Elena Landázuri Gil (1888ko abenduaren 30a, Tacubaya - 1970eko abenduaren 10a, Mexiko Hiria) soziologoa, gizarte langilea eta emakumeen eskubideen defendatzailea izan zen.
Biografia
Landázurri Gil Tacubayan jaio zen, eta Dolores Gil eta Pedro Landázuri aristokrata eta politikari ospetsuaren alaba izan zen. Hainbat kargu publiko izan zituen, hala nola Hamburgoko kontsula, edo Batasuneko Kongresuko diputatua.[1]
Landazurik oso gaztetatik hasi zen musika ikasten, eta, geroago, filosofia, Antonio Casorekin.[1] Ondoren, Soziologia ikasi zuen Chicagoko Unibertsitatean 1918 eta 1921 artean, eta migrazioari buruzko ikasketetan lan egin zuen.[2] Aldi horretan Hull Housen kolaboratu zuen, etorkinentzako gizarte laguntza zentro bat zena, gehienbat mexikarrak, eta bertan Jane Addamsekin harremanetan jarri zen.[3]
Bere bizitzaren zati bat Gizarte Langintzari eskaini zion, eta hainbat hizkuntza hitz egiten zituen.[3]
Emakumeen eskubideen sustatzaile handia izan zen, Jane Addamsen eragina jaso zuen, eta nazioarteko eta Mexikoko hainbat erakunde feministetako kide izan zen.[2] Nazioarteko kongresu feministetan parte hartu zuen, adibidez, Baltimoren (Maryland) antolatutako Lehenengo Konferentzia Panamerikarrean, zeinean, Antonieta Rivas del Mercadorekin batera, interprete lanak egin zituen, edo Mexikar Kontseilu Feminista ordezkatu zuen Europan egin zen Emakumearen Nazioarteko Kongresuan.[2][3][3] Emakumearen Goratasunerako Liga Panamerikarreko idazkari-diruzaina izan zen, eta Mexikoko Zentro Feministako eta Emakumeen Liga Pan-Amerikarreko Kanpo idazkaria.[2][3]
Bere herrialdeko jatorrizko kulturengatik ere erakutsi zuen, baita haurtzaroko egoerarengatik ere.[2] Díazen diktaduraren ostean Jose Vasconcelosek antolatutako alfabetatze kanpaina batean parte hartu zuen.[4][1] Haur indigenentzako eskola ezarri zuen, heziketa bat emateko asmoz. Vasconcelosekin batera egindako lan honek eta bien arteko kidetasun politikoak bultzatuta, 1929an euskal presidentziaren kanpainan murgildu zen; Oaxoako politikari hau emakumeen eskubideak aldarrikatzeko bidean itxaropena zelakoan.[1]
Haurtzaroko egoerarekin lotuta, Children of Mexico: Their Land and Its Story liburua argitaratu zuen bi lankiderekin batera, eta Osasungarritasun Idazkaritzan lan egin zuen, Haurren Higiene Zerbitzuko erizainen buru gisa; etxez etxeko erizainen gorputz berezi bat sortu zuen, haurren eta haien amen osasunari eta nutrizioari jarraipena egiteko.[1]
Urte askoan, Landazurik haur indigenentzako eskola ezarri zuen, Vasconcelosen helburu nagusia zen hezkuntza ematea eta nazio-garapena bultzatzea helburu zuena. Vasconcelosekin batera egindako lanagatik eta bere kidetasun politikoagatik, 1929an euskal presidentziaren kanpainan propagandista bezala sartu zen; Landazurik, beste hainbat emakumek bezala, bere eskubideak aldarrikatzeko bidean itxaropena ikusten zuen Oaxakoko politikariarengan.
Erreferentziak
Kanpo estekak
