Galizian girotuta dago eta galizieraz, frantsesez eta gaztelaniaz filmatu zuten.[2]Santoallako bikote nederlandar bati gertatu zitzaizkion benetako gertaeretan oinarrituta dago filma. Galizian finkatutako bikote frantses baten (Ménochet eta Foïs) istorioa kontatzen du, eta xenofobia-auziak eta auzokoen arteko etsaitasuneko eskalada aztertzen ditu, parke eolikoen proiektu batek bultzatuta.[3]
2022ko maiatzaren 26an estreinatu zen nazioartean Cannesko 75. Jaialdian, eta Donostia, Tokio eta Chicagoko jaialdietan proiektatu zen. 2022ko uztailaren 20an estreinatu zen Frantziako zinemetan eta 2022ko azaroaren 11n Espainiatik.
Goya Sarietan 17 izendapen lortu zituen piztiek, eta 9 kategoriatan irabazi zuen: film onena, zuzendaria, gidoi originala, gizonezko aktorea (Ménochet), emakumezko aktorea (Foïs) eta bigarren mailako aktorea (Zahera).
Sinopsia
Oharra:Atal honek istorio osoa edo amaiera argitzen du.
Galiziako landa-ingurunean girotuta dago filma, eta bikote frantses baten istorioa kontatzen du. Herrixka txiki batean kokatu ziren, naturan bete betean bizi izateko. Frantziako Antoine eta Olga bikotea aspalditik bizi dira Galizia erdiguneko herrixka batean. Lasai bizi diren arren, bertakoekin bizikidetza ez da nahiko luketen bezain idilikoa. Antoinek herritarrak bere alde jartzeko egingo du lan, arrakasta txikiarekin. Bere baratze ekologikoan lanean jarraituko du, eta etxebizitza abandonatuak zeharberritzeari ekingo dio.[4] Bizilagunekin, Anta anaiekin, izango duten gatazka baten ondorioz, tentsioa handituko da herrian eta egoera itzulezina izango da.[5][6]
Sorogoienen filma 2010eko urtarrilean Santoallako parrokia galiziarrean gertatutako krimenean oinarritzen da. Eliza Petinen (Ourense) dago eta 1076 biztanle ditu 30,4 km².[8]
Margot Pool eta Martin Verfondern senar-emazte neerlandarraren historia errealean oinarrituta dago. Margot eta Martin naturazaleak ziren, lurretik zuzenean eta naturan bizi nahi zutenak, eta bi urteko bidaia bati ekin zioten Europa osoan zehar, kokatu eta lan egiteko leku egokiaren bila. Horrela, 1997an, bikotea Santoallan kokatu zen, non bizilagun bakarrak Rodríguez familiakoak izan ziren, bi anaiak.[9]
Hasieran, bi familien arteko harremana ona zen, baina dena aldatu zen hainbat liskarren ondoren. Lehena 2008an izan zen, herri-lurretako pinudi bat zela-eta herriak banatu zuen zur-proiektu baten diruarekin zerikusia zuen gatazka batengatik. Martinek epaitegietara eraman zituen auzokoak, zegokion ordainketa jasotzeko, eta Ourenseko Auzitegiak arrazoia eman zion. Horren ondorioz, bi familiek elkarri hitz egiteari utzi zioten. Geroago energia-konpainia batek 6.000 euro eman nahi zizkien bi familiei herrixkan instalatu nahi zituzten 25 errota eoliko bakoitzeko. Martinek uko egin zion hitzarmena sinatzeari, eta horrek bi familiak behin betiko etsaitu zituen. Anaietako txikia zen Juan Carlos anaiaren mehatxuak eta eraso-ahaleginak hasi zen grabatzen Martin. Juan Carlosek 42 urterekin minusbaliotasun psikiko bat zuen. Martinek bideoak internet bidez zabaldu zituen eta auzokoak behin baino gehiagotan salatu zituen epaitegian eta Guardia Zibilean. Azken zintetako batean hau esan zuen: "Hiltzen banaute, Juan Carlos izango zen".[9]
2010eko urtarrileko egun batean, Martin erosketetara jaitsi zen hirira, baina bera eta bere autoa ez ziren berriz agertu. Polizia-bilaketek ez zuten fruiturik eman 2014ko ekainera arte, tokiko agintariek autoa eta Martinen gorpuzkiak aurkitu zituztenean, etxetik 12 kilometrora. Guardia Zibilak, hasieran, Julioren susmoa zuen, anaia zaharrenarena, baina probak aztertu ondoren, Juan Carlos atxilotu zuten, eta, azkenean, berak eta bere familiak lau urtean ukatu zuten krimen bat aitortu zuen.[10]
Azkenik, gertatutakoa argitu zen; Juan Carlosek bidean Martinekin topo egin zuela argitu zen, eta leihatila beheratua zuela eta etxean neerlandarrari buruz entzun zituen iruzkin negatiboen eraginpean zegoela, tiro egin ziola eskopetarekin. Julio, anai handiena, Martinen autoarekin egin zuen topo handik pasa zenean. Ibilgailuaren barruan gorpua aurkitu zuenean, bere familia arazotan sartuta zegoela ulertu zuen, eta gorputza eta autoa eraman zituen probak desagerrarazteko, autoa bizilagunaren gorpuarekin pinuz betetako maldan bultzatuz.[9]
Fiskalak Juan Carlosen delitua erailketatik hilketara murriztu zuen, adimeneko ezgaitasunak ongia eta gaizkia bereiztea eragozten ziola ulertu baitzuen. Azkenik, hamar urte eta sei hilabeteko kartzela-zigorra ezarri zioten eta biktimaren alargunari 50 000 euroko kalte-ordaina eman behar izan zion. Epaimahaiak erabaki zuen Juliok estaltzaile gisa jokatu zuela, baina kartzelan sartzetik salbatu zuen senidetasunarengatik. Bestalde, alarguna Santoallara itzuli zen, eta han bakarrik bizi izan zen zaintzen zituen animaliekin batera.[9]
Arcadia Motion Pictures, Caballo Films, Cronos Entertainment eta Le Pacte-k ekoitzi zuten filma, eta RTVEk, Movistar+, Canal+ eta Cine+ enpresek hartu zuten parte, Eurimages-en laguntzarekin eta ICAAren finantziazioarekin.[15] Gidoia Isabel Peñak eta Sorogoienek idatzi zuten.[16] Produkzio-taldearen artean, Sorogoyenen ohiko kolaboratzaile asko egon ziren (adibidez, Olivier Arson konpositorea, Alex de Pablo argazki-zuzendaria eta Alberto del Campo film-editorea).[15]
Sorogoyenek esan zuen filma "western gisa" filmatuko zuela.[17] Filmaketa 2021eko irailaren 16an hasi eta 2021eko abenduaren 13an amaitu zen.[15][18] Errodajearen eszenatokiak Bierzoko batzuk izan ziren (Quintela, Barxas eta A Veiga do Valcarce), eta Galiziako barnealdea, zehazki Sabucedon, non Rapa das Bestas festa oso ezaguna baita, pelikularen lehen minutuetako protagonista.[19] Mendi eta basoko paisaia ederrak filmeko beste protagonistak ere badira, batez ere gaztainadiak.
Harrera
As bestas filmerako sarrera, Coruñako Cantones Cines .
ScreenDaily-ko Wendy Ide-ren iritziz, filma "suspense psikologiko bikaina da, eta zinema malenkoniatsu eta gihartsuko pieza bat, bete-betean aprobetxatzen dituena batetik Galiziako irudiak eta bestetik Menocheten fisikoa eta Zahera bikaina.[14]
Fotogramas-eko Manu Yáñez 5etik 3 izarrekin baloratu zuen filma, eta hauxe idatzi zuen: "Sorogoienek etsaitasun nabarmenez betetako egoerak sortzeko duen talentua erakusten du", eta "Sorogoienek eszena bakoitzaren denbora nola kudeatzen duen" baloratu zuen. Filmeko onena izan zen hori, eta, aldi berean, filmeko txarrena da "Galiziako landa-eremuetako biztanleen erretratu groteskoa" marrazten duela, karikaturatik gertu.[20]
Radio Galega-n Galiziako irratian egindako erreportaje batean, kritikak jaso zituzten sare sozialetan eta egunkarietan, eta, horregatik, "Galiziari buruzko begirada baldar eta onartezina" zela esan zuten, eta herrialdea desberdina dela adierazi zuten, ez "haren kulturagatik baizik eta primitibismo bortitzaz".[21]
Ildo horretatik Joseba GabilondokAs bestas definitzen du Ocho apellidos vascos-en bertsio galego gisa. Urtzi Urkizurentzat hori deigarria da: kalitate handiko filma baita lehena, eta bigarrena produktu oso eskas bat; baina haren argumentazioa jasotzen du. Gabilondoren arabera, As bestas begiraden matrioxka bat bezalakoa da: galegoa, pertsonaia frantsesena, espainiarra eta norvegiarra —turbina eolikoek errepresentatua—. «As bestas-ek Espainiako psikosi nazionalista handia irudikatzen du, globalizazioak areagotua. Begirada espainiarrak filmaren irudikapenak kontrolatzen ditu. Bestalde, subjektu frantsesa eta galiziarra beste exotikoak dira, biziraupenaren aldeko borrokan, Espainiako begirada eta audientzia zibilizatu gisa legitimatzen dutenak».[22][23] Ildo horretatik Urkizuk azpimarratzen du sari batzuk esanguratsuak dira: Espainiako Zinema Akademiak ematen dituen Goya sarietan bederatzi garaikur irabazi zituen As bestas-ek. Urte berean, Carla Simonen Alcarràs film katalanari Goya bakar bat ere ez zioten eman, nahiz eta BerlinalenUrrezko Hartza bereganatu.[22]
Ariane Allard, « Regarde les hommes se battre (et tomber) », Positif, 737-738, Institut Lumière/Actes Sud, París, 2022, orr. 124, 0048-4911.
Propos de Rodrigo Sorogoyen recueillis par Yves Alion, « A propos de As Bestas », L'Avant-scène Cinéma, 694, Alice Edition, París, 2022, orr. 174-179, 0045-1150
.jpg)
