Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|5|01|2025}}

Συντεταγμένες: 14^h 03^m 49.4^s, −60° 22′ 23″

Χαντάρ (β Κενταύρου)

Αστερισμός	Κένταυρος
Συντεταγμένες (εποχή 2000.0):	α = 14h:03m:49s , δ = −60°.22΄.23΄΄
Φαινόμενο μέγεθος	0,60 (μέσο)
Φασματικός τύπος	B1 III
Απόσταση από τη Γη	525 ± 50 έτη φωτός
π σ ε

Χαντάρ είναι το ιδιαίτερο όνομα του αστέρα β (βήτα) στον αστερισμό Κένταυρο, του beta Centauri (β Cen), γνωστού και ως Αγένα (Agena). Είναι ο δέκατος (ή ενδέκατος, εξαιτίας της μεταβλητότητάς του) σε φωτεινότητα απλανής αστέρας ολόκληρου του νυκτερινού ουρανού. Ο Χαντάρ είναι αόρατος από την Ελλάδα, όπως και από το μεγαλύτερο μέρος του βόρειου ημισφαιρίου της Γης, εξαιτίας της νότιας θέσεώς του, αλλά είναι γνωστός στο Νότιο Ημισφαίριο ως ο εσωτερικός από τους δύο αστέρες-«δείκτες» («Νότιοι Δείκτες») που δείχνουν τον Σταυρό του Νότου. Ο άλλος είναι ο Άλφα Κενταύρου.

Το όνομα Hadar είναι αραβικό και σημαίνει «έδαφος». Μαζί με το Wazn = «βάρος» αποδίδονταν από τους Άραβες στους αστέρες α και β Κενταύρου χωρίς πολλή βεβαιότητα για το ποιος είναι ποιος, όπως και για άλλους στους αστερισμούς Μέγας Κύων, Περιστερά και Αργώ, πιθανότατα επειδή εμφανίζονταν πάντα χαμηλά στον ορίζοντα. Αλλά ο Βρετανός ανατολιστής Thomas Hyde (1636-1703) αποδίδει τα δύο αυτά ονόματα στους α και γ Κενταύρου, οπότε η ονομασία που επεκράτησε σήμερα για τον β θα ήταν λάθος.

Οι Κινέζοι αποκαλούσαν τον β Κενταύρου Mah Fuh, δηλαδή η «Κοιλιά του Αλόγου». Στη δυτική παράδοση αντιθέτως ο Bayer τον τοποθέτησε στο αριστερό καπούλι του κενταύρου, ενώ ο Αμερικανός αστρονόμος Elijah H. Burritt στο μπροστινό δεξί πόδι. Ο τελευταίος είναι που, στον ουράνιο άτλαντά του (1833), δίνει το όνομα Agena, χωρίς να το αιτιολογεί, παρότι μάλλον προέρχεται από το λατινικό gena = γόνατο και το «a» (δηλαδή στο γόνατο του κενταύρου).

Οι Βουσμάνοι της Νότιας Αφρικής γνώριζαν τους «Νότιους Δείκτες» α και β ως τους «Δύο άνδρες που κάποτε ήταν λιοντάρια», ενώ οι ιθαγενείς της Αυστραλίας («Αβορίγινες») ως τους «Δύο Αδελφούς» που λόγχισαν και σκότωσαν τον Tchingal.

Ο β Κενταύρου δεν παριστάνεται στη Σημαία της Αυστραλίας, παρότι ο «Αστέρας της Κοινοπολιτείας» είναι τοποθετημένος εκεί σε τέτοια θέση, ώστε να συγχέεται με αυτόν.

Ο Χαντάρ είναι κυανός γίγαντας αστέρας με υψηλή επιφανειακή θερμοκρασία και βολομετρική λαμπρότητα 11.200 φορές μεγαλύτερη από την ηλιακή. Η μάζα του εκτιμάται ότι είναι 12πλάσια της μάζας του Ήλιου. Το απόλυτο μέγεθος του Χαντάρ είναι −5,42.

Ο Χαντάρ είναι μεταβλητός αστέρας, του τύπου του «β Κηφέως».

Ο αστέρας απομακρύνεται από το Ηλιακό Σύστημα με ταχύτητα 5,9 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο (21 χιλιάδες χιλιόμετρα την ώρα) και εμφανίζει ιδία κίνηση 0,034 του δευτερολέπτου της μοίρας ανά έτος.

Το 1935 ο J.G. Voute κατέταξε τον β Κενταύρου ως διπλό αστέρα, με τα διακριτικά VOU 31. Ο συνοδός αστέρας απέχει από τον κύριο αστέρα 1,3 δευτερόλεπτο της μοίρας, μια γωνιακή απόσταση που έχει παραμείνει η ίδια από την ανακάλυψή του μέχρι σήμερα, παρότι η γωνία θέσεως έχει μεταβληθεί ελαφρώς. Αν το ζεύγος συνδέεται βαρυτικά, τότε η τροχιακή περίοδος είναι πολύ μεγάλη. Ο κύριος αστέρας είναι ο ίδιος φασματοσκοπικώς διπλός, ένα διπλό σύστημα με περίοδο περιφοράς 352 ημέρες και πιθανώς και άλλους συνοδούς.

• Allen, R.H.: Star Names: Their Lore and Meaning, Dover Publ. 1963

• Κατάλογος αστέρων του Κενταύρου