko kontseilari ordezkari izendatu zuten Zumalabe. Ordurako ordea, sabeleko minbiziaren eragina pairatzen hasia zen. Egunkaria abian jarri eta bi hilabetera hil ala biziko lehen ebakuntza egin zioten, 1991ko otsailean. Onik atera zen arren, urte eta erdira berriro ebakuntza egin behar izan zioten, 1992ko azaroan. 1993ko urtarrilaren 12an hil zen 42 urte zituela.

Lanak

  • Ipurtargi beltza, Josu Landa eta Joxemi Zumalabe. Susa 1983. (Landak egin zituen testuak, eta Zumalabek marrazkiak.)

Erreferentziak

Ikus, gainera

Kanpo estekak

  1. ↑ Agirre, Maider Galardi F.. «Ateak ireki eta hormak gainditu» Berria (Noiz kontsultatua: 2020-08-06).

Read other articles:

All Too Well

All Too Well (Taylor's Version)Lagu oleh Taylor Swiftdari album RedFormatDigital downloadDirekam2011Genre Country pop rock power ballad Durasi5:29LabelBig MachinePencipta Taylor Swift Liz Rose Produser Nathan Chapman Taylor Swift All Too Well (Taylor's Version) adalah lagu karya penyanyi-penulis lagu asal Amerika Serikat Taylor Swift untuk album studio keempatnya, Red (Taylor's Version) Lagu ini ditulis oleh Swift dan Liz Rose. Diproduksi oleh Swift dan Nathan Chapman, lagu ini adalah sebuah ...

 

 

Albert Kesselring

Albert KesselringKesselring menggunakan seragam Salib Kesatria dari Salib Besi pada tahun 1940JulukanPaman AlbertLahirPendapat pertama Kesselring lahir pada (1885-11-20)20 November 1885 Pendapat kedua Kesselring lahir pada (1881-08-08)8 Agustus 1881Pendapat pertama Kesselring lahir di Marktsteft, Kerajaan Bavaria, Kekaisaran Jerman Pendapat kedua Kesselring lahir di Bayreuth, JermanMeninggal16 Juli 1960(1960-07-16) (umur 74)Bad Nauheim, Hessen, Jerman BaratPengabdian Kekaisaran Jer...

 

 

العلاقات الأوزبكستانية الإثيوبية

العلاقات الأوزبكستانية الإثيوبية أوزبكستان إثيوبيا   أوزبكستان   إثيوبيا تعديل مصدري - تعديل   العلاقات الأوزبكستانية الإثيوبية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين أوزبكستان وإثيوبيا.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة ومرجعية �...

Bob Walkup

American politician (1936–2021) Bob Walkup40th Mayor of TucsonIn officeDecember 6, 1999[1] – December 5, 2011Preceded byGeorge MillerSucceeded byJonathan Rothschild Personal detailsBorn(1936-11-14)November 14, 1936Ames, Iowa, U.S.DiedMarch 12, 2021(2021-03-12) (aged 84)Tucson, Arizona, U.S.Political partyRepublicanSpouseBeth WalkupResidence(s)Tucson, ArizonaAlma materIowa State UniversityProfessionIndustrial engineer Robert E. Walkup (November 14, 1936 – March 12,...

 

 

Bryher (novelist)

English novelist, poet, memoirist, and magazine editor BryherBorn2 September 1894Margate, Kent, EnglandDied28 January 1983 (1983-01-29) (aged 88)Vevey, SwitzerlandResting placeSaint Martin's Cemetery, Vevey, SwitzerlandOccupationNovelist Bryher (2 September 1894 – 28 January 1983) was the pen name of the English novelist, poet, memoirist, and magazine editor Annie Winifred Ellerman, of the Ellerman ship-owning family. She was a major figure of the international set in Paris in the...

 

 

Dopolavoro Aziendale Falck 1938-1939

Voce principale: Gruppo Sportivo Falck. Dopolavoro Aziendale FalckStagione 1938-1939Sport calcio SquadraGruppo Sportivo Falck Allenatore Imre Payer Presidente Riccardo Lampugnani Serie C3ª nel girone B. Coppa ItaliaSecondo turno StadioCampo Dopolavoro Falck 1937-1938 1939-1940 Si invita a seguire il modello di voce Questa voce raccoglie le informazioni riguardanti il Dopolavoro Aziendale Falck nelle competizioni ufficiali della stagione 1938-1939. Indice 1 Stagione 2 Rosa 3 Note 4 Bibliogra...

The X's

American animated television series Not to be confused with The Exes or The X Factor. This article describes a work or element of fiction in a primarily in-universe style. Please help rewrite it to explain the fiction more clearly and provide non-fictional perspective. (September 2020) (Learn how and when to remove this message) The X'sGenreComedyAction-adventureScience fictionEspionageFarceCreated byCarlos RamosDirected byDave MarshallVoices of Patrick Warburton Wendie Malick Lynsey Bartilso...

 

 

Winifred Cavendish-Bentinck, Duchess of Portland

British humanitarian, animal welfare activist and noblewoman Her GraceThe Duchess of PortlandDBE JPWinifred Dallas-Yorke by Philip de László, 1912Personal detailsBornWinifred Anna Dallas-Yorke(1863-09-07)7 September 1863Murthly Castle, Perthshire, ScotlandDied30 July 1954(1954-07-30) (aged 90)Welbeck Abbey, Nottinghamshire, EnglandSpouse William John Arthur James Cavendish-Bentinck, 6th Duke of Portland ​ ​(m. 1889; died 1943)​ChildrenLad...

 

 

Les XX

Poster pameran Les XX tahun 1889 Les XX adalah sekelompok dua puluh pelukis, perancang dan pemahat asal Belgia yang dibentuk pada 1883 oleh pengacara, penerbit dan wirausahawan Brussels, Octave Maus. Selama sepuluh tahun, Les Vingt (pengucapan bahasa Prancis: [le vɛ̃]), begitulah mereka menyebut diri mereka sendiri, mengadakan pameran tahunan dari seni rupa mereka; setiap tahun, dua puluh artis internasional juga diundang untuk ikut serta dalam pameran tersebut. Para artis yang diundan...

دورة فرنسا المفتوحة 2001 - فردي السيدات

دورة فرنسا المفتوحة 2001 - فردي السيدات جزء من دورة فرنسا المفتوحة 2001  رقم الفعالية 94  البلد فرنسا  التاريخ 2001  الرياضة كرة المضرب  حامل(ة) اللقب ماري بيرس البطل(ة) جينيفر كابرياتي الوصيف(ة) كيم كلايسترز النتيجة 1–6، 6–4، 12–10 دورة فرنسا المفتوحة 2000 - فردي السيدات ...

 

 

Groupe Edmond de Rothschild

Ne doit pas être confondu avec Banque Rothschild ou Rothschild & Cie. Groupe Edmond de Rothschild Création 1953 Dates clés 2010 : la Compagnie Financière Edmond de Rothschild devient le Groupe Edmond de Rothschild Fondateurs Edmond de Rothschild Personnages clés Ariane de Rothschild Forme juridique Société par actions Siège social Genève Suisse Direction Ariane de Rothschild (CEO)Cynthia Tobiano (vice-CEO) Activité Banque privéeGestion d'actifsImmobilierCapital-inves...

 

 

Världsmästerskapen i skidskytte 1966

Världsmästerskapen i skidskytte 1966Datum1966VärdskapLand VästtysklandPlats Garmisch-Partenkirchen,  Bayern← Elverum 1965 Altenberg 1967 → De sjunde världsmästerskapen i skidskytte genomfördes 1966 i Garmisch-Partenkirchen i Västtyskland. Från och med detta år var stafetten en officiell disciplin och följaktligen utdelades medaljer. Samtidigt ändrades stafetten till att åkas över 4 x 7,5 km. Till och med 1983 anordnades världsmästerskap i skidskytte endas...

باول سكوفيلد

باول سكوفيلد معلومات شخصية الميلاد 21 يناير 1922(1922-01-21)غرب ساسكس الوفاة 19 مارس 2008 (86 سنة)ساسكس سبب الوفاة ابيضاض الدم  مواطنة المملكة المتحدة  الطول 188 سنتيمتر  الحياة العملية المهنة مؤدي أصوات،  وممثل مسرحي،  وممثل أفلام،  وممثل تلفزيوني،  وممثل[1]  ال�...

 

 

هينام (مونتانا)

هينام     الإحداثيات 48°33′20″N 110°25′23″W / 48.555555555556°N 110.42305555556°W / 48.555555555556; -110.42305555556   [1] تقسيم إداري  البلد الولايات المتحدة[2]  التقسيم الأعلى مقاطعة هيل  خصائص جغرافية  المساحة 0.444835 كيلومتر مربع0.443209 كيلومتر مربع (1 أبريل 2010)  ارتفاع 924 �...

 

 

Argentina–England football rivalry

Argentina–England football rivalryDiego Maradona celebrating his second goal (considered the best goal in World Cup history) during the 1986 FIFA World Cup.LocationArgentina (CONMEBOL)England (UEFA)Teams Argentina EnglandFirst meeting9 May 1951 England 2–1 ArgentinaLatest meeting12 November 2005 England 3–2 ArgentinaNext meetingTBDStatisticsMeetings total14Most wins England (6)Top scorer Michael Owen (3 goals)Largest victory England 3–1 Argentina(2 June 1962) England 3...

Ice sculpture

Form of sculpture using ice as the raw material Ice sculpture in Quebec city downtown An ice castle during the Quebec Winter Carnival of 2009 Ice sculpture is a form of sculpture that uses ice as the raw material. Sculptures from ice can be abstract or realistic and can be functional or purely decorative. Ice sculptures are generally associated with special or extravagant events because of their limited lifetime. The lifetime of a sculpture is determined primarily by the temperature of its en...

 

 

Enthus Susmono

Ki Enthus Susmonoꦲꦼꦤ꧀ꦛꦸꦱ꧀ꦯꦸꦱ꧀ꦩꦤEnthus Susmono Bupati Tegal ke 47Masa jabatan8 Januari 2014 – 14 Februari 2018PresidenSusilo Bambang YudhoyonoJoko WidodoGubernurGanjar PranowoWakilUmi AzizahPendahuluAgus RiyantoPenggantiSinoeng Nugraha Rahmadi (pjs.) Informasi pribadiLahir(1966-06-21)21 Juni 1966Kramat, Kabupaten Tegal, Jawa TengahMeninggal14 Mei 2018(2018-05-14) (umur 51)Slawi, Kabupaten Tegal, Jawa TengahKebangsaanIndonesiaPekerjaanBupati, Dala...

 

 

Wikipedia bahasa Yiddi

Artikel ini bukan mengenai Wikipedia bahasa Ibrani. Wikipedia bahasa YiddiURLyi.wikipedia.orgTipeProyek ensiklopedia internetBersifat komersial?TidakPendaftaranOpsionalBahasaYiddiLisensiCreative Commons Atribusi-BerbagiSerupa 3.0 Tanpa Adaptasi dan Lisensi Dokumentasi Bebas GNU PemilikYayasan WikimediaBerdiri sejak3 Maret 2004 Wikipedia bahasa Yiddi adalah versi bahasa Yiddi dari Wikipedia. Versi tersebut didirikan pada 3 Maret 2004,[1] dan artikel pertama ditulis pada 28 November tah...

Andrij Mel'nyk (politico)

Andrij Atanasovyč Mel'nyk Andrij Atanasovyč Mel'nyk (in ucraino Андрій Атанасович Ме́льник?, traslitterazione anglosassone: Andriy Melnyk; Galizia, 12 dicembre 1890 – 1º novembre 1964) è stato un politico e militare ucraino. Indice 1 Biografia 2 Note 3 Voci correlate 4 Altri progetti 5 Collegamenti esterni Biografia Mel'nyk nacque vicino a Drohobyč, in Galizia, in una famiglia di contadini. Tra il 1912 e il 1914 studiò alla Scuola superiore di agricoltura ...

 

 

Keuskupan Agung Newark

Basilika Katedral Hati Kudus, Newark, New Jersey Keuskupan Agung Newark adalah sebuah keuskupan agung Gereja Katolik di timur laut New Jersey, Amerika Serikat. Kawasan gerejawinya meliputi seluruh paroki dan sekolah Katolik di county-county New Jersey Bergen, Union, Hudson dan Essex (dimana kota Newark berada).[1] Sejarah Didirikan sebagai Keuskupan Newark pada tanggal 29 Juli 1853, memisahkan diri dari Keuskupan Agung New York dan Keuskupan Philadelphia Ditingkatkan menjadi Keuskupan...