Baldintza estandar

Artikulu hau presio- eta tenperatura-baldintza estandar buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Baldintza estandar».
Ezkerraldean, Kelvinetan eta Celsius gradutan tenperatura neurtzen duen termometro bat. Eskuinaldean, Sopot hirian, Polonian, kalean dagoen barometro bat, presioa neurtzeko.

Presio- eta tenperatura-baldintza estandarrak laborategian egiten diren neurketa esperimentaletarako presio atmosferikoaren eta tenperaturaren baldintza normalizatuak dira. Neurtutako datu-multzo desberdinen arteko konparaketak egitea ahalbidetzen dute. Hala ere, ez dago adostasunik estandar gisa ezarritako balioei buruz. Izan ere, erakunde bakoitzak bere izendapena eta baldintza normalizatuak ezartzen ditu.

Gehien erabiltzen diren baldintza estandarrak Kimika Puru eta Aplikatuko Nazioarteko Batasuna (IUPAC, ingeleseko siglengatik: International Union of Pure and Applied Chemistry) eta Estandar eta Teknologiaren Institutu Nazionalarenak (NIST, ingeleseko siglengatik: National Institute of Standards and Technology) dira.

Kimikan, IUPACek bere Urrezko Liburuan (Terminologia Kimikoko Laburbilduma, 1987, ISBN 0-63201-765-1) honako baldintza estandarrak ezarri zituen: [1]

Termodinamikan, NISTak baldintza hauek ezartzen ditu:

  • Tenperatura: 293,15 K ; 20 °C edo 68 ºF.
  • Presioa: 1 atm ; 98.066,5 Pa ; 0,980665 bar edo 760 mmHg.

Oharra: Kontuan izan Nazioarteko Unitate Sistemako unitateak Kelvina eta pascala direla tenperatura eta presiorako, hurrenez hurren.

Argitalpen tekniko askok (liburuek, aldizkariek, tresneria eta makineriaren iragarkiek) ez dituzte zehazten baldintza estandarren balioak. Gainera, kasu batzuetan, baldintza estandarrak "baldintza normal" termino zaharkituarekin ordezkatzen dira. Arduragabekeria horrek nahasmena eta akatsak sor ditzake. Beraz, jardunbide egokia beti tenperaturaren eta presioaren erreferentzia-baldintzak zehaztea da. Hala ere, adierazten ez badira, giroaren baldintza batzuk suposatzen dira: 1 atm-ko presioa eta 273 K (0 °C).

Erabilera historian zehar

Erreferentziako baldintza normalizatuak urteetan zehar aldatuz joan dira.

1918. urtea baino lehen, zientzialari askok tenperatura eta presioaren erreferentziazko baldintza estandarrak zehaztu zituzten gasen bolumenak adierazteko: 15 ºC  (288,15 K; 59 °F) eta 101,325 kPa (1 atm ; 760 Torr).

Urte horietan,  Estatu Batuetako Unitate tradizionalak erabiltzen zituzten profesionalek; oro har, 60 °F  (15,56°C; 288,71 K) eta 14,696 psi (1 atm) hartzen zituzten baldintza estandartzat. Izan ere, balio hauek petrolio- eta gas-industriek ia mundu osoan erabiltzen zituzten.

IUPACen sorrera

IUPAC Ginebran, 1919an, sortu zen. IUPACen hasierako helburuak hauek izan ziren:

  • Kimika inorganikoa eta organikoaren nomenklatura sortzea.
  • Masa atomikoen estandarizazioa finkatzea.
  • Konstante fisikoen estandarizazioa zehaztea.
  • Materiaren propietateen berrikuspena egitea.
  • Lanak berrikusteko batzorde bat sortzea.
  • Argitalpen formatuen estandarizazioa egitea.
  • Lanetan erredundantzia saihestea.

IUPACek kimikan erabilgarriagoak ziren baldintza estandarrak ezarri zituen:

  • Tenperatura:            273,15K  (0 °C; 32 ºF)
  • Presioa:                 1 atm (98.066,5 Pa; 760 mmHg)

1982an, IUPACek baldintza estandarrak aldatu zituen: 0 ºC eta 101,325 kPa (1 atm)-ren ordez, 0 °C eta 100 kPa (1 bar) ezarriz.

Laborategiko baldintza estandarrak

Baldintza estandarrak [2] edo presio- eta tenperatura-baldintza estandarrak presioaren eta tenperaturaren balio estandarizatuak dira. Hauen balioak IUPACen arabera:

  • Tenperatura:            273,15 K (0 °C)
  • Presioa:             100 kPa edo (0,986 atm=1bar)

Baldintza normalak [2] ingurugiroan egoera normal batean dauden baldintzak dira. Baldintza normalen balioak IUPACen arabera:

  • Tenperatura:            298,15 K (25 °C)
  • Presioa:                 100 kPa edo (0,986 atm=1 bar)

Hala ere, laborategiko tenperatura eta presio estandarrak geografiari lotuta daude ezinbestean. Izan ere, munduko toki guztiak desberdinak dira klimari, altitudeari eta lantokiko berokuntza edo hozte sistemaren erabilerari dagokienez. Hori dela eta, erakunde arauemaile bakoitzak saiakuntzen balio estandar espezializatuak ditu. Kimikan, esate baterako, ohikoa da 100 kPa-en ordez 1 atm erabiltzea.

Hona hemen erakunde arauemaileek erabiltzen dituzten baldintza estandarren balioak, taula batean sailkatuta:

Gaur egun erabiltzen diren baldintza estandarrak
Tenperatura Presioa Hezetasuna Erakundea
°C °F kPa mmHg psi inHg %
 
0 32 100 750,06 14,5038 29,530 IUPAC 1982tik[1]
0 32 101,325 760 14,6959 29,921 NIST,[3] ISO 10780,[4] IUPAC 1982ra arte.[1]
15 59 101,325 760 14,6959 29,921 0 ICAOko ISA,[5] ISO 13443,[5] EEA,[5] EGIA[6]
20 68 101,325 760 14,6959 29,921 EPA,[7] NIST.[8][9][10]
22 71.6 101,325 760 14,6959 29,921 20-80 American Association of Physicists in Medicine[11]
25 77 101,325 760 14,6959 29,921 SATP,[12] EPA[13]
20 68 100 750,06 14,5038 29,530 0 CAGI[14]
15 59 100 750,06 14,5038 29,530 SPE[15]
20 68 101,3 760,0 14,69 29,9 50 ISO 5011[16]
20 68 101,33 760,0 14,696 29,92 0 GOST 2939-63
15.56 60 101,33 760,0 14,696 29,92 SPE,[17] AEBko OSHA,[18] SCAQMD[19]
15.56 60 101,6 762 14,73 30 EGIA (Sistema Inperialaren Definizioa)[20]
15.56 60 101,35 760,21 14,7 29,93 DOT (SCF)[21]
15 59 99,99 750 14,503 29,53 78 U.S. Army Standard Metro[22]
15 59 101,33 760,0 14,696 29,92 60 ISO 2314, [23]ISO 3977-2, [24]ASHRAE Fundamentals Handbook[25]
21.11 70 101,3 760,0 14,69 29,9 0 AMCA
15 59 101,3 760,0 14,69 29,9 FAA[26]
20 68 101,325 760 14,6959 29,921 EN 14511-1:2013
15 59 101,325 760 14,6959 29,921 0 ISO 2533:1975[27] ISO 13443:2005,[28] ISO 7504:2015[29]
0 32 101,325 760 14,6959 29,921 0 DIN 1343:1990

Laburdurakː

  • EGIA: Electricity and Gas Inspection Act (Kanadakoa)
  • SATP: Standard Ambient Temperature and Pressure
  • SCF: Standard Cubic Foot

Gas baten bolumen molarra

Sakontzeko, irakurri: «Petrolio-ontzi»

Gas baten bolumen molarra[30] adieraztean, oso garrantzitsua da tenperaturari eta presioari aplikatu beharreko erreferentzia-baldintzak adieraztea. Alegia, gas baten bolumen molarra tenperaturaren eta presioaren baldintza estandarrak ez zehazteak ez du zentzurik, eta nahasmena eragin dezake. Gas idealen legea erabiliz, gas baten bolumen molarra hainbat erreferentzia-baldintza estandarretan kalkula daiteke.

Adibidez:

  • Vm = 8.3145 × 273.15 / 101.325 = 22.414 dm3/mol 0 °C eta 101.325 kPa
  • Vm = 8.3145 × 273.15 / 100.000 = 22.711 dm3/mol 0 °C eta 100 kPa
  • Vm = 8.3145 × 288.15 / 101.325 = 23.645 dm3/mol 15 °C eta 101.325 kPa
  • Vm = 8.3145 × 298.15 / 101.325 = 24.466 dm3/mol 25 °C eta 101.325 kPa
  • Vm = 8.3145 × 298.15 / 100.000 = 24.790 dm3/mol 25 °C eta 100 kPa

Literatura teknikoa nahasia izan daiteke, zenbait kasutan ez delako azaltzen R, gas idealen konstantea, edo Rs, gasen konstante espezifikoa, erabiltzen ari den. Bi konstanteen arteko erlazioa Rs = R / m da, non m gasaren masa molekularra den.

Ikus, gainera

Erreferentziak

  1. ↑ a b c (Ingelesez) Chemistry (IUPAC), The International Union of Pure and Applied. (2014ko otsailaren 24an). «IUPAC - STP (S06036)» goldbook.iupac.org.
  2. ↑ a b Kimikako Oinarrizko Lexikoa. Euskaltzaindia, 10 or..
  3. ↑ (Ingelesez) NIST (1989) Stopping-Power and Range Tables: Electrons, Protons, Helium Ions. 2010eko urriaren 6an.
  4. ↑ (Ingelesez) «ISO 10780:1994» ISO.
  5. ↑ a b c ISBN 978-0-87819-455-1..
  6. ↑ (Ingelesez) «Electricity and Gas Inspection Regulations» web.archive.org 2005-01-03.
  7. ↑ "Standards of Performance for New Sources", 40 CFR—Protection of the Environment, Chapter I, Part 60, Section 60.2, 1990.
  8. ↑  doi:10.6028/jres.108.004. PMID 27413592. PMC 4844527..
  9. ↑ (Also called NTP, Normal Temperature and Pressure.)
  10. ↑ (Ingelesez) «What is the difference between STP and NTP? | Socratic» web.archive.org 2015-11-27.
  11. ↑ (Ingelesez) Almond, Peter R.; Biggs, Peter J.; Coursey, B. M.; Hanson, W. F.; Huq, M. Saiful; Nath, Ravinder; Rogers, D. W. O.. (1999). «AAPM's TG-51 protocol for clinical reference dosimetry of high-energy photon and electron beams» Medical Physics 26 (9): 1847–1870.  doi:10.1118/1.598691. ISSN 2473-4209..
  12. ↑ (Ingelesez) «CRC Handbook of Chemistry and Physics, 95th Edition [95ed. 978-1-4822-0868-9, 1482208687»] dokumen.pub (Noiz kontsultatua: 2024-12-03).
  13. ↑ (Ingelesez) «B521vs3.1.pdf» European Environment Agency.
  14. ↑ (Ingelesez) «CAGI» web.archive.org 2007-09-02.
  15. ↑ (Ingelesez) https://www.spe.org/authors/docs/metric_standard.pdf.
  16. ↑ (Ingelesez) «ISO - Store» ISO.
  17. ↑ (Ingelesez) https://www.spe.org/authors/docs/metric_standard.pdf.
  18. ↑ "Storage and Handling of Liquefied Petroleum Gases" and "Storage and Handling of Anhydrous Ammonia", 29 CFR—Labor, Chapter XVII—Occupational Safety and Health Administration, Part 1910, Sect. 1910.110 and 1910.111, 1993  Storage/Handling of LPG.
  19. ↑ «exterior ballistics» web.archive.org 2006-03-09.
  20. ↑ "Electricity and Gas Inspection Act", SOR/86-131 (defines a set of standard conditions for Imperial units and a different set for metric units)  Canadian Laws.
  21. ↑ https://www.spe.org/authors/docs/metric_standard.pdf
  22. ↑ (Ingelesez) «exterior ballistics» web.archive.org 2006-03-09.
  23. ↑ (Ingelesez) «ISO 2314:2009» ISO.
  24. ↑ (Ingelesez) «ISO 3977-2:2023» ISO.
  25. ↑ (Ingelesez) «ASHRAE Handbook Online» www.ashrae.org.
  26. ↑ (Ingelesez) https://www.faa.gov/sites/faa.gov/files/2022-03/pilot_handbook.pdf.
  27. ↑ (Ingelesez) «ISO 2533:1975» ISO.
  28. ↑ (Ingelesez) «ISO 13443:1996» ISO.
  29. ↑ (Ingelesez) «ISO 7504:2015» ISO.
  30. ↑ (Ingelesez) Fundamental Physical Constants. NIST.

Kanpo estekak

Read other articles:

Lee Tae-hwan

Ini adalah nama Korea; marganya adalah Lee. Lee Tae-hwanLahir21 Februari 1995 (umur 29)Korea SelatanPendidikanSungkyunkwan University - Acting ArtsPekerjaanAktor, penyanyiTahun aktif2013-sekarangAgenFantagio Nama KoreaHangul이태환 Alih AksaraI Tae-hwanMcCune–ReischauerI T'ae-hwan Lee Tae-hwan (lahir 21 Februari 1995) adalah seorang aktor dan penyanyi asal Korea Selatan. Ia memulai debut karier aktingnya pada tahun 2013, ia membintangi beberapa serial televisi dan serial web, ya...

 

Belfast–Dublin line

Railway route in Ireland This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Belfast–Dublin line – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (August 2015) (Learn how and when to remove this template message) Belfast–Dublin Main LineEnterprise De Dietrich DVT 9004 at LisburnOverviewStatusOperationalLocaleIr...

 

Lawrence Washington (1718–1752)

Virginian soldier, planter, politician, and prominent landowner in colonial Virginia For other people named Lawrence Washington, see Lawrence Washington. Lawrence WashingtonWashington c. 1742Member of the House of BurgessesIn office1744–1752 Personal detailsBorn1718Virginia ColonyDiedJuly 26, 1752 (aged 33–34)Mount Vernon, Virginia ColonyCause of deathTuberculosisSpouseAnne Fairfax (1743–1752; his death)Children4Parent(s)Augustine Washington Jane ButlerOccupatio...

Tel Gerisa

Archaeological site in central Israel Tel Gerisa, Tell Jerishe, Tel NapoleonTel Gerisa (Tel Napoleon)Shown within IsraelLocationTel AvivCoordinates32°05′30″N 34°48′27″E / 32.09167°N 34.80750°E / 32.09167; 34.80750New Israel Grid1820/6667 Tel Gerisa (Hebrew: תל גריסה) or Tell Jerishe[1] and Tell Jarisha (Arabic), commonly known as Tel Napoleon (Hebrew: תל נפוליאון, lit. 'Napoleon's Hill'), as his army camped on it durin...

 

Crown Sydney

Skyscraper in Barangaroo, New South Wales, Australia Crown SydneyMay 2023Alternative namesOne BarangarooRecord heightTallest in Sydney since 2020[I]Preceded byChifley TowerGeneral informationStatusCompletedTypeMixed useLocationBarangaroo, Sydney AustraliaAddress1-11 Barangaroo AvenueCoordinates33°51′45″S 151°12′04″E / 33.862469°S 151.201160°E / -33.862469; 151.201160Construction startedOctober 2016Topped-outMarch 2020CompletedDecember 2020Opened28 December ...

 

Isola Bella

Cet article est une ébauche concernant le monde insulaire et le Piémont. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Ne doit pas être confondu avec Isolabella. Isola Bella Isola Bella vue d'un drone. Géographie Pays Italie Archipel Îles Borromées Localisation Lac Majeur Coordonnées 45° 53′ 43″ N, 8° 31′ 37″ E Superficie 0,064 km2 Géologie Île lacustre Adm...

Ekana Cricket Stadium

International cricket stadium in Lucknow, Uttar Pradesh, India Ekana Cricket StadiumBharat Ratn Shri Atal Bihari Vajpayee (BRSABV) Ekana Cricket StadiumInside view of the stadiumFormer namesEkana International Cricket StadiumAddressEkana Sportz City, Gomti Nagar ExtensionLucknowIndiaCoordinates26°48′40″N 81°01′01″E / 26.81111°N 81.01694°E / 26.81111; 81.01694Elevation104mOwnerEkana Sportz CityOperatorEkana Sportz CitySeating typeStadiumCapacity50,100[1&...

 

Eerste Divisie 2008-2009

Eerste Divisie 2008-2009 Competizione Eerste Divisie Sport Calcio Edizione 53ª Organizzatore KNVB Date dall'8 agosto 2008all'8 maggio 2009 Luogo  Paesi Bassi Partecipanti 20 Formula Girone all'italiana A/R Risultati Vincitore  VVV-Venlo(2º titolo) Promozioni  VVV-Venlo RKC Waalwijk Statistiche Miglior marcatore Sandro Calabro (25) Incontri disputati 380 Gol segnati 1 067 (2,81 per incontro) Cronologia della competizione 2007-2008 2009-2010 Manuale La Eers...

 

Quest (ship)

Steam-powered schooner on which Shackleton died For the ship attacked by Somali pirates, see SY Quest incident. Quest History Name Foca I (1917–21) Quest RYS (1921–23) Quest (1923–40) HMS Quest (1940–46) Quest (1946–62) Owner A Ingebrigtsen (1917–21) E Shackleton (1921–23) W G Oliffe (1923–24) Schjelderups Sælfangstrederi AS (1924–39) Skips-AS Quest (1939–40) Nortraship (1940–62) Operator A Ingebrigtsen (1917–21) E Shackleton (1921–23) W G Oliffe (1923–24) T Schje...

Messier 41

Messier 41Credit: 2MASS/NASAData pengamatan (J2000 epos)KelasOpen clusterRasi bintangCanis MajorAsensio rekta 06j 46.0m[1]Deklinasi -20° 46′[1]Jarak2,300 ly[2] (710 pc)Magnitudo tampak (V)4.5[1]Dimensi tampak (V)38 arcmin[2]Karakteristik fisikRadius12.5 lyPerkiraan umur190-240 million yrs[butuh rujukan]Nama lainM41,[1] NGC 2287[1]Lihat pula: Gugus bola, Daftar gugus bola Messier 41 (dikenal juga sebagai M41...

 

Bambecque

Bambecquecomune Bambecque – Veduta LocalizzazioneStato Francia RegioneAlta Francia Dipartimento Nord ArrondissementDunkerque CantoneWormhout TerritorioCoordinate50°54′N 2°33′E / 50.9°N 2.55°E50.9; 2.55 (Bambecque)Coordinate: 50°54′N 2°33′E / 50.9°N 2.55°E50.9; 2.55 (Bambecque) Superficie11,78 km² Abitanti737[1] (2009) Densità62,56 ab./km² Altre informazioniCod. postale59470 Fuso orarioUTC+1 Codice INSEE59046 Carto...

 

Paternoster Vents

Sculpture by Thomas Heatherwick in London Paternoster VentsThe sculpture in 2013ArtistThomas HeatherwickYear2002 (2002)TypeSculptureMediumStainless steelLocationLondon, United KingdomCoordinates51°30′52″N 0°06′02″W / 51.514339°N 0.100462°W / 51.514339; -0.100462 Paternoster Vents, sometimes referred to as simply Vents[1][2][3][4] and also known as Angel's Wings,[5][6] is an outdoor 2002 stainless steel sc...

Villanova Solaro

Villanova Solarocomune Villanova Solaro – VedutaLa Chiesa parrocchiale di San Martino LocalizzazioneStato Italia Regione Piemonte Provincia Cuneo AmministrazioneSindacoSimone Alberto (lista civica) dal 26-5-2014 Data di istituzione1423[1](separazione dal comune di Moretta) TerritorioCoordinate44°43′51″N 7°34′31″E / 44.730833°N 7.575278°E44.730833; 7.575278 (Villanova Solaro)Coordinate: 44°43′51″N 7°34′31″E / &...

 

Rural Municipality of Lakeside No. 338

Rural municipality in Saskatchewan, Canada Rural municipality in Saskatchewan, CanadaLakeside No. 338Rural municipalityRural Municipality of Lakeside No. 338Location of the RM of Lakeside No. 338 in SaskatchewanCoordinates: 52°01′55″N 104°23′10″W / 52.032°N 104.386°W / 52.032; -104.386[1]CountryCanadaProvinceSaskatchewanCensus division10SARM division4Formed[2]December 12, 1910Government[3] • ReeveArnold Boyko •...

 

Nuclear energy policy

Main article: Nuclear power Eight German nuclear power reactors (Biblis A and B, Brunsbuettel, Isar 1, Kruemmel, Neckarwestheim 1, Philippsburg 1 and Unterweser) were permanently shutdown on 6 August 2011, following the Fukushima Daiichi Nuclear Disaster in Japan.[1] Nuclear energy policy is a national and international policy concerning some or all aspects of nuclear energy and the nuclear fuel cycle, such as uranium mining, ore concentration, conversion, enrichment for nuclear fuel...

Kędzierzyn, Masovian Voivodeship

For other places with the same name, see Kędzierzyn. Village in Masovian Voivodeship, PolandKędzierzynVillageKędzierzynCoordinates: 52°41′52″N 19°43′52″E / 52.69778°N 19.73111°E / 52.69778; 19.73111Country PolandVoivodeshipMasovianCountyPłockGminaBielsk Kędzierzyn [kɛnˈd͡ʑɛʐɨn] is a village in the administrative district of Gmina Bielsk, within Płock County, Masovian Voivodeship, in east-central Poland.[1] References ^ Central Stat...

 

Nazzareno Formosa

The ReverendNazzareno FormosaCurate of Sacred Hearts ChurchChurchRoman CatholicArchdioceseNew YorkIn office1927-1937OrdersOrdination2 August 1925Personal detailsBorn(1901-03-29)March 29, 1901Għarb, Gozo, MaltaDiedJuly 22, 1937(1937-07-22) (aged 36)New York City, United StatesBuriedSt. John Cemetery (Queens)NationalityMalteseResidence307, East 33rd Street ManhattanParentsNikol Formosa& Maria Caruana Nazzareno Formosa (29 March 1901 - 22 July 1937) was an American-Maltese Roman Cathol...

 

Коваленко Сергій Станіславович

У Вікіпедії є статті про інших людей із прізвищем Коваленко. Тема цієї статті може не відповідати загальним критеріям значущості Вікіпедії. Будь ласка, допоможіть підтвердити значущість, додавши посилання на надійні вторинні джерела, які є незалежними для цієї теми. Якщ...

2016年夏季奧林匹克運動會波士尼亞與赫塞哥維納代表團

2016年夏季奥林匹克运动会波斯尼亚和黑塞哥维那代表團波斯尼亚和黑塞哥维那国旗IOC編碼BIHNOC波士尼亞與赫塞哥維納奧林匹克委員會網站www.okbih.ba（波斯尼亞文）（英文）2016年夏季奥林匹克运动会（里約熱內盧）2016年8月5日至8月21日運動員11參賽項目5个大项旗手开幕式、闭幕式：阿梅爾·圖卡（田径）[1][2]历届奥林匹克运动会参赛记录（总结）夏季奥林匹克运...

 

Rubén Cano

Rubén Cano Archivo:Rubén cano (cropped).jpgDatos personalesNombre completo Rubén Andrés Cano MartínezNacimiento San Rafael (Mendoza)05 de febrero de 1951 (73 años)Nacionalidad(es)  Argentina España EspañaCarrera deportivaDeporte FútbolClub profesionalDebut deportivo 1970(Club Atlético Atlanta)Posición CentrodelanteroDorsal(es) 9Goles en clubes 148[1]​12 - Elche CF98 - Atlético de Madrid19 - CD Tenerife19 - Rayo VallecanoRetirada deportiva 1987(Rayo Vallec...