Edna Woolman Allaway, ezagunagoa Edna Woolman Chase ezkondutako izenez (Asbury Park, New Jersey, AEB, 1877ko martxoaren 14a – Sarasota, Florida, AEB, 1957ko martxoaren 20a) estatubatuar kazetaria eta argitaraitzailea izan zen, Vogue moda-aldizkariko editore burua (1914-1952). Bere herrialdean moda-desfile bat antolatzen lehena izan zen, orduko modaren hiriburua zen Parisen egiten zen bezala.[1]
Biografia
Chase 1877ko martxoaren 14an jaio zen, Asbury Parken (New Jersey). Franklyn Allaway eta Laura Woolmanen alaba zen. Gurasoak banandu eta gero, Chase aitona-amonek hazi zuten. Nerabe zenean, amarekin New Yorkera bizitzera joan zen. 1902an Francis Dane Chaserekin (negozio-gizona eta New Yorkeko Hotel Kolonialeko zuzendaria) ezkondu zen. Aktore izan zen Ilka Chase alaba bat izan zuten.[2] Senarrak arazoak izan zituen familiari laguntzeko, eta Chasek, azkenik, dibortziatu egin zen. Geroago, Richard Newton ingeniariarekin ezkondu zen 1921ean.[3]
Lan ibilbidea
1890eko hamarkadaren amaieran sartu zen Voguen, erreportari izatetik editore buru izatera pasatu zen. Chasek Voguen zuen lehen postua postetxean ari zen lanean. Berak egin zuen bere bidea arte eta makillaje sailen bitartez. [1] Conte Montrose Nast 1909an Vogueren kargu egin zenean, Chaseri eskatu zion bere izen ezkonduan idazten jarraitzeko, nahiz eta dibortziatuta egon. 1911n, aldizkariaren editore kudeatzaile egin zuen, eta kontrol guztia eman zion. 1914an, Nastek zuzendari izendatu zuen, 1952 arte bete zuen lanpostua.
Ekarpenak
Bere herrialdean moda-desfile bat antolatzen lehena izan zen, orduko modaren hiriburua zen Parisen egiten zen bezala.
Chaseren modari ekarpen garrantzitsu bat egin zion lehen modaren zuzendari izendatu zuten urte berean. Lehen Mundu Gerraren ondorioz, arropa-fabrikatzaileek Parisen itxi zituzten gelak. Vogue aldizkarian agertzen zen arropa gehiena Parisekoa zenez, Chasek bere esku eraman zituen gauzak eta New Yorkeko jostunei deitu zien, eta ikuskizun batean eskaintzeko arropa egiteko eskatu zien. Horren ondorioz, beste fabrikatzaile batzuk Estatu Batuetan arropa egiten hasi ziren eta prezio ertainetan saltzen hasi ziren.[5]
Lehen Mundu Gerran, Chase frantziar nagusitasunetik ihes egitearen eta industria nazionala bultzatzearen alde agertu zen, eta horrek lagundu zuen Estatu Batuetako modaren oinarriak finkatzen. Modaren sektoreko aldizkaririk garrantzitsuenetariko bateko zuzendari kargua hartu zuenetik, bere herrialdean modaren bilakaerari buruzko jarraibide ugari eman zituen, eta, are gehiago, munduko zati handi batean ere bai, berrogei urteko ibilbidean. Kontsignetako bat «Dirua baino gustu handiagoa» zen.
Modari egin zion beste ekarpen garrantzitsu bat Fashion Group International izan zen. 1928an, Chasek 17 emakume ospetsu bildu zituen modaren munduan. Fashion Group International-ek (ordurako eratua, baina ez 1930 arte erakunde ofizial bat) moda amerikarra eta emakumeek industrian zuten zeregina iragarri zituen. Nazioarteko Modaren Taldeak gaur egun ere negozioan jarraitzen du.[6]
Londresen
1930ean Londresen ezarri zen, eta Vogueren edizio britainiarra bultzatu zuen.
Heriotza
1952an, erretiratu zen urtean, itzuli zen bere herrialdera.
Sariak eta aintzatespenak
- 1935ean ohorezko legioko zalduna izendatu zuten Frantzian.[7]
- 1954an Always in Vogue autobiografia argitaratu zuen.
- Filantropo Juduen Federazioak urteko emakume giltzarri izendatu zuen.[7]
Erreferentziak
Bibliografia
Kanpo estekak