Adelaida Angulo Agramunt Espainiako hiriburuan jaio zen, Madrilen, 1936an. Hiru urte zituenetik, Dalilahk dantza ikasi zuen garai hartako irakasle onenekin. Aita Pedro Gross izan zen, margolari eta eskultore famatua. Gainera, Madrilgo lehen panpin-enpresetako bat sortu zuen, Gros izenarekin. Miss Karen Taften eskutik, artearen munduan sartu zen. Balet klasikoa ikasi zuen harekin. Gainera, garai hartako beste profesional ospetsu batzuekin trebatu zen, hala nola La Quica eta Norma Ortegarekin, zeinekin arte flamenkoa ikasi baitzuen, José Luis Udaetarekin (dantza klasiko espainiarra) edo bola-eskolan sartu zuen Luisa Pericet-ekin.[1]
Lan ibilbidea
1954an kontratua izan zuen Ekialde Hurbilean bere bikote artistikoarekin, José Molinarekin. Bikotea banandu egin zen eta Delia Turinak bakarlari gisa hasi zuen karrera. Espainiar dantzari gisa lan egiten zuen Beiruteko dantza-areto batean. Aretoko jabeak, Adelaidak dantza eta musika arabiarrarekiko zuen grina ezagutzen zuenak, eszenatokira joateko eskatu zion, ekialdeko dantzari bat ordezkatzeko. Wadih Al Safi kantari libanoarrak ere bultzatu zuen, bere urtebetetzea ospatzen baitzuen lokalean. Hain izan zen arrakastatsua, non une horretatik aurrera Delia Turina Dalilah bihurtu zen, eta dantzari arabiar gisa hasi zen karrera bikaina egiten.[2][3]
1959an Kairoko dantzari onena izendatu zuten. Nagwa Fouadekin batera, Nilo Hilton Hotelaren inaugurazio zoragarrian parte hartu zuen, Gamal Abdel Nasser presidentearen eta Tito mariskalaren aurrean; Conrad Hilton hoteleko enpresaburuak Hollywoodeko artista ugari gonbidatu zituen.[4] Sekulako arrakasta izan zuen, aurrekaririk gabea. Orduan, bira aitzindari bat hasi zuen Europa osoan, hiru musikari arabiarrekin batera. Italian, sasoi horretan, "La Dolce Vita" filmeko taldearentzako emanaldi pribatu batean parte hartu zuen, eta protagonista guztiak bertan izan ziren, Federico Fellini zuzendaria barne. Bere fama in crescendo egiten zuen, baina ez zen bere inguruko beste dantzari batzuen gustukoa, jeloskortasun profesionala sentitzen baitzuten. Tahia Carioca dantzari mitikoaren babesa izan zuen, Taheyya Kariokay izenez ere ezaguna.[5] Bira horretan Espainiatik ere pasatu zen, non prentsak sinetsarazi baitzuen Dalilah dantzari egiptoarra zela.
Lortu zuen ospea hainbestekoa izan zen, non askok ekialdeko dantzaren erregina bezala hartzen baitzuten garai hartan, Ekialde Ertaineko errealidade gustukoenetako bat izateaz gain.[1][6][7][8]
Europako biraren ondoren, Beirutera itzuli zen, eta han Phoenicia hotelean eta Liban Casinoan lan egin zuen, eta Paul King senarra ezagutu zuen. Hala ere, herrialde horretan hasi zen gerra-egoeraren ondorioz, Dalilahk Mexikon eta Estatu Batuetan kokatzea erabaki zuen, non ekialdeko dantza moda-jarduera baitzen. Las Vegasen eskola eta ekialdeko arropa-boutique bat ireki zituen. Maistra gisa zuen ospea izugarria zen, eta, horregatik, hainbat herrialdetan mintegiak emateko proposamenak sortu zitzaizkion.[9][10]
Las Vegasko eskolatik aurrekaririk gabeko dibulgazio-lana egin zuen. Egiptorako lehen bidaiak antolatu zituen Amerikako dantzari-taldeekin, garai hartako maisu-maistrekin eta dantzariekin formatzeko, hala nola Tahia Carioca, Sohair Zaki eta Samia Gamal.[11][12] Estatu Batuetan zehar bira bat egin zuen Mahmoud Reda koreografo egiptoarrarekin batera, eta bertan dantza eta folklore arabiarrari buruzko mintegiak eman zituen.[7][13][14]
1984an Espainiara itzuli zen, eta bertan desmotibatu egin zuen ekialdeko dantzak zuen prestigio faltak, eta eszenatokietatik alde egitea erabaki zuen. Hil baino lehentxeago, Madrilgo Galileo Galilei aretoan eta Bartzelonako Goya Antzokian agertu zen berriro, bi aste jarraian.[1] Garai hartan dantza arabiarreko koreografia egin zuen Vicente ArandarenJuana la Locaren filmerako.
2001eko irailean hil zen, gaixotasun larri baten ondorioz.[6] Hil ondoren, Ekialdeko dantzaren maitaleentzat balio handiko ondare artistikoa utzi zuen, "Egiptoko dantza modernoaren enbaxadorea" deitzen diotena.[6]
↑"Potinons", La Réforme Illustré du Dimanche, 12 Juillet 1959, Alexandrie, Egypte. Más tarde encontró el apoyo en otras bailarinas importantes de la época como Sohair Zaki, Samia Gamal y Nadia Gamal. Retrieved on 4 August 2015.
