Akerbeltz lur barruan bizi den eta mendean morroi asko dituen akerra da.
Kristauentzat, Deabru beraren berrargitaratzea da, eta apaizek sorgin eta aztiak jazarri dituzte Akelarretan era guztietako gehiegikeria sexualak egitearen salaketapean.
Egun zera uste da berriz, Akerbeltza antzinako Jainko bat zela, abereen babeslea. Akerraren inguruko gurtza hau gainera Europako beste zenbait lekuetan ere eman da. Akerbeltz honen inguruko zenbait sinesmenek gaur egun arte iraun dute.
Pierre de Lancrek Lapurdi eta Nafarroa Beherako ustezko azti-sorginen atzetik bertakoen artean triskantza itzelak egin zituen inkisidore ezagunak, sorgin baten aldetik honako testigantza jasotzen du "Tableu de l´Incostance" bere liburuan: "Akerrek gizon aurpegia du, handi eta izugarria. Beste baten arabera bi aurpegi ditu (Jano jainkoa bezala), bat aurrean eta beste bat atzean.
Inkisidoreek jasotako beste testigantzen arabera, Akerbeltzak txakur xarlango erraldoi baten antza hartzen du, edo etzanda dagoen idi handi batena. Azken kasu honetan Zezengorriaren inguruko sinesmenekin bat egingo luke.
Inkisidoreen arabera, Akerbeltzak bere jarraitzaileen aurrean meza kristauaren parodia egiten du, eta "mezak" irauten duen bitartean, bere jarraitzaileek arrautzak, ogi eta dirua eskaintzen diote.
Mezan Akerbeltzak predikua botatzen die bere jarraitzaileei, "Jaun hartzearen" parodia bat egiten du ere, eta gero jatordu bat egiten du azti-sorginekin. Jatordu hartan giza-haragia zerbitzatzen da, eta Akerrak, bikez blai dauden bere adarrekin, dena argitzen du kandela erraldoi baten gisa.
Jaia jarraitzeko Akerra han bildutakoekin dantza egiten du danbolinaren soinuz, eta amaitzerakoan, sorgin-aztiak sakabanatzen dira beraien sorginkeriak egiteko. Bidea bataiatu gabe hildako haurren beso-hezurrekin argitzen dute. Azken kontu honek Mairu besoen elezaharrekin zer ikusirik badu.
Folkloristek zera azpimarratzen dute, Aker beltzaren eta antzinako zenbait Jainkoen arteko kidetasuna, Dionisiosekin gehiegikerien kontuetan eta eta Panekin apatxak, basatasuna eta grina eta eraso sexualak. esate baterako.
Egun ikerlari askorentzat, jai hauek, inkisidoreen buruberokerien gainetik, mendi aldean emandako antzinako erlijioaren eta sinesmenen iraupenarekin zer ikusirik gehiago dute beste edozerekin baino.
Hau azpimarratzeko akerbeltzaren inguruko sinesmenak daude, non animalia hau tradizio kristauaren aurka, abere taldeen eta etxeen babesletzat azaltzen da, eta ugalkortasunaren irudi.
Barandiaranek Akerbeltzaren pertsonaia Marirekin lotzen du neurri batean, zeren eta badauka elkarrekin zenbait ezaugarri.
Akerbeltzak (artalde edo ukuilu batean jartzen omen den abereaz ari da) sendatzeko ahalmena dauka, eta eragin ongarria du taldeko gainontzeko abereen gain.
Kolore beltzeko edozein akerra bere ikurtzat hartzen da, horregatik ohikoa izan da Euskal Herriko zenbait lekuetan aker beltzak edukitzea ukuiluetan gainontzeko abereak babesteko.
AketegiAizkorriko leize bat da, non sinesmenen arabera Mariren bizilekuren bat kokatzen den.
Baliteke Akerbeltza ireluak garai bateko Akitaniako Jainko batekin zer ikusirik izatea.
XVII eta XVI.mendeetan esaten zen, sorginak Akelarrean biltzen zirela, deabruarekin, hitz hauek esanez:
Behin batean apaiz bat koba batean sartu zen, hostia santua zeramala. Baina urrea ukitzen hasten zenean, sugea hazi egiten zen eta esku hutsik irten zen handik, leizearen barrutik zetozen hitz misteriotsu hauek entzuten ziren bitartean: "bular gainean daramazun horri eskerrak; bestela, hemen gelditu beharko zenduen". Ordutik asko entzuten da ondorengo esaera: "Auza, han baduk gauza; baina neok ezin har".
Mari • Sugaar • Amalur • UrtziBasajaun • Basandere • Lamina • Jentilak • Kixmi • Sorginak
Aari • Ardi • Adarbakar • Addar • Aiar • Adur • Aide-gaizto • Aidegaxto • Aide • Aideko • Aidetitako • Aitor • Aizpak • Aker • Akerbeltz • Alarabi • Alarabie • Amalur • Amilamia • Arruit • Asto • Atarrabi • Autzek • Axarko • Basajaun • Basandere • Behigorri • Belagile • Beleko • Berezko • Beste Mutilak • Damatxo • Deabru • Eate • Egoi • Egu • Eguen • Eguzki Amandre • Ehiztari beltza • Eki • Ele • Eluaso • Errezabalgo aztia • Errolan • Etxajaun • Etsai • Euzkibegi • Famerijelak • Frakazar • Gaizkina • Galtzagorri • Gauargi • Gaueko • Gerixeti • Gizotsoa euskal mitologian • Gorritxikiak • Harpeko Saindua • Heren • Herensuge • Herio • Idetargi • Iditu • Iduski-saindu • Ieltxu • Ihizi • Ilazki • Ilargi Amandre • Ilun • Inko • Inguma • Intxitxu • Ipotxak • Iratargi • Iratxo • Iraunsuge • Irel • Irelu • Ireltxu • Iretargi • Iruztargi • Ivilia • Jaun Zuria • Jentilak • Kaskarot • Kixmi • Kuusu • Lainaide • Lainogaixto • Laminak • Lehen • Latsariak • Lezekoandrea • Lur • Mari • Maide • Mairu • Maitagarriak • Maju • Makilakiski • Mamarro • Mamur • Mari • Martak • Martin Txiki • Markitos • Mateo Txistu • Done Mikel Aralarkoa • Mikelats • Mirokutana • Mozorroak • Numen • Ñañarri • Hodei • Olanoiko zakurra • Olentzero • Ostri • Otsoko • Patuak • Patxi Errementaria • Sorgin • Sugaar • Sugan • Sugoi • Sorsain • Tartalo • Torto • Traganarru• Txalgorri • Txorimalo • Yanagorri • Zaldi • Zezengorri • Zuzidun Txakurra
Beste hainbat izaki (zerrenda osoa)
Lokasi Pengunjung: 3.17.175.89