Izu Garaia

Maximilien Robespierre.

Izu Garaia edo Izualdia (frantsesez: la Terreur) Frantziako Iraultzako aldi bat izan zen. 1792ko abuztuaren 10ean aldarrikaturiko iraultzaren ondoren, auzitegi berezia eratu zen. Auzitegi horrek susmagarrien epaiketak prestatu eta iraileko hilketak agindu zituen (Lehen Izua deiturikoa).

Erregearen bizitza salbatu nahirik aritu ziren girondarrak Konbentziotik kanpo egotzi ondoren (1793ko ekainak 2), Iraultzak beste oztopo asko izan zituen: Europako estatuek haren aurka eraturiko armada, barneko kontrairaultza (federalisten altxamenduak, Vendéeko Gerra, Chouannerie) eta ekonomia eta finantzen egoera larria. Horrek guztiak herri-mugimendu erradikalaren (sans culottes) gorakada eragin zuen eta, berauek 1793ko irailaren 4 eta 5ean egindakoen ondorioz, Robespierre buru zuten menditarrek Iraultza bultzatzeko neurri funtsezkoak hartu zituzten.

Salbamendu Publikorako Batzordeak eta Segurantzarakoak kudeaturiko Bigarren Izu horretan, berdintasun soziala helburu zuten lege ekonomikoekin batera, kontrairaultzaileen aurkako errepresioa hedatu zen Frantzia osora (Parisko Auzitegi Iraultzailea, Departamentuetako Auzitegi Kriminalak, Batzorde Militarrak). Euskal Herrira ere izua heldu zen Konbentzio Gerran Mendebaldeko Pirinioetako Armada etortzearekin batera (1793): haiekin, Jean-Baptiste Cavaignac eta Jacques Pinet konbentzioaren ordezkariak heldu ziren, eta lapurtar euskaldunen kontrako izua zabaldu, euskara gaitzetsiz eta herritar ugariren talde deportazioa aginduz, Landetara eta urrunago.

Gizarte-maila guztietatik auzipetu zuten jendea: nobleak, apaizak, militarrak, erregeren aldekoak, espekulatzaileak, ondasun-biltzaileak. Guztira, 17.000 pertsonak galdu zuten bizia auzien ondorioz eta 25.000 inguruk auzirik gabe (altxatuak, legez kanpokoak, Frantziara itzulitako erbesteratuak).

Aurreneko oldarrean girondarren buruzagiak eta Maria Antonieta erori ziren (1793ko urrian). Gero, armada iraultzaileen garaipenak zirela eta, heriotza-zigorrak urritu ziren, baina 1794ko udaberrian berriro abiatu ziren, aginpideari eusteko bitarteko gisa oraingoan (Héberten jarraitzaileak, Dantonen aldekoak). 1794ko maiatzean departamenduetako auzitegiak kendu eta auzi guztiak Parisko auzitegira igarotzearekin batera Izu Handia deiturikoa abiarazi zen; auzipetuen garantiak ezabatu ziren (ekaina) eta 1794ko uztailaren 27 bitartean 1.300 pertsona baino gehiago gillotinatu zituzten. Data hartan, Izuaren antolatzaile batzuek moderatuekin elkarturik Robespierre eta bere jarraitzaileak (Couthon, Saint Juste) aginpidetik kanpora egotzi zituzten; Berolisko Konbentzioak amaiarazi zuen Izu Garaia, Robespierre eta haren lagunak hilarazita.

Susmagarriei buruzko dekretua

1. artikulua. Dekretu hau argitaratzen den unetik aurrera, Errepublikaren lurraldean egon eta oraindik aske dauden susmagarri guztiak atxilotu egingo ditugu.

2. artikulua. Zerrenda honetan ageri diren guztiak hartuko ditugu susmagarritzat: a) Beren jarreraren, harremanen, helburuen edo idatzien bidez, tiraniaren edo federalismoaren alde eta askatasunaren aurka azaldu diren guztiak.

b) Irauteko modua eta betebehar zibikoak betetzen dituztela frogatu ezin duten guztiak.

c) Herritartasun-ziurtagiria eskatu eta lortu ez dutenak;

d) Konbentzio Nazionalak edo bere komisarioek suspenditu edo kargugabetu, eta ondoren, berriro gaituak izan ez diren funtzionario publikoak.

e) Orain arteko nobleak eta nobleen senarrak, emazteak, gurasoak, seme-alabak, eta neba-arrebak, bai eta etengabe iraultzarekiko atxikitasuna adierazi ez duen emigratuen administratzaileak ere.

f) 1789. urteko uztailaren 1etik aurrera emigratu dutenak, Frantziara itzuli arren.

"Susmagarriei buruzko dekretua", 1793ko irailaren 17a

Erreferentziak

Kanpo estekak

Read other articles:

Frauenbergkirche (2015) Nordhausen, Frauenbergkirche, historisches Gebäude und moderne Andeutung der verlorenen Teile Glockenträger (2015) Die evangelisch-lutherische, sogenannte Frauenbergkirche St. Maria auf dem Berg (Beatae Mariae Virginis in Monte, so benannt im Unterschied zu Beatae Mariae Virginis in Valle), steht in der Kreisstadt Nordhausen im Landkreis Nordhausen in Thüringen. Inhaltsverzeichnis 1 Geschichte 2 Einrichtungsgegenstände 3 Grabsteine 4 Orgel 5 Pfarrer 6 Literatur 7 W...

Abb.1: Model of ATP-synthesis in hydrogenosomes.[1] abb.: CoA = Koenzim ASebuah hidrogenosom adalah organel tertutup membran beberapa ciliata anaerobik, Trichomonas, jamur, dan hewan. Hidrogenosom dari Trichomonas (yang paling banyak dipelajari dari mikroorganisme mengandung hidrogenosom) menghasilkan hidrogen molekul, asetat, karbon dioksida dan ATP oleh tindakan gabungan dari piruvat:feredoksin oksido-reduktase, hydrogenase, asetat: suksinat transferase CoA dan suksinat thiokinase. ...

Policy on permits required to enter Serbia This article uses bare URLs, which are uninformative and vulnerable to link rot. Please consider converting them to full citations to ensure the article remains verifiable and maintains a consistent citation style. Several templates and tools are available to assist in formatting, such as reFill (documentation) and Citation bot (documentation). (August 2022) (Learn how and when to remove this template message) Politics of Serbia Constitution Constitu...

  لthe undiluted form used as an explosive، طالع نيتروغليسرين. نيتروجلسرين (دواء) نيتروجلسرين (دواء) الاسم النظامي 1,3-dinitrooxypropan-2-yl nitrate; [3-(nitrooxy)-2-[(nitrooxy)methyl]propyl] nitrate; 1,2,3-trinitroxy propane يعالج ارتفاع ضغط الدم،  وإرجاج،  وذبحة صدرية،  ونوبة قلبية،  وداء قلبي إقفاري،  وفشل القلب الاحتق�...

1830 revolution in Kanton Zürich Ustertag on 22. November 1830, the Uster church and the castle in the background The Ustertag occurred on 22 November 1830, when 10,000 men of the Canton of Zürich gathered on Zimiker hill and demanded a new constitution. Their primary concern was parity between the urban and rural areas. The Ustertag is described as a revolution due to its impact, its focus, and its speed of events, which caused great change in the Canton of Zurich. The name Ustertag r...

Antigua dan Barbuda padaOlimpiadeKode IOCANTKONAsosiasi Olimpiade Antigua dan BarbudaMedali 0 0 0 Total 0 Penampilan Musim Panas197619801984198819921996200020042008201220162020 Antigua dan Barbuda mula-mula berkompetisi dalam Permainan Olimpiade pada 1976, dan telah berpartisipasi dalam setiap Permainan sejak itu, hanya absen dalam Olimpiade Musim Panas 1980 karena ikut serta dalam pemboikotan Olimpiade Musim Panas 1980. Antigua dan Barbuda tak memenangkan medali dalam Olimpiade Musim Panas d...

Marquesado de Zahara Corona marquesalPrimer titular Rodrigo Ponce de LeónConcesión Isabel I la Católica1492Linajes • Ponce de León (Casa de Arcos)• Pimentel (Casa de Benavente)• Téllez-Girón (Casa de Osuna)• Silva (duques de Talavera de la Reina, antes condes de Pie de Concha; línea menor de los duques de Pastrana, y estos de los señores de Chamusca en Portugal)Actual titular Jacobo de Silva y Urquijo[editar datos en Wikidata] El marquesado de Zahara es un título no...

Place in Styria, SloveniaJagočeJagočeLocation in SloveniaCoordinates: 46°10′9.01″N 15°14′17.36″E / 46.1691694°N 15.2381556°E / 46.1691694; 15.2381556Country SloveniaTraditional regionStyriaStatistical regionSavinjaMunicipalityLaškoArea • Total0.57 km2 (0.22 sq mi)Elevation234.5 m (769.4 ft)Population (2002) • Total153[1] Jagoče (pronounced [ˈjaːɡɔtʃɛ]) is a settlement on the rig...

Late termination of pregnancyOther namesPostviability abortion, third trimester abortion, induced termination of pregnancy (ITOP),[1] late-term abortionSpecialtyObstetrics and gynecologyICD-10-PCSO04ICD-9-CM779.6MeSHD000028MedlinePlus002912[edit on Wikidata] Late termination of pregnancy, also referred to as third trimester abortion,[2] describes the termination of pregnancy by induced abortion during a late stage of gestation.[3] In this context, late is not preci...

3rd episode of the 2nd season of Seinfeld The JacketSeinfeld episodeEpisode no.Season 2Episode 3Directed byTom CheronesWritten byLarry David and Jerry SeinfeldProduction code205Original air dateFebruary 6, 1991 (1991-02-06)Guest appearances Lawrence Tierney as Alton Benes Frantz Turner as Salesman Suanne Spoke as Customer Harry Hart-Browne as Manager Episode chronology ← PreviousThe Pony Remark Next →The Phone Message Seinfeld (season 2)List of episodes The J...

Plaque in Sacred Heart Church, Wimbledon. Edith Mary Arendrup, née Courtauld (1 September 1846 – 10 January 1934) was an English artist and religious sister.[1][2] Biography She was born in Bocking, Essex, to Joseph Minton Courtauld (died 1877), a member of the Courtaulds textile company family, and his wife Sarah, née Bromley. She spent one term at the National Art Training School in South Kensington, and painted in a studio owned by her uncle, the artist George Hering, w...

1993 film Not to be confused with Wide Sargasso Sea (2006 film). Wide Sargasso SeaTheatrical release posterDirected byJohn DuiganWritten byJohn DuiganCarole AngierJan Sharp(based on the novel by Jean Rhys)Produced byJan SharpStarring Karina Lombard Nathaniel Parker Claudia Robinson Michael York Rachel Ward CinematographyGeoff BurtonEdited byAnne GoursaudJimmy SandovalMusic byStewart CopelandDistributed byNew Line CinemaRelease date16 April 1993 (1993-04-16) (US)Running time98 m...

1991 video gameDeveloper(s)Japan System Supply[2]Publisher(s)Sega[1]Platform(s)Game GearReleaseJP: March 8, 1991[1]Genre(s)Non-gameMode(s)Single-player House of Tarot (タロットの館, Tarot no Yakata)[3] is a tarot divination title for the Game Gear where the player gets a tarot reading in Japanese using the Rider–Waite tarot cards. The game was published by Sega for a Japan-exclusive release. Summary Only one person can use it at a time but the computer-...

Tibetan Buddhist monk and scholar (1938–2010) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Khenchen Palden Sherab Rinpoche – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2020) (Learn how and when to remove this template message) Khenchen Palden Sherab Rinpoche Part of a series onTibetan Buddhis...

Species of eucalyptus Sydney peppermint Eucalyptus piperita in Maranoa Gardens Scientific classification Kingdom: Plantae Clade: Tracheophytes Clade: Angiosperms Clade: Eudicots Clade: Rosids Order: Myrtales Family: Myrtaceae Genus: Eucalyptus Species: E. piperita Binomial name Eucalyptus piperitaSm.[1] E. piperita, field distribution Synonyms[1] Synonyms Eucalyptus aromatica (Salisb.) Domin Eucalyptus bottii Blakely Eucalyptus piperita Sm. subsp. piperita Eucalyptus pipe...

Superpuchar EstoniiEesti jalgpalli superkarikas Państwo  Estonia Dyscyplina piłka nożna Organizator rozgrywek EJL Data założenia 1996 Rozgrywki Liczba drużyn 2 Zwycięzcy Pierwszy zwycięzca Tallinna Sadam (1996) Obecny zwycięzca Tallinna FCI Levadia (2022) Najwięcej zwycięstw Flora Tallinn (11) Superpuchar Estonii w piłce nożnej (est. Eesti jalgpalli superkarikas) – trofeum przyznawane zwycięskiej drużynie meczu rozgrywanego pomiędzy aktualnym Mistrzem Estonii oraz ...

1994 compilation album by Bonnie TylerThe Very Best of Bonnie TylerVolume 2Compilation album by Bonnie TylerReleased14 February 1994Recorded1976–1993GenrePop rockLength65:31LabelColumbia The Very Best of Bonnie Tyler Volume 2 is a compilation album by Welsh singer Bonnie Tyler. It was released on 14 February 1994 by Columbia Records as a follow-up to The Very Best of Bonnie Tyler, released in the previous year. Content Released in 1994, this is the follow-up to the successful 1993 e...

Мстиславский уезд Страна  Российская империя Губерния Могилёвская губерния Уездный город Мстиславль История и география Дата образования 22 марта 1777 Дата упразднения 1924 Площадь 2220,4 вёрст² Население Население 103 300[1] (1897) чел. Мстисла́вский уе́зд — админис�...

Professional rugby union and rugby league player Rugby playerSuliasi VunivaluVunivalu representing the Melbourne Storm during the National Youth CompetitionFull nameSuliasi Bainiua VunivaluDate of birth (1995-11-27) 27 November 1995 (age 28)Place of birthSuva, Fiji[1]Height1.92 m (6 ft 4 in)Weight100 kg (220 lb; 15 st 10 lb)SchoolLelean Memorial SchoolSaint Kentigern CollegeRugby union careerPosition(s) WingCurrent team RedsSenior careerYears Te...

Draculatheatrical posterSutradara Francis Ford Coppola Produser Francis Ford Coppola Fred Fuchs Charles Mulvehill Ditulis oleh James V. Hart SkenarioJames V. HartBerdasarkanNovel:Bram StokerPemeranGary OldmanWinona RyderAnthony HopkinsKeanu ReevesRichard E. GrantCary ElwesBilly CampbellSadie FrostTom WaitsPenata musikWojciech KilarAnnie LennoxSinematograferMichael BallhausPenyuntingAnna GoursandGlen ScantleburyNicholas C. SmithDistributorColumbia Pictures (Dunia)Tanggal rilis 13 Novembe...