Fragmoplasto

Fragmoplastoaren mikrotubuluek zelula plaka handitzen dute zelularen zabalera guztia hartuz eta azkenean zelula biak banatuz.

Fragmoplastoa landare zeluletan soilik agertzen den egitura bat da, zelula horma berria egiteko beharrezkoa dena.

Landare lurtar guztien zeluletan azaltzen da eta alga berde talde batzuetan baino ez[1].

Egitura eta sorrera

Landare zelularen mitosia burutzen denean agertzen den egitura da, anafasearen amaieran eta telofasearen artean[2].

Ardatz akromatikoak kromosomak zelula alaben nukleotara eraman ondoren zitoeskeletoaren hondakin bihurtzen diren mikrotubuluz, aktinazko mikrofiruz eta erretikulu endoplasmatikoaren osagai batzuez osaturik dago[3] eta hauei zelula hormaren osagaiz beteta Golgi aparatuan sortzen den xixkuak elkartzen zaizkie[4]. Guzti horrek osatzen ditu fragmoplastoak eta disko itxura hartzen dute[2].

Zelularen polo bietatik gidaturiko mikrotubulu eta mikrofiruek zelularen ekuatore aldera eramaten dituzte fragmoplastoak eta hauek bata bestearekin elkartuz doaz. Hasieran zelularen nukleoaren diametroa hartzen du[2] baina ondoren zelula plaka handituz joaten da zelula biak erabat banatzeraino[5]. Zelula plaka handitzen ari denean erretikulu endoplasmatikoaren atal batzuk harrapatuta gelditzen dira eta plasmodesmoak sortzen dira, hau da, zelula alaben arteko komunikazio kanalak[6].

Funtzioak

Funtzio ugari izan ditzake, hona hemen aipagarrienak[7]:

  • Zelula plaka abiatzen du.
  • Zelula hormaren erdiko xafla osatzen du Golgiren aparatutik ekarritako materialarekin (pektinak nagusiki).

Historia

Fragmoplasto izena 1912. urtean erabili zen aurrenekoz. Grekerazko phragmos (hesia, itxitura) eta plastós (sortua) hitzen elkarketatik dator[8].

Erreferentziak

  1. ↑ P.H. Raven, R.F. Evert, S.E. Eichhorn. (2005). Biology of Plants (7th Edition). W.H. Freeman and Company Publishers, New York ISBN 0-7167-1007-2..
  2. ↑ a b c (Ingelesez) Smertenko, Andrei; Hewitt, Seanna L.; Jacques, Caitlin N.; Kacprzyk, Rafal; Liu, Yan; Marcec, Matthew J.; Moyo, Lindani; Ogden, Aaron et al.. (2018-01-15). «Phragmoplast microtubule dynamics – a game of zones» Journal of Cell Science 131 (2)  doi:10.1242/jcs.203331. ISSN 0021-9533. PMID 29074579. (Noiz kontsultatua: 2020-02-06).
  3. ↑ «La célula. 5. Tráfico vesicular. Células vegetales. Atlas de Histología Vegetal y Animal» mmegias.webs.uvigo.es (Noiz kontsultatua: 2020-02-06).
  4. ↑ «2.2. Citocinesis» e-ducativa.catedu.es (Noiz kontsultatua: 2020-02-06).
  5. ↑ «Phragmoplast - an overview | ScienceDirect Topics» www.sciencedirect.com (Noiz kontsultatua: 2020-02-06).
  6. ↑ (Ingelesez) Shamina, N. V.; Mukhina, Zh. M.; Kovaleva, N. M.; Filiurina, V. A.. (2011-04-01). «Stages of formation of mobile phragmoplast in meiosis with successive cytokinesis» Cell and Tissue Biology 5 (2): 186–195.  doi:10.1134/S1990519X11020143. ISSN 1990-5203. (Noiz kontsultatua: 2020-02-06).
  7. ↑ (Gaztelaniaz) Cajal, Alberto. (2018-09-07). «Fragmoplastos: características, funciones, composición» Lifeder (Noiz kontsultatua: 2020-02-06).
  8. ↑ (Ingelesez) «Definition of PHRAGMOPLAST» www.merriam-webster.com (Noiz kontsultatua: 2020-02-06).

Kanpo estekak