Σταυρός της Χιλιετίας

Συντεταγμένες: 41°57′54″N 21°23′39″E / 41.96500°N 21.39417°E / 41.96500; 21.39417

Σταυρός της Χιλιετίας
Χάρτης
Είδοςσταυρός
Γεωγραφικές συντεταγμένες41°57′54″N 21°23′39″E
Διοικητική υπαγωγήΣκόπια
ΧώραΒόρεια Μακεδονία[1]
Έναρξη κατασκευής2002
Commons page Πολυμέσα
δεδομένα (π)
Αεροφωτογραφία του Σταυρού της Χιλιετίας.

Ο Σταυρός της Χιλιετίας (σλαβομακεδονικά: Милениумски крст‎‎) είναι σταυρός ύψους 66 μέτρων στην κορυφή του όρους Βόντνο, στη Βόρεια Μακεδονία, πάνω από την πρωτεύουσα των Σκοπίων.[2][3] Κατασκευασμένος το 2002, είναι ένας από τους ψηλότερους σταυρούς παγκοσμίως.[4] Κατασκευάστηκε για να χρησιμεύσει ως μνημείο για τα 2.000 χρόνια του Χριστιανισμού στη Βόρεια Μακεδονία και για να τιμήσει βιβλικά εδάφια που αναφέρουν τις ευαγγελικές δραστηριότητες του Αγίου Παύλου στην περιοχή.[5] Το μνημείο έχει γίνει σύμβολο που συνδέεται ή αντιπροσωπεύει τα Σκόπια.[6] Ως ορόσημο, ο σταυρός έχει μετατραπεί σε τουριστικό προορισμό με το καλύτερο σημείο για πανοραμική παρατήρηση της πρωτεύουσας.[7]

Σχεδιαστική δομή

Το μνημείο βασίζεται σε σχέδιο πλέγματος, παρόμοιο με τον γαλλικό Πύργο του Άιφελ και έχει το παραδοσιακό σχήμα ενός χριστιανικού σταυρού χωρίς άλλες προσθήκες ή στοιχεία.[8] Είναι τοποθετημένος σε μια πλατφόρμα δώδεκα κιόνων που συμβολίζει τους δώδεκα Αποστόλους.[6] Μέσα στο σταυρό υπάρχει ανελκυστήρας που μεταφέρει στο επάνω επίπεδο για θέα προς τα Σκόπια.[9] Από τη νότια πλευρά της πόλης, ο πανύψηλος Σταυρός της Χιλιετίας στην κορυφή του όρεος Βόντνο δεσπόζει στο πανόραμα των Σκοπίων.[4][10][11] Το μνημείο είναι ορατό σχεδόν από όλες τις περιοχές της πρωτεύουσας και η παρουσία του γίνεται αισθητή από τους περιπάτους των κατοίκων των πόλεων ή τους ανθρώπους που εισέρχονται στην πόλη, καθώς τραβάει την προσοχή.[2][7][6] Τη νύχτα, ο σταυρός είναι ορατός, καθώς καλύπτεται από χιλιάδες φώτα.[2][10][6]

Ιστορία

Σχεδιασμός και κατασκευή του Σταυρού της Χιλιετίας

Μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και της ανεξαρτησία της Βόρειας Μακεδονίας, διαφορετικές εθνοθρησκευτικές ομάδες στη χώρα ανταγωνίστηκαν μεταξύ τους για να αφήσουν το στίγμα τους στο αστικό τοπίο των Σκοπίων, ειδικά μετά τη διεθνική σύγκρουση του 2001.[12][7][11] Καθώς πλησίαζαν οι εκλογές, ο πρωθυπουργός Λιούμπτσο Γκεοργκιέβσκι και η κυβέρνησή της Εσωτερικής Μακεδονικής Επαναστατικής Οργάνωσης - Δημοκρατικό Κόμμα για τη Μακεδονική Εθνική Ενότητα (ΕΜΕΟ-ΔΚΜΕΕ) έθεσαν την ιδέα της κατασκευής του Σταυρού της Χιλιετίας στις προσπάθειές του να κερδίσει υποστήριξη.[7][6] Η Σλαβομακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία (ΣΟΕ) ενέκρινε την πρόταση και ξεκίνησε το έργο.[7][13] Η κατασκευή του σταυρού το 2002 ήταν μια επιχείρηση που προήλθε από τις φιλορθόδοξες πολιτικές της ΣΟΕ, που είχαν την υποστήριξη του πρωθυπουργού Γκεοργκιέβσκι.[2][14][7] Το έργο του Σταυρού της Χιλιετίας ονομάστηκε από κυβερνητικούς αξιωματούχους ως Σύμβολο του Χριστιανισμού.[15] Το πάνω μέρος ενός λόφου στο όρος Βόντνο ήταν δημόσια ιδιοκτησία και επιλέχθηκε ως χώρος για το μνημείο σε μια περιοχή των Σκοπίων που κατοικείται κυρίως από εθνοτικούς Σλαβομακεδόνες και απέχει περίπου 1 χλμ. από μια στρατιωτική βάση.[7][4][6] Τον Αύγουστο του 2002 πραγματοποιήθηκε τελετή αφιερώματος για τον Σταυρό της Χιλιετίας, όπου παρευρέθηκαν 70.000 άτομα.[3] Η κατασκευή του μνημείου ολοκληρώθηκε το 2019.[11]

Η κατασκευή του Σταυρού της Χιλιετίας χρηματοδοτήθηκε από την Σλαβομακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία, την κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας και δωρεές από Σλαβομακεδόνες από όλο τον κόσμο. Ο σταυρός χτίστηκε στο ψηλότερο σημείο του όρους Βόντνο, σε ένα μέρος γνωστό από την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ως «Κστοβάρ» (Krstovar), που σημαίνει «Τόπος του σταυρού», καθώς εκεί βρισκόταν ένας μικρότερος σταυρός. Στις 8 Σεπτεμβρίου 2018, την Ημέρα Ανεξαρτησίας της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, εγκαταστάθηκε ανελκυστήρας μέσα στο σταυρό. Το 2019, ένα εστιατόριο και ένα κατάστημα με σουβενίρ άνοιξαν δίπλα στο σταυρό.[16] Το 2011 άνοιξε το τελεφερίκ προς την κορυφή, το οποίο έχει μήκος 3,5 χιλιόμετρα.[17]

Τελεφερίκ

Το 2011, κατασκευάστηκε το τελεφερίκ που οδηγεί στον Σταυρό της Χιλιετίας.[18][16] Το τελεφερίκ δεν λειτουργεί τη Δευτέρα και την τελευταία Τρίτη του μήνα.

Κατασκευή

Το τελεφερίκ περιλαμβάνει 28 βαγόνια οκτώ ατόμων και δύο VIP βαγόνια τεσσάρων ατόμων. Η διαδρομή έχει μήκος 1.750 μ. και διαρκεί 6–8 λεπτά.

Κοινή γνώμη και αντιπαράθεση

Μετά τη σύγκρουση του 2001, ο Σταυρός της Χιλιετίας για την κυβέρνηση την ΕΜΕΟ-ΔΚΜΕΕ χρησίμευσε ως πολιτική διεκδίκηση για τα Σκόπια με τη μορφή εδαφικού δείκτη «για να υπενθυμίσει σε ποιον ανήκει η πόλη».[19] Ο Σταυρός της Χιλιετίας έχει γίνει σύμβολο που αναδεικνύει τη σλαβομακεδονική παρουσία στα Σκόπια μέσω της διαφοροποίησης μαζί με την πολιτική και θρησκευτική διάκριση.[10][12] Για τους Σλαβομακεδόνες εθνικιστές οποιασδήποτε πολιτικής πίστης, ο Σταυρός της Χιλιετίας είναι ένα σημαντικό πολιτικό και εθνικό σύμβολο.[19] Η κατασκευή του σταυρού ήταν επίσης μια διεκδίκηση μιας σλβομακεδονικής αυτοκεφαλίας 1000 ετών, που στόχευε ενάντια στη Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία δεν αναγνώριζε μια ανεξάρτητη Σλαβομακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία.[3] Το μνημείο κατασκευάστηκε χωρίς δημόσια διαβούλευση ή λαμβάνοντας υπόψη ευαισθησίες και διαφορές, καθώς ο Σταυρός της Χιλιετίας προώθησε μια θρησκεία.[19] Ήταν μια εξέχουσα πράξη αποκοσμικοποίησης από την κυβέρνηση, καθώς έθεσε τον εαυτό της σε ρόλο προώθησης της θρησκείας εγκαθιστώντας ένα σύμβολο που βασίζεται στη πίστη σε μια σημαντική δημόσια τοποθεσία.[19]

Ο σταυρός έχει δεχθεί κριτική από μη κυβερνητικές οργανώσεις σχετικά με ενέργειες που ανέλαβε η κυβέρνηση που αύξησαν τις εντάσεις μεταξύ των διαφόρων θρησκειών στη Βόρεια Μακεδονία.[15] Ανεξάρτητα από τους Σλαβομακεδόνες, όλες οι άλλες εθνοτικές ομάδες στη Βόρεια Μακεδονία βλέπουν τον σταυρό ως εμπόδιο στη διαχείριση της πολιτιστικής ποικιλομορφίας και ως ένα μνημείο φονταμενταλισμού που είναι προκλητικό για τους μη Χριστιανούς.[15] Οι Αλβανοί και άλλες μουσουλμανικές ομάδες της Βόρειας Μακεδονίας αγανακτούν κυρίως με το μνημείο και το θεωρούν πολιτική δήλωση των Σλαβακεδόνων ότι η πρωτεύουσα ανήκει μόνο σε αυτούς.[2] Στη Βόρεια Μακεδονία, Καθολικοί και Μουσουλμάνοι αντιλαμβάνονται το μνημείο ως στοχευμένο κατά των κοινοτήτων τους.[3] Οι συζητήσεις για το μνημείο στο πλαίσιο της πολυπολιτισμικότητας και της μουσουλμανικής ισότητας έχουν βαθύνει τις διαφορές μεταξύ των μελών διαφόρων θρησκειών στη Βόρεια Μακεδονία.[15][20]

Εικόνες

  • View of the Millennium Cross from the center of Skopje
    Άποψη του Σταυρού της Χιλιετίας από το κέντρο των Σκοπίων.
  • Millennium Cross ropeway
    Τελεφερίκ
  • View of the cable car in the top
    Άποψη του τελεφερίκ στην κορυφή.

Παραπομπές

  1. ↑ (Αγγλικά) GeoNames. 2005. Ανακτήθηκε στις 6  Απριλίου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Ragaru, Nadege (2008). «The Political Uses and Social Lives of "National Heroes": Controversies over Skanderbeg's Statue in Skopje». Südosteuropa 56 (4): 529. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-02-22. https://web.archive.org/web/20190222210307/https://halshs.archives-ouvertes.fr/halshs-00682663/document. Ανακτήθηκε στις 2019-03-06. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Ramet, Sabrina P. (2005). «The Politics of the Serbian Orthodox Church». Στο: Vjeran, Pavlaković, επιμ. Serbia Since 1989: Politics and Society Under Milošević and After. University of Washington Press. σελίδες 269. ISBN 9780295802077. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Kosiński 2014, σελίδες 47, 78.
  5. ↑ Vangeli 2010, σελίδες 90–91.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Vangeli 2010, σελ. 90.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 Koziura, Karolina (2014). «The struggle over memory hidden in the contemporary cityscape: the example of Skopje 2014, Macedonia». Journal of Urban Ethnology: 108. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-03-06. https://web.archive.org/web/20190306234946/http://rcin.org.pl/iae/Content/54878/WA308_75327_P714_The-struggle-over-me_I.pdf. Ανακτήθηκε στις 2019-03-06. 
  8. ↑ Kosiński 2014, σελίδες 47–48, 78.
  9. ↑ Kosiński 2014, σελίδες 48, 78.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Thiessen, Ilka (2018). «Life among Statues in Skopje». Στο: Montgomery, David W., επιμ. Everyday Life in the Balkans. Indiana University Press. σελ. 256. ISBN 9780253038203. 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Poposki, Zoran· Todorova, Marija (2016). «Public Memory in Post-Conflcitt Skopje: Civic Art as Resistance to Narratives of Ethnicity and Disintegration». Στο: O'Rawe, Des, επιμ. Post-conflict performance, film and visual arts: Cities of memory. Springer. σελ. 100. ISBN 9781137439550. 
  12. ↑ 12,0 12,1 Čamprag, Nebojša (2019). «Identity Struggle in Post-Socialist City: Re-Imagineering Belgrade, Remodelling Skopje». Στο: Doğan, Evinç, επιμ. Reinventing Eastern Europe: Imaginaries, Identities and Transformations. Transnational Press London. σελ. 106. ISBN 9781910781876. 
  13. ↑ Vangeli 2010, σελίδες 90, 92–93.
  14. ↑ Pajaziti, Ali (13 Απριλίου 2016). «Interreligious Dialogue in the Macedonian Context». Στο: Aslan, Ednan, επιμ. Islam, Religions, and Pluralism in Europe. Springer. σελ. 199. ISBN 9783658129620. 
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 Arifi, Qatip (2009). «Intercultural dialogue in "the form Yugoslav Republic of Macedonia" - How to achieve it?». Στο: Bergan, Sjur, επιμ. Intercultural dialogue on Campus. Council of Europe. σελ. 122. ISBN 9789287165039. 
  16. ↑ 16,0 16,1 Kosiński 2014, σελίδες 48, 79.
  17. ↑ MIA
  18. ↑ Holzner, Mario. Infrastructure Investment in the Western Balkans: A First Analysis (Report). Vienna Institute for International Economic Studies. 
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 Vangeli, Anastas (2010). «Religion, Nationalism and Counter-secularization: The Case of the Macedonian Orthodox Church». Identity Studies in the Caucasus and the Black Sea Region 2: 91. https://ojs.iliauni.edu.ge/index.php/identitystudies/article/view/13. 
  20. ↑ Kosiński, Wojciech (2014). «Miasto-świadek historii: dobro i zło, piękno i brzydota». Przestrzeń I Forma 2: 48, 78–79. http://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-3d83b718-8c6a-4a30-8a3d-9e33513030a0/c/ek_A-01_PiF21_Kosinski.pdf.