Ο Ρόμπερτ Όουεν (Robert Owen, 14 Μαΐου 1771 – 17 Νοεμβρίου 1858) ήταν Ουαλός υφαντουργός, κοινωνικός μεταρρυθμιστής κι ένας από τους ιδρυτές του ουτοπικού σοσιαλισμού και του συνεταιριστικού κινήματος. Έγινε γνωστός για τις προσπαθειές του να βελτιώσει τις συνθήκες δουλειάς των εργαζομένων του εργοστασίου του, όπως επίσης και για την ίδρυση πειραματικών σοσιαλιστικών κοινοτήτων.
Ο Όουεν καταγόταν από φτωχή οικογένεια. Εκπαιδεύτηκε αρχικά στο επάγγελμα του υφασματεμπόρου και εργάστηκε στο Λονδίνο, προτού μεταφερθεί στο Μάντσεστερ και γίνει κατασκευαστής υφασμάτων. Στις αρχές του 19ου αιώνα απέκτησε πλούτο από τις επενδύσεις του και τελικά έγινε διευθυντής ενός μεγάλου υφαντουργείου στο Νιού Λάναρκ της Σκωτίας. Το 1824, ο Όουεν ταξίδεψε στην Αμερική και επένδυσε το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του σε μια πειραματική σοσιαλιστική κοινότητα στην πόλη Νιού Χάρμονι της Ιντιάνα. Ο οικισμός είχε περίπου 1.000 κατοίκους και αποτελούσε πειραματικό πρότυπο της ουτοπικής, σοσιαλιστικής κοινωνίας που οραματιζόταν ο Όουεν. Η κοινότητα διαλύθηκε μετά από περίπου δύο χρόνια, ενώ παρόμοια κατάληξη είχαν και άλλες οουενιστικές κοινότητες που ίδρυσε.
Το 1828 ο Όουεν επέστρεψε στο Λονδίνο, όπου εγκαταστάθηκε μόνιμα. Συνέχισε να υποστηρίζει τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, παίζοντας ηγετικό ρόλο στην ανάπτυξη της έννοιας της κοπερατίβας και του συνδικαλιστικού κινήματος, ενώ επίσης υποστήριξε την ψήφιση νόμων κατά της παιδικής εργασίας και υπέρ της ίδρυσης ελεύθερων, μεικτών σχολείων αρρένων-θηλέων.
Αναφορές
