Juan Gregorio REGINO (n. la 5-an de novembro 1962 en San Miguel Soyaltepec, Oaxaca) estas meksika poeto, reprezentanto de la indiĝena literaturo mazateka. Depost 2016 li estas membro de la Meksika Lingva Akademio kaj depost januaro 2017 direktoro de la Nacia Instituto de Indiĝenaj Lingvoj (INALI).
En 1996 li ricevis la Premion Nezahualcóyotl de Literaturo en Indiĝenaj Lingvoj. Li estis fondinta membro de la Asocio de Verkistoj en Indiĝenaj Lingvoj, aŭtoro kaj iniciatinto de la leĝoiniciato pri Lingvaj Rajtoj de la indiĝenaj popoloj de Meksiko[1].
De 2003 al 2005 li estis profesoro de la kurso Lingvoj kaj indiĝenaj literaturo, kiel parto de la Katedro Meksiko Multkultura Nacio de la UNAM. De 2012 ĝis 2016 li estis gvidanto de Kultura Disvolviĝo ĉe la Ĝenerala Direktorio de Popularaj Kulturoj de la Sekretario de Kulturo (membro de la prezidenta kabineto en Meksiko)[2].
Ekde januaro 2017 li estas direktoro de la Instituto Nacia de Indiĝenaj Lingvoj (INALI), por la periodo 2017-2023[3] , denuncante ke kvankam Meksiko estas plurkultura ŝtato , la politiko de Meksiko ĉiam preferis unulingvismon[4].
Literatura verkaro
Lia poezio estas ekradikinta de la buŝa tradicio prezenco en la kulturo mazateca de kiu formas parton. Tuŝas temojn kiuj iras de la naturo kaj sia rilato kun la homoj mazateca ĝis la amo kaj la deziro. Lia poezio diskoniĝis en diversaj landoj kiel: Hispanio, Francio, Italio, Serbio, Kubo, Argentino kaj Usono[5].
Li faris literaturajn tradukadojn de la hispana al la mazateka. En 2016 li tradukis selekton de poemoj de Octavio Paz por la eldonejo Artes de México (Artoj de Meksiko)[6].
Interalie li prefacis kaj premiere prezentis la verkon "Breve historia cultural de la comunidad esperantófona" de Giorgio Silfer kaj María Elena Ruiz Cruz (2019).
Verkaro
Poezio
- Ña tjien iskjibena ngajñoho (Kie ĝi kaptas nin la nokto), Oaxaca, Sekretario de la Kulturoj kaj Artoj de Oaxaca, 2004.
- Én tsi’kaj nga xtjox’al k’ajmi (Vortoj por malfermi la ĉielon), Meksiko, Secretaría de Educación Pública, 2004, Libros del Rincón, 2004.
- Ndoba Isien. Poezia antologio, Meksiko, Secretaría de Educación Pública, 2004, Libros del Rincón, 2003.
- Ngata’altaro Stsee (Kiu daŭre pluvas), Meksiko, Verkistoj en Indiĝenaj Lingvoj/UNESKO, 1998.
- Tatsjejin nga kjaboya (Ne estas eterna la morto), Meksiko, Diana, 1994.
Eseoj
- “Identidad y literatura indígena” (Identeco kaj indiĝena literaturo) en: Renaskiĝos la vorto, identeco kaj dialogo interkulturaj, José Manuel Valenzuela (kunordiganto), Tijuana, El Colegio de la Frontera Norte, 2003.
- “Nuestra Diversidad Creativa, Informe de la Comisión Mundial de Cultura y Desarrollo" (Nia Krea Diverseco, Informo de la Monda Komisiono de Kulturo kaj Disvolviĝo) en: Indiĝenaj voĉoj en Internaciaj Forumoj, Marcos Matías Alonso (eldonisto), Meksiko, Plaza kaj Valdez, Meksiko, 1999.
- “Verkistoj en Indiĝenaj Lingvoj” en: Aktuala situacio kaj Perspektivoj de la Literaturo en Indiĝenaj Lingvoj, Carlos Montemayor (kunordiga), Meksiko, Nacia konsilio haltas la Kulturon kaj la Artojn, 1993.
Akademiaj libroj
- Alfabeto mazateco. Variantes dialectales de San Pedro Ixcatlán, San Miguel Soyaltepec, Jalapa de Díaz kaj San José Independencia, Meksiko, OIC-CIESAS, 1996.
- Xujún Én Ningutsie, mazateco de San Pedro Ixcatlán, Oaxaca, Secretaría de Educación Pública, 2004
Noto kaj referencoj
Tiu ĉi artikolo estas parta traduko de la sama artikolo en la hispana vikipedio, listo de aŭtoroj.
Referencoj
