Η σύγκρουση των πολιτισμών είναι μια θεωρία σύμφωνα με την οποία η πολιτισμική και θρησκευτική ταυτότητα των ανθρώπων θα είναι η κύρια πηγή σύγκρουσης στον κόσμο μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Πατέρας της θεωρίας είναι ο Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας Σάμιουελ Χάντιγκτον ο οποίος υποστήριξε ότι οι μελλοντικοί πόλεμοι θα διεξάγονταν όχι μεταξύ κρατών, αλλά μεταξύ πολιτισμών. Η θεωρία προτάθηκε αρχικά σε μια διάλεξη του 1992 στο American Enterprise Institute, και στη συνέχεια αναπτύχθηκε σε ένα άρθρο του στο Foreign Affairs το 1993 με τίτλο "The Clash of Civilizations?" (Η Σύγκρουση των Πολιτισμών;), [2] ως απάντηση στο βιβλίο του πρώην μαθητή του Francis Fukuyama το 1992, The End of History and the Last Man (Το τέλοςτης Ιστορίας και ο Τελευταίος Άνθρωπος). Ο Χάντινγκτον επέκτεινε αργότερα τη θεωρία του σε ένα βιβλίο του 1996 The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order (Η Σύγκρουση των Πολιτισμών και ο Ανασχηµατισµός της Παγκόσμιας Τάξης).
Η ίδια η φράση είχε χρησιμοποιηθεί ενωρίτερα από τον Αλμπέρ Καμύ το 1946 με αναφορά στη Γαλλική αποικιοκρατία στην Αλγερία[3], από τον Girilal Jain το 1988, [4] από τον Bernard Lewis το 1990 [5] και άλλους.
Ο Χάντινγκτον ξεκίνησε τη σκέψη του μελετώντας διάφορες θεωρίες σχετικά με τη φύση της παγκόσμιας πολιτικής κατά την περίοδο μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Ορισμένοι θεωρητικοί και συγγραφείς υποστήριξαν ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα, η φιλελεύθερη δημοκρατία και η καπιταλιστική οικονομία της ελεύθερης αγοράς είχαν γίνει η μόνη εναπομείνασα ιδεολογική εναλλακτική λύση για τα έθνη στον κόσμο μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Συγκεκριμένα, ο Φράνσις Φουκουγιάμα υποστήριξε ότι ο κόσμος είχε φτάσει στο « τέλος της ιστορίας » με τη χεγκελιανή έννοια.
Ο Χάντινγκτον πίστευε ότι ενώ η εποχή της ιδεολογίας είχε τελειώσει, ο κόσμος είχε επιστρέψει μόνο σε μια κανονική κατάσταση πραγμάτων που χαρακτηρίζεται από πολιτιστικές συγκρούσεις. Στη μελέτη του υποστήριξε ότι ο πρωταρχικός άξονας της σύγκρουσης στο μέλλον θα είναι πάνω σε πολιτισμικές διαχωριστικές γραμμές. [6] Ως προέκταση, υποστηρίζει ότι η έννοια των διαφορετικών πολιτισμών, ως ο υψηλότερος βαθμός πολιτισμικής ταυτότητας, θα γίνει όλο και πιο χρήσιμη στην ανάλυση των δυνατοτήτων σύγκρουσης. Στο τέλος του άρθρου του 1993 στο Foreign Affairs, "The Clash of Civilizations?" , γράφει ο Χάντινγκτον, «Αυτό δεν έχει σκοπό να υποστηρίξει τη σύγκρουση μεταξύ πολιτισμών ως κάτι επιθυμητό. Είναι για να προτείνει μια περιγραφική υπόθεση για το πώς μπορεί να είναι το μέλλον. » [2]
Επιπλέον, η σύγκρουση των πολιτισμών, για τον Χάντινγκτον, αντιπροσωπεύει μια εξέλιξη της ιστορίας. Στο παρελθόν, η παγκόσμια ιστορία αφορούσε κυρίως τους αγώνες μεταξύ μοναρχών, εθνών και ιδεολογιών, όπως αυτός που παρατηρήθηκε μέσα στον δυτικό πολιτισμό. Ωστόσο, μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, η παγκόσμια πολιτική πέρασε σε μια νέα φάση, στην οποία οι μη δυτικοί πολιτισμοί δεν είναι πλέον οι εκμεταλλευμένοι αποδέκτες του δυτικού πολιτισμού, αλλά έχουν γίνει πρόσθετοι σημαντικοί παράγοντες που ενώνονται με τη Δύση για να διαμορφώσουν και να κινήσουν την παγκόσμια ιστορία. [7]
↑Elst K., Some recollections from my acquaintance with Sita Ram Goel in Elst, K. (2005). India's only communalist: In commemoration of Sita Ram Goel. Also: Elst, K. India's Only Communalist: an Introduction to the Work of Sita Ram Goel, in Sharma, A. (2001). Hinduism and secularism: After Ayodhya. Basingstoke: Palgrave.
↑Murden S. Cultures in world affairs. In: Baylis J, Smith S, Owens P, editors. The Globalization of World Politics. 5th ed. New York: Oxford University Press; 2011. p. 416-426.
Βιβλιογραφία
Ankerl, Guy (2000). Global communication without universal civilization. INU societal research. Vol.1: Coexisting contemporary civilizations: Arabo-Muslim, Bharati, Chinese, and Western. Geneva: INU Press. ISBN978-2-88155-004-1.978-2-88155-004-1
Barbé, Philippe, " L'Anti-Choc des Civilizations: Méditations Méditerranéennes ", Editions de l'Aube, 2006, (ISBN978-2-7526-0208-4)
Barber, Benjamin R., Jihad vs.McWorld, Hardcover: Crown, 1995, (ISBN0-8129-2350-2) ; Χαρτόδετο: Ballantine Books, 1996, (ISBN0-345-38304-4)
Blankley, Tony, The Last's Chance: Θα κερδίσουμε τη σύγκρουση των πολιτισμών;, Ουάσινγκτον, DC, Regnery Publishing, Inc., 2005 (ISBN0-89526-015-8)
Harris, Lee, Civilization and Its Enemies: The Next Stage of History, Νέα Υόρκη, Ο Ελεύθερος Τύπος, 2004 (ISBN0-7432-5749-9)
Harrison, Lawrence E. and Samuel P. Huntington (επιμ. ), Culture Matters: How Values Shape Human Progress, New York, Basic Books, 2001 (ISBN0-465-03176-5)
Pera, Marcello and Joseph Ratzinger ( Pope Benedict XVI ), Senza radici: Europa, Relativismo, Cristianesimo, Islam [μετάφραση: Χωρίς ρίζες: Η Δύση, Σχετικισμός, Χριστιανισμός, Ισλάμ, Φιλαδέλφεια, Πενσυλβάνια, Perseus Books Group, 2006 (ISBN0-465-00634-5) ], Milano, Mondadori, 2004 (ISBN88-04-54474-0)
Peters, Ralph, Fighting for the Future: Will America Triumph;, Mechanicsburg, Pennsylvania, Stackpole Books, 1999 (ISBN0-8117-0651-6)
Potter, Robert (2011), 'Recalcitrant Interdependence', Thesis, Flinders University
Σάκς, Τζόναθαν, Η αξιοπρέπεια της διαφοράς: Πώς να αποφύγετε τη σύγκρουση των πολιτισμών, Λονδίνο, Continuum, 2002 (ISBN0-8264-6397-5)
Toft, Monica Duffy, The Geography of Ethnic Violence: Identity, Interests and the Indivisibility of Territory, Princeton, New Jersey, Princeton University Press, 2003 (ISBN0-691-11354-8)
Tusicisny, Andrej, "Civilisational Conflicts: More Frequent, Longer, and Bloodier?", Στο Journal of Peace Research, τομ. 41, αρ. 4, 2004, σελ. 485–498 ( διαθέσιμο στο διαδίκτυο )
Van Creveld, Martin, The Transformation of War, New York & London, The Free Press, 1991 (ISBN0-02-933155-2)
Venn, Couze "Clash of Civilizations", στο Prem Poddar et al., Historical Companion to Postcolonial Literatures — Continental Europe and its Impires, Edinburgh University Press, 2008.
