PROFILPELAJAR.COM

C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś

Anthony David Scott, cgnusû méj cuma Tony Scott (Stockton-on-Tees, 21 ad Śugn dal 1944 – Los Angeles, 19 'd Agóst dal 2012) 'l è stâ un regìsta e prudutōr ingléś. Al giràva sèmp'r i sò film cun in tèsta un brét rós da baseball.

Biugrafìa

Gl'Inìsi

Nâ a Stockton-on-Tees, in dla campàgna dal nòrd dl'Inghiltèra, a séd'ś an al rècita na part in dal curtumetràǵ Boy and Bicycle ad sò fradèl Ridley Scott e, cuma lò, al stùddia a la West Hartlepool College of Art e a la Sunderland Art School. In séguit al và cun di bèi riśultâ a la Royal College of Art, vlénd dvintàr pitōr, invéci a finìs che lò al taca a lauràr in dal mónd dla reclàm.

Esénd-as fat i òs lè, madurànd dimóndi esperìnsa, in dal 1975 Tony al s dà da far faghénd un lavōr par la televiśiòṅ francéśa, 'l adatamènt ad The Author of Beltraffio ad Henry James. Pròpria méntar quéi 'd Hollywood i gh śibìsan ad lauràr sèg, a mōr sò fradèl più grand Frank.

I an Utànta

In di an Utànta Scott al fà al sò debùt in dal mónd dal cìnema. Lò 'l arév vlû far un film ch'al dascurìs dal rumànś Intervìsta cun al vampîr 'd Anne Rice ma la MGM la gh śibìs in dal 1983 ad far n'atr'òpra cun di vampîr dèntar, The Hunger (La fam, ma in Itâglia 'l à tòlt al tìtul ad Miriam si sveglia a mezzanotte, La Miriam la s darséd a Meśanòt), cun un cast da lcar-'s i barbìś, David Bowie, Catherine Deneuve e Susan Sarandon. Al film al gh'à un stîl difarènt da tut chi àtar ad scarésa 'd in alóra, esénd dimóndi patinâ e cun dal senugrafìi rafinàdi, e al pōl cuntàr in sla mùśica ad Bauhaus (Bela Lugosi is Dead), Iggy Pop (Funtime e Nightclubbing), Johann Sebastian Bach, Franz Schubert e Maurice Ravel in dla culóna sunòra, ma la pelìcula la n gh'à mia al sucès sprâ. Tony al decìd acsè ad turnàr a lauràr par dū an e mèś in dal mónd dla reclàm. Dasfurtunâ in alóra, al film 'l è dvintâ pò listés un cult movie ^[1] ^[2] ^[3].

I prudutōr Don Simpson e Jerry Bruckheimer però i gh daṅ n'atra ucaśiòṅ dmandànd-ag ad giràr par lōr Top Gun, parchè The Hunger al gh'éra piaśû e pò parchè i ìvan vdû un sò spot ad soquànt an prima in dua na Saab 900 turbo la fava un garèṅ cun un jet.

Gnû fóra in dal 1986, al film al dvénta al più grand sucès cumerciàl d'l an, muciànd sù da piò ad 176 migliòṅ ad dòlar e faghénd dvintàr Tom Cruise, che chè al rècita insém a la Kelly McGillis e Val Kilmer, na star. Inóltar la canta Take My Breath Away scrita p'r i Berlin da Giorgio Moroder e Tom Whitlock la vins 'l Prèmi Òscar.

In dal 1987 Tony al gira al séguit ad Beverly Hills Cop, Beverly Hills Cop II cun Eddie Murphy e la Brigitte Nielsen. Chi lē, in alóra spuśàda cun Sylvester Stallone, la dvénta p'r un pôc ad tèmp la sò amànta (anc Scott al gh'iva mujér).

I an Nuànta

In dal 1990 al gira Revenge - Vendetta, un film viulént cun Anthony Quinn, Kevin Costner, e Madeleine Stowe, ma al prudutōr Ray Stark al 'l armónta ad nóṿ parchè minga cuntènt ad cuma 'l éra gnû. Anc Giorni di tuono (Dè ad trôṅ) cun Tom Cruise al gh'à un riśultâ deludènt.

In dal 1993 Tony al càmbia regìstar girànd un film scrit par lò da Quentin Tarantino Una vita al massimo (cgnusû anc c'n al tìtul ingléś ad True Romance) cun Christian Slater, Dennis Hopper, Christopher Walken, Gary Oldman, Brad Pitt, Chris Penn, Val Kilmer e Samuel L. Jackson, par pò pasàr a i thriller 'd Allarme rosso (1995), The Fan - Il mito (1996) e Nemico pubblico (1998).

I an Dumìla

In dal 2001 al gira Spy Game un film ad spiunàǵ cun Robert Redford, Brad Pitt e la Charlotte Rampling. Tri an dòp 'l è al tùran ad Man on Fire - Il fuoco della vendetta (Al fōg dla vindéta), thriller cun Denzel Washington, Christopher Walken, Giancarlo Giannini e Mickey Rourke. In dal 2005 cun Domino al cònta la vita ad Domino Harvey, na dóna ch'la s dà da far par mét'r in bisàca i bèsi dal taj. In dal cast i figùran la Keira Knightley, Mickey Rourke, Christopher Walken e la Jacqueline Bisset.

I sò ùltim film i èṅ Déjà vu - Corsa contro il tempo cun Denzel Washington (2006), Pelham 123 - Ostaggi in metropolitana cun John Travolta (2009) e Unstoppable - Fuori controllo sèmpar cun Denzel Washington (2010).

La mòrt

Al 19 'd Agóst dal 2012, Tony al s masa butànd-as śò da 56 mètar da 'l Vincent Thomas Bridge ad San Pedro ad Los Angeles. Al sò cadàvar al vèṅ tirâ sù dū óri e mèś dòp. In dla sò màchina, lasàda davśèṅ a 'l pònt, a vèṅ catâ un bijitèṅ in dua lò al diś 'd avér in mènt ad far-la finìda. Par la televiśiòṅ americàna ABC lì lò al gh'iva un càncar incuràbil a 'l sarvèl^[4]. Tony al lasa sò mujér Donna e dū fiōi śmèj nâ in dal 2000.