Doloresko Garrasia

Doloresko Garrasia, 1810eko irailaren 16an.
Gertaerak gogorarazteko egungo plaka.

Doloresko Garrasia (gaztelaniaz: Grito de Dolores) sinbolikoki Mexikoko Independentzia Gerrari hasiera eman zion ekintza izan zen. Tradizioaren arabera Miguel Hidalgo y Costilla apaizak, Ignacio Allende eta Juan Aldamarekin batera, 1810eko irailaren 16an, haren eliztarrei Espainia Berriko Erregeorderriaren aurka armekin altxatzeko deiadarra egin zien. Horretarako Dolores (Guanajuato) herriko elizaren kanpaia jo zuen. Horrela, Hidalgok Mexikoko Independentzia Gerraren lehenbiziko saioa gidatu zuen. Bere mezua Mexikon leku batzuetan ezaguna egin zen eta independentziaren aldeko hauspoa bihurtu zen. Urtero Garrasi hori Mexiko osoan gogoratzen eta ospatzen da, bertako abertzaleentzat garrantzi handiko ospakizuna izanik.

Historia

Aurrekariak

Tradizioaren arabera, 1810eko irailaren 15tik igande 16ko gauean espainiarrek Querétaroko konspirazioa ezagutu zuten. Buruzagi asko atxilotuak izan ziren baina Ignacio Pérezek ihes egin zuen eta Juan Aldamarekin elkartu zen. Doloresera joan ziren. Hidalgori eta Allenderi gertatutakoa azaldu zioten. Hidalgo eta beste buruzagien erantzuna altxamenduari ekitea izan zen.

Garrasia

Ez dago dokumentu zehatzik edo testigu zuzenaren testigantza gertatutakoa azaltzeko. Gainera, independentziaren lehenengo une horien narrazioa kondairarekin nahastu egin da. Garbi dagoena zera da: 1810eko irailaren 16an Miguel Hidalgok Dolores herriko eta inguruko biztanleei biltzeko deia zabaldu zuela. Herritarrak, zerbait larria gertatzen zela eta, bertaratu ziren eta orduan Hidalgok espainiarren aurkako hitzaldi sutsua egin zien, armak hartzeko eskaera eginez. Horrela independentisten lehenengo taldea antolatu zen. Hitzaldiaren amaieran garrasia bota zuen. Historikoki ez dakigu zer esan zuen eta, ondorioz, teoria desberdinak zabaldu dira:

  • Manuel Abad y Queiporen arabera (1810): "¡Viva nuestra madre santísima de Guadalupe!, ¡viva Fernando VII y muera el mal gobierno!"[1]
  • Diego de Bringas (1810): "¡Viva la América!, ¡viva Fernando VII!, ¡viva la religión y mueran los gachupines!".[2]
  • Anonimoa (1810), Ernesto Lemoine Villicañak jasota: "Viva la religión católica!, ¡viva Fernando VII!, ¡viva la patria y reine por siempre en este continente americano nuestra sagrada patrona la santísima Virgen de Guadalupe!, ¡muera el mal gobierno!"[3]
  • Juan Aldama (1811): " ¡Viva América!, ¡viva la religión y muera el mal gobierno!".[4]
  • Servando Teresa de Mier (1813): "¡Viva Fernando VII y la Virgen de Guadalupe!"[5]
  • Lucas Alamán (1840): "¡Viva la religión!, ¡viva nuestra madre santísima de Guadalupe!, ¡viva Fernando VII!, ¡viva la América y muera el mal gobierno!" Eta herriak erantzun omen zuen: "¡Viva la Virgen de Guadalupe y mueran los gachupines!".[6]

Gaur egungo ospakizuna

Garrasiaren ekitaldia 2023an, Andrés Manuel López Obradorrekin.

Nahiz eta Mexikoko festa nagusia izan, zeremoniak ez du protokolo ofizialik. Hori bai, urtero hondaniaz ospatu egiten da. Urtero, irailaren 15eko gaueko 11etan, gobernuko ordezkariak, enbaxadoreak eta politikariak banderarekin biltzen dira. Ondoren, Presidenteak herriari hitzaldi sutsua egiten dio. Hitzaldi horretan badira beti errepikatzen diren esaldiak. Esaterako:

¡Mexicanos!
¡Vivan los héroes que nos dieron patria y libertad!
¡Viva Hidalgo!
¡Viva Morelos!
¡Viva Josefa Ortiz de Domínguez!
¡Viva Allende!
¡Vivan Aldama y Matamoros!
¡Viva la independencia nacional!
¡Viva México! ¡Viva México! ¡Viva México!

Euskaraz:

Mexikarrok!
Gora aberria eta askatasuna eman zizkiguten heroiak!
Gora Hidalgo!
Gora Josefa Ortiz de Domínguez!
Gora Allende!
Gora Aldama eta Matamoros!
Gora herri independentzia!
Gora Mexiko! Gora Mexiko! Gora Mexiko!

Formula hauek presidente bakoitzak sartzen dituenekin nahasten dira. Ondoren, hizlariak kanpaia jotzen du eta bandera astintzen du. Partehartzaile guzitek, orduna, Nazio Ereserkia abesten dute. Ekintza bukatu ondoren, su-artifizialez eta musikaz ospatzen da gau. Hurrengo egunean militar-desfilea egiten da.

Erreferentziak

  1. ↑ Herrejón Peredo, Carlos (2009). «Versiones del grito de Dolores y algo más». Rafael Vargas, 20/10. Memoria de las revoluciones en México. Mexiko: RGM Medios.38-53 or. ISBN 978-607-7748-04-5.
  2. ↑ ibidem
  3. ↑ ibidem, 41 or.
  4. ↑ Rodríguez O., Jaime E. (2008). La independencia de la América española. Mexiko: Fondo de Cultura Económica, El Colegio de México. ISBN 978-968-16-7556-1.
  5. ↑ Herrejón, 42 or.
  6. ↑ Herrejón, 2009, 47 or.

Ikus, gainera

Kanpo estekak

Read other articles:

Irwansyah Pasi

Ini adalah nama Batak Pakpak, marganya adalah Pasi. Irwansyah Pasi Wakil Bupati Dairi ke-2Masa jabatan20 April 2009 – 20 April 2019PresidenSusilo Bambang YudhoyonoJoko WidodoGubernurSyamsul ArifinGatot Pujo NugrohoTengku Erry NuradiR. Sabrina (Plh.)Eko Subowo (Pj.)Edy Rahmayadi PendahuluJohnny SitohangPenggantiJimmy Andrea Lukita SihombingBupatiJohnny Sitohang Informasi pribadiLahir31 Agustus 1964 (umur 59)Sidikalang, Dairi, Sumatera UtaraSuami/istriMarni br. SagalaAnakAri...

 

العلاقات الإماراتية البوتسوانية

العلاقات الإماراتية البوتسوانية الإمارات العربية المتحدة بوتسوانا   الإمارات العربية المتحدة   بوتسوانا تعديل مصدري - تعديل   العلاقات الإماراتية البوتسوانية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين الإمارات العربية المتحدة وبوتسوانا.[1][2][3][4][5...

 

Rimini FC 1912

Italian football club Football clubRiminiFull nameRimini Football ClubNickname(s)Biancorossi (The White-reds)Founded1912 1938 (refounded)GroundStadio Romeo Neri, RiminiCapacity9,768OwnerAlfredo RotaChairmanAlfredo RotaManagerDiego RaimondiLeagueSerie C Group B2022–23Serie C Group B, 10th of 20WebsiteClub website Home colours Away colours Current season Stadio Romeo Neri in 2009 Rimini Football Club 1912 is an Italian association football club based in Rimini, Emilia-Romagna that plays in th...

Associazione Calcio Vicenza 1928-1929

Questa voce o sezione sull'argomento stagioni delle società calcistiche italiane non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Voce principale: Vicenza Calcio. Associazione Calcio VicenzaStagione 1928-1929Sport calcio SquadraVicenza Calcio Allenatore Wilmas Wilhelm Presidente Antonio Roi Seconda Divisi...

 

Mahalia Jackson Theater of the Performing Arts

Mahalia Jackson Theater of the Performing ArtsAddress1419 Basin StreetNew Orleans, LouisianaUnited StatesCoordinates29°57′47″N 90°04′10″W / 29.96312°N 90.06931°W / 29.96312; -90.06931OwnerAmbassador Theatre GroupTypePerforming artsCapacity2,100[1]Current usePerforming arts venueConstructionOpenedJanuary 1973ClosedAugust 2005ReopenedJanuary 8, 2009WebsiteOfficial website The Mahalia Jackson Theater of the Performing Arts is a theater located in Loui...

 

Haddon Fortnightly Club House

United States historic placeHaddon Fortnightly Club HouseU.S. National Register of Historic PlacesNew Jersey Register of Historic Places Show map of Camden County, New JerseyShow map of New JerseyShow map of the United StatesLocation301 King's Highway, Haddonfield, New JerseyCoordinates39°53′59″N 75°1′45″W / 39.89972°N 75.02917°W / 39.89972; -75.02917Area0.2 acres (0.081 ha)Built1857NRHP reference No.72000771[1]NJRHP No.972[...

Holguín Province

Province of Cuba Province of CubaHolguín ProvinceProvince of Cuba Coat of armsCountryCubaCapitalHolguínArea[1] • Total9,209.71 km2 (3,555.89 sq mi)Population (2010-12-31)[1] • Total1,037,161 • Density110/km2 (290/sq mi)Time zoneUTC-5 (EST)Area code+53-024ISO 3166 codeCU-11HDI (2019)0.762[2]high · 13th of 16Websitewww.Holguín.cu Holguín (Spanish pronunciation: [olˈɣin]) is one of the provinces o...

 

Nikolai Tolstoy

Questa voce o sezione sugli argomenti storici britannici e scrittori britannici non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Questa voce sugli argomenti scrittori britannici e storici britannici è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggeriment...

 

Sam Patten

American political consultant (born 1971) This article is about the American political consultant. For the Olympic rower, see Samuel Patten. Sam PattenBornJuly 22, 1971Maine, U.S.EducationGeorgetown University (BA)OccupationPolitical consultantPolitical partyRepublican[1]Criminal statusPleaded guiltyCriminal chargeViolating the Foreign Agents Registration Act W. Samuel Patten is an American political consultant and lobbyist who received international attention in spring 2018 in relati...

Boris Bakić

Questa voce sull'argomento cestisti montenegrini è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Boris BakićBakić in entrata con la maglia del MZT SkopjeNazionalità Jugoslavia Serbia e Montenegro Montenegro Altezza193 cm Peso79 kg Pallacanestro RuoloPlaymaker / guardia Termine carriera2019 CarrieraGiovanili 1999-2003 Budućnost Squadre di club 2003-2004 Budućnost2004-2007&#...

 

Gummidipoondi

This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help improve this article by introducing citations to additional sources.Find sources: Gummidipoondi – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2018) This article needs addit...

 

Athribis

This article is about the ancient city in Lower Egypt. For the ancient city in Upper Egypt, see Athribis (Upper Egypt). City in Lower EgyptAthribisCityBlock relief usurped by Ramesses II, 19th DynastyAthribisCoordinates: 30°28′00″N 31°11′00″E / 30.46667°N 31.18333°E / 30.46667; 31.18333CountryLower Egypt ḥt tꜣ ḥrj jb[1][2]in hieroglyphs Athribis (Arabic: أتريب; Greek: Ἄθριβις,[3] from the original Ancient Egyptian:...

Platoon

Military unit size, usually composed of two or more squads or equivalent units This article is about a type of military unit. For other uses, see Platoon (disambiguation).Not to be confused with Pontoon or Splatoon.Platoon of marines from the United States Marine Corps, 1945 vteArmy units and organizationSubordinatedelement Fireteam / Crew  Ø  Squad  ●  Section / Patrol  ●● Platoon / Troop / Flight ●●●  Staffel / Echelon  ●●●● ...

 

Japon aux Jeux olympiques

Cet article est une ébauche concernant le Japon et les Jeux olympiques. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Japon aux Jeux olympiques Code CIO JPN Comité Comité olympique japonais Participation 25 (été) ; 21 (hiver) MédaillesRang : Or205 Arg.172 Bron.206 Total583 Historique Jeux olympiques d'été 1912 1920 1924 1928 1932 1936 1948 1952 1956 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 199...

 

Marie-Catherine Brignole

Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Cet article ne cite pas suffisamment ses sources (octobre 2014). Si vous disposez d'ouvrages ou d'articles de référence ou si vous connaissez des sites web de qualité traitant du thème abordé ici, merci de compléter l'article en donnant les références utiles à sa vérifiabilité et en les liant à la section « Notes et références ». En pratique : Quelles sources sont attendues ? C...

Tulku Thondup

Pour les articles homonymes, voir Dhondup. Tulku ThondupTulku Thondup en 1960BiographieNaissance 29 décembre 1937Préfecture autonome tibétaine de GologDécès 29 décembre 2023 (à 86 ans)CambridgeActivité ÉcrivainConjoint Lydia G. Segal (d)Autres informationsMaître Dodrupchen RinpochéSite web www.tulkuthondup.comTitre honorifiqueTulkouLushul Khenpo Könchok Drönme (d)modifier - modifier le code - modifier Wikidata Tulku Thondup (tibétain : སྤྲུལ་སྐུ་...

 

Economic policy

Actions that governments take in the economic field This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Economic policy – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2007) (Learn how and when to remove this message) Part of a series onEconomics History Outline Index Branches and classifications Applied...

 

Murder of Muriel McKay

British murder and kidnapping in 1970 Muriel McKayBorn(1914-02-04)4 February 1914Adelaide, South Australia, AustraliaDiedc. 1 January 1970(1970-01-01) (aged 55)Rooks Farm, Stocking Pelham, Hertfordshire, EnglandNationalityAustralianSpouseAlick McKayChildren3 Muriel Freda McKay (4 February 1914 – c. 1 January 1970) was an Australian woman who was kidnapped on 29 December 1969 in the United Kingdom and presumed murdered in the first few days of 1970.[1][2][3]...

جويس كارلسون

جويس كارلسون معلومات شخصية الميلاد 16 مارس 1923   راسين  الوفاة 2 يناير 2008 (84 سنة) [1]  أورلاندو  سبب الوفاة سرطان  مواطنة الولايات المتحدة  الحياة العملية المهنة فنانة  الجوائز جائزة أساطير ديزني (2000)[2]  تعديل مصدري - تعديل   جويس كارلسون (بالإنجليز...

 

Симмондс, Керри

В Википедии есть статьи о других людях с такой фамилией, см. Симмондс. Керри Симмондс Личная информация Пол женский[1][2] Страна  США[1] Специализация академическая гребля Клуб USRowing Training Center – Princeton Дата рождения 3 апреля 1989(1989-04-03)[1][2] (35 лет) Место рожд...