Dantzari-dantza

Berriz, dantzari-dantzako ezpata-dantza (2019-06-29)

Dantzari-dantza Durangaldeko dantza da, txistu eta danbolinaren doinuak jarraituz egiten da.

Herriko eta auzo edo kofradietako jaietan zortzi lagunek egiten dituzte dantzok, txistulariak lagunduta. [1][2]

Zortzi atal ditu hasierako Agintariena (edo Ikurrin dantza) sarreraren ondoren:

  1. Zortzinangoa
  2. Ezpata joko txikia
  3. Banangoa
  4. Binangoa
  5. Ezpata joko handia
  6. Launangoa
  7. Makil jokoa (edo Makil dantza)
  8. Txotxongiloa (edo Txakarrenkoa).

Jatorria

Txelu Etxebarria: dantzari, txistulari eta idazle.
Ezpata-dantza Lezoko plazan (1947)

Dantza ziklo hau noiz edo zergatik sortu zen azaltzeko ez dago erreferentzia historikorik eta, hortaz, baliteke historiaurreko dantzak, nahiz oraintsu sortutako koreografiak izatea. Hori dela eta, interpretazio asko sortu da, ezkutuan eduki lezaketen sinbolismoari dagokienez…., hortaz, arazo hauek direla eta, ezin zaio dantza honen sorrera-data zehatz bat ezarri.[3]

Durangoko Merinaldea, Bizkaian, ohituretan aberatsa eta tradiziotan ugaria da. Tradizio horietariko bat Dantzari-dantza izenez ezagutzen den dantza-sorta dugu.

Humdboldt alemaniarrak 1881ean argitaratutako liburuan ematen du dantzaren berri. Euskal Herrian zehar egindako bidaian, Durangon ikusi zuen dantzaldiaren zehaztasunak ematen ditu: dantza-zatiak, doinuak, etab.

Ordutik hona tradizioak etenik gabe jarraitu du bizirik, eta zabaldu ere egin da Euskal Herriko bazter guztietara. Txelu Etxebarria begoñatarrak, dantzari eta zuzendari artistiko gisa 28 urtez aritu ondoren, Ikasitako guztiarekin 1969an bere lehen liburua argitaratuko zuen Bizkaiko dantzei buruz. [4][5] Hasierako bertsioan dena gaztelaniaz eta Dantzari-dantzaz bakarrik, geroko bertsioetan euskarazko zatiak eta beste dantza batzuk joan zen gehitzen. 1984an Bilbao Bizkaia Kutxaren Temas vizcaínos bilduman (Bizkaiko gaiak) Bizkaiko dantzak izenburuko liburuxka atera zuen, euskaraz eta 112 orrialderekin (ISBN: 978-84-505-0236-7).[6][7][8] 1990an, denbora horretan aurkitutako aldaketak kontuan izanik, berrikuste sakona egin ondoren “Bizkaiko dantzak – 1990 urtea” bere bigarren liburua plazaratu zuen.[9]

Kokapena

Durangaldean kokatu dugu Dantzari-dantza. Abadiño, Berriz, Garai, Iurreta, Izurtza eta Mañaria ez ezik, Durango, Elorrio eta Otxandio ere aitatzen dira halako dantzen agertoki.[1]

Urtero, herriko edo auzoko zaindariaren jaietan, bertako dantzari-taldeak udal-agintariaren aurrean dantza egiten du. Prozesioaren edo eliz-ospakizunaren ondoren dantzatzen da Dantzari-dantza ziklo osoa. Abadiñon, esaterako, San Torkuato jaietan egiten da (maiatzaren 15ean); Berrizen, San Petri jaietan (ekainaren 29an) eta Santa Elisabetetan (uztailaren 2an); Garain, Santiago jaietan (uztailaren 25ean) eta Santa Anatan (uztailaren 26an); Mañarian, Andre Mariaren Jasokundearen jaietan (abuztuaren 15ean); Izurtzan, Ama Birjinaren Jaiotzaren jaietan (irailaren 8an); eta Iurretan, San Migeletan (irailaren 29an eta errepikapena).[2]

Herriko talde batek izaten zuen herriko jaietan Dantzari-dantza dantzatzeko ardura. Orain urte gutxi arte, txistulariak edo alkateak aukeratzen zuen taldea, banderadunaren laguntzaz. Eta txistulariak berak egiten zuen jaien aurreko trebatze-lana. Txistularia pertsonaia garrantzitsua izaten zen udalerrietan. Aurretik, egun batzuk lehenago, elizateko auzoetako edo kofradietako gazteak toki jakin batean biltzen ziren, aukeraketara makurtzeko. Horrela, dantzari-talde ofizialeko kide izateko ohorea lortzen zen.[2]

Dantza sorta

Dantzari-dantza ez da dantza bakar bat dantza-sorta bat baizik. Agintariena edo ikurrin-dantzarekin hasten da, agintarien aurrean haiei egiten zaien begirunezko dantza da, talde bakoitzak bere bandera astintzen duela. Ondoren, Zortzikoa, Banangoa, Binangoa, Launangoa, Ezpata-jokoa (txikia eta handia), Makil-jokoa eta Txotxongiloa egiten dira jarraian. Banangoa,[10] Binangoa, Launangoa eta Zortzinangoan, dantzari-kopuruen arabera txandaka egiten dute, bakoitzak bere trebezia erakutsirik. Ezpata-jokoan eta Makil-dantzan tresnak erabiltzen dira. Eta Txontxongiloak, lapur bat atxilotu eta hil zutenekoa gogoratzen omen du.[1]

Erreferentziak

  1. ↑ a b c DANTZARI-DANTZA - Urte sasoiak. Labayru eta Ikastolen elkartea (Noiz kontsultatua: 2022-01-30).
  2. ↑ a b c Larrinaga, Josu. «Dantzari-dantza - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2022-01-30).
  3. ↑ «Mutilen dantzak» garaltxu 2010-12-18 (Noiz kontsultatua: 2022-01-30).
  4. ↑ Etxebarria y Goiri, J. L. de. (1969). Danzas de Vizcaya = Bizkai'ko dantzak. La editorial vizcaina PMC 920130590. (Noiz kontsultatua: 2022-01-30).
  5. ↑ «Jose Luis Etxeberria Txelu euskal dantzetan bizitza» EITB Euskal Irrati Telebista (Noiz kontsultatua: 2022-01-29).
  6. ↑ Etxebarria Goiri, Txelu. «Bizkaiko Dantzak = Danzas de Bizkaia» www.katalogoak.euskadi.eus (Noiz kontsultatua: 2022-01-30).
  7. ↑ «j.l. de etxebarria y goiri -bizkai'ko dantzak / - Comprar Libros de Biografías en todocoleccion - 16391570» www.todocoleccion.net (Noiz kontsultatua: 2022-01-30).
  8. ↑ Etxebarria y Goiri, J. L. de. (1984). Bizkai'ko dantzak danzas de Vizcaya. Caja de Ahorros Vizcai��na PMC 434432027. (Noiz kontsultatua: 2022-01-30).
  9. ↑ «Zuzendari ohiak» Coro Garaizarko Matsorriak (Noiz kontsultatua: 2022-01-29).
  10. ↑ San Pedro 2011 - Dantzari Dantza: Banako. (Noiz kontsultatua: 2022-01-30).

Kanpo estekak

Read other articles:

Crenimugil seheli

Crenimugil seheli Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Animalia Filum: Chordata Kelas: Actinopterygii Ordo: Mugiliformes Famili: Mugilidae Genus: Crenimugil Spesies: C. seheli Nama binomial Crenimugil seheli(Forsskål, 1775) Sinonim Liza seheli (Forsskål, 1775) Moolgarda seheli (Forsskål, 1775) Mugil seheli (Forsskål, 1775) Valamugil seheli (Forsskål, 1775) Crenimugil seheli (Fabricius, 1775)[1] Mugil caeruleomaculatus Lacepède, 1803 Mullus malabaricus Shaw, 1804 Mugil borbonicus V...

 

Roque Júnior

Questa voce sugli argomenti allenatori di calcio brasiliani e calciatori brasiliani è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti dei progetti di riferimento 1, 2. Roque Júnior Nazionalità  Brasile Altezza 186 cm Peso 83 kg Calcio Ruolo Allenatore (ex difensore) Termine carriera 2010 - giocatore Carriera Squadre di club1 1994-1995 São José47 (1)1995-2000 Palmeiras198 (17)2000-2003 Milan44 (0)2003-2004→ ...

 

Yue Chinese

Primary branch of Chinese spoken in southern China This article is about the language group. For the Chinese people sometimes called Yue, see Cantonese people. Yueyu redirects here. Not to be confused with Yuyue, Yuyu, or Yueyue. A request that this article title be changed to Yue Language is under discussion. Please do not move this article until the discussion is closed. YueCantonese粤语; 粵語广东话; 廣東話Yuhtyúh; 'Yue' written in Traditional (left) and Simplified (...

Ishii Kikujirō

Japanese politician ViscountIshii Kikujirō 石井 菊次郎Viscount Ishii Kikujirō in 1918Born(1866-04-24)April 24, 1866Mobara, Chiba, JapanDiedMay 25, 1945(1945-05-25) (aged 79)Tokyo, JapanCause of deathAir strikeNationalityJapaneseOccupation(s)Diplomat, Cabinet Minister In this Japanese name, the surname is Ishii. Viscount Ishii Kikujirō (石井 菊次郎, April 24, 1866 – May 25, 1945), was a Japanese diplomat and cabinet minister in Meiji, Taishō and early Shōwa period Ja...

 

Associazione Sportiva Bisceglie

AS BisceglieCalcio Nerazzurri stellati Segni distintiviUniformi di gara Casa Trasferta Colori sociali Nero, azzurro SimboliStella, quercia Dati societariCittàBisceglie Nazione Italia ConfederazioneUEFA Federazione FIGC CampionatoEccellenza Fondazione1913 Rifondazione1931Rifondazione1998Presidente Vincenzo Racanati Allenatore Giuseppe di Meo StadioGustavo Ventura(6 000 posti) PalmarèsTrofei nazionali1 Coppa Italia Dilettanti Si invita a seguire il modello di voce L'Associazione...

 

Transportation in Guam

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Transportation in Guam – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (January 2013) (Learn how and when to remove this message) The United States territory of Guam has no railways or freeways, nor does it have a merchant marine. The largest port is Apra Harbor,...

大字 (数字)

この項目には、一部のコンピュータや閲覧ソフトで表示できない文字が含まれています（詳細）。 数字の大字（だいじ）は、漢数字の一種。通常用いる単純な字形の漢数字（小字）の代わりに同じ音の別の漢字を用いるものである。 概要 壱万円日本銀行券（「壱」が大字） 弐千円日本銀行券（「弐」が大字） 漢数字には「一」「二」「三」と続く小字と、「壱」「�...

 

Stormy Daniels

Stormy DanielsDaniels bulan Januari 2015LahirStephanie A. Gregory Clifford[1]17 Maret 1979 (umur 45)[2]Baton Rouge, Louisiana, A.S.Nama lainStormy, Stormy Waters, Stephanie CliffordDikenal atasSkandal Stormy Daniels–Donald TrumpPartai politikRepublik[3][4]Demokrat (sebelum 2010)Suami/istriPat Myne ​ ​(m. 2003; cer 2005)​ Mike Moz ​ ​(m. 2007; c. 2009)​ B...

 

Голубянки

Голубянки Самец голубянки икар Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ПервичноротыеБез ранга:ЛиняющиеБез ранга:PanarthropodaТип:ЧленистоногиеПодтип:ТрахейнодышащиеНадкласс:ШестиногиеКласс...

Jérôme de Mayer

Questa voce sull'argomento arcieri è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Jérôme de Mayer Nazionalità  Belgio Tiro con l'arco Palmarès Competizione Ori Argenti Bronzi Olimpiadi 2 1 0 Vedi maggiori dettagli   Modifica dati su Wikidata · Manuale Jérôme de Mayer (21 luglio 1875 – 18 agosto 1958) è stato un arciere belga. Palmarès Olimpiadi 3 medaglie: 2 ori (Anversa 1920 nel Target Archery 33 metri a squadre; Anversa 19...

 

Hubungan Federasi Mikronesia dengan Israel

Hubungan Israel dengan Federasi Mikronesia Israel Federasi Mikronesia Hubungan Israel – Mikronesia adalah hubungan diplomatik dan lainnya antara Negara Israel dan Federasi Mikronesia. Israel adalah salah satu negara pertama yang menjalin hubungan diplomatik resmi dengan Mikronesia.[1] Referensi ^ FSM and Nauru presidents meet Israel's Peres. Radio New Zealand International. January 22, 2010. Diakses tanggal October 6, 2011.  lbs Hubungan luar negeri IsraelAfrika Afrika Selatan...

 

Kid Quantum

DC Comics character This article does not cite any sources. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Kid Quantum – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2009) (Learn how and when to remove this message) Comics character Kid QuantumThe Jazmin Cullen incarnation of Kid Quantum as depicted in The Legion #15 (February 2003). Art by Kevin Walker (penci...

Battle of Mosul (2016–2017)

Large-scale military campaign to recapture Mosul from the Islamic State For other uses, see Battle of Mosul (disambiguation). Battle of Mosul (2016–2017)Part of War in Iraq (2013–2017)Map of the advances by the Iraqi Army in Mosul city during the battleDate16 October 2016 – 20 July 2017(9 months and 4 days)Location Northern Iraq Mosul Southwest Erbil Governorate Nineveh Governorate35°48′01″N 43°17′23″E / 35.8003°N 43.2897°E / 35.8003; 43.289...

 

Comando carabinieri per la tutela forestale e parchi

Comando carabinieri per la tutela forestale e parchiDescrizione generaleAttiva2017 - oggi Nazione Italia Servizio Arma dei Carabinieri TipoSpecialità Ruolo Polizia forestale Polizia ambientale Polizia giudiziaria Polizia amministrativa Protezione civile Guarnigione/QGRoma ColoriGrigioverde Parte di Comando unità forestali, ambientali e agroalimentari Reparti dipendenti14 Comandi Regione Carabinieri Forestale Nucleo Informativo Antincendio Boschivo ComandantiComandante attualeGen. ...

 

Aabenraa

Aabenraa Aabenraa atau Åbenrå (Jerman: Apenrade, IPA: [aːpənˈʁaːdə]) is terletak di kepala Fjord Aabenraa di Denmark, 61 km sebelah utara kota Schleswig. Aabenraa terletak di Munisipalitas Aabenraa. Kota ini memiliki populasi sebesar 16.003 jiwa. Pranala luar Wikimedia Commons memiliki media mengenai Aabenraa. Aabenraa Kommune (Danish) Aabenraa Ugeavis (Danish) Aabenraa Port Aabenraa Tourism (English) Diarsipkan 2008-04-07 di Wayback Machine. Jydske Vestkysten Aabenraa Newsp...

Myanma Posts and Telecommunications

Myanmar telecommunications company This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help improve this article by introducing citations to additional sources.Find sources: Myanma Posts and Telecommunications – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (June 2023)Myanmar Posts and TelecommunicationsNative nameမြန်မာ့ဆက်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းC...

 

Jonelle Filigno

Canadian soccer player Jonelle Filigno Personal informationFull name Jonelle Filigno[1]Date of birth (1990-09-24) September 24, 1990 (age 33)Place of birth Mississauga, Ontario, CanadaHeight 1.68 m (5 ft 6 in)[2]Position(s) Attacking midfielder, forwardCollege careerYears Team Apps (Gls)2010–2013 Rutgers Scarlet Knights 63 (33)Senior career*Years Team Apps (Gls)2008 Vancouver Whitecaps FC 2 (2)2010 Toronto Lady Lynx 6 (1)2014–2015 Sky Blue FC 22 (1)Inte...

 

Hollywood Pictures

Defunct American film label of Walt Disney Pictures Not to be confused with the overall film industry known as Hollywood, Cinema of the United States. Hollywood Pictures CompanyTrade nameHollywood PicturesCompany typeLabelIndustryFilmFoundedFebruary 1, 1989; 35 years ago (1989-02-01)FounderMichael EisnerJeffrey KatzenbergDefunctApril 27, 2007; 17 years ago (2007-04-27)FateDefunctHeadquarters500 South Buena Vista Street, Burbank, California, U.S.ProductsMoti...

Championnat du pays de Galles de football 2012-2013

Welsh Premier League2012-2013 Généralités Sport football Organisateur(s) Football Association of Wales Édition 20e Lieu(x) Pays de Galles Participants 12 Matchs joués 192 Site web officiel welsh-premier.com Palmarès Tenant du titre The New Saints Promu(s) en début de saison Gap Connah's Quay Navigation 2011-2012 2013-2014 modifier La saison 2012-2013 de la Welsh Premier League est la 20e édition de la première division galloise. Participants AberystwythTown Afan Lido Airbus UK ...

 

الحزب الاشتراكي المغربي

الحزب الاشتراكي المغربي البلد المغرب  التأسيس تاريخ التأسيس 2006 تاريخ الحل 24 يوليو 2013  الشخصيات قبله المؤثمر الوطني الاتحادي القادة عبد المجيد بوزوبع (الأمين العام) المقر الرئيسي الرباط  الأفكار الأيديولوجيا اشتراكية المشاركة في الحكم عدد النواب 0 / 395 عدد المستشار�...