PROFILPELAJAR.COM

Λουίζα ; Aloysia citrodora
	;
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο:	Φυτά (Plantae);
Συνομοταξία:	Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta);
Ομοταξία:	Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida);
Τάξη:	Λαμιώδη (Lamiales);
Οικογένεια:	Ιεροβοτανοειδή (Verbenaceae);
Γένος:	Aloysia;
Είδος:	A. citrodora;

Η λουίζα (επιστ. ονόμ.: Aloysia citrodora ή Lippia citriodora) είναι φυλλοβόλος θάμνος με ύψος μεταξύ 1,5-2 μ. και ανήκει στην οικογένεια Verbenaceae. Κατάγεται από τη Λατινική Αμερική απ' όπου μεταφέρθηκε στην Ευρώπη τον 17ο αιώνα μ.Χ. από Ισπανούς και Πορτογάλους εξερευνητές και καλλιεργήθηκε για την παραγωγή αιθέριου ελαίου. Η λουίζα είναι φαρμακευτικό και αρωματικό φυτό με πολλές χρήσεις από τη μαγειρική έως τον καλλωπισμό. Τα φύλλα της είναι λογχοειδή και τα άνθη ποικίλλουν σε χρωματισμούς και είναι μικρά με χαρακτηριστικό έντονο άρωμα που θυμίζει λεμόνι. Ανθίζει τους καλοκαιρινούς μήνες που είναι και η ιδανική περίοδος συλλογής της. Από αρχαιότατους χρόνους χρησιμοποιούνταν στην καταπολέμηση διάφορων τύπου πόνων.

Χρήσεις

Τα φύλλα της λουίζας χρησιμοποιούνται για να προσδίδουν γεύση λεμονιού στα ψάρια και σε πιάτα πουλερικών, λαχανικών, σε μαρινάδες, σάλτσες, μαρμελάδες, πουτίγκες, στο γιαούρτι και τα ποτά. Χρησιμοποιείται επίσης ως αφέψημα, ή προστίθεται σε τσάι για να δώσει γεύση λεμονιού (όπως συνήθως σε μαροκινό τσάι). Εχει ιδιότητες θεραπευτικές έναντι του μύκητα Candida albicans. Στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το αιθέριο έλαιο της λουίζας (Lippia citriodora Kunth) και τα παράγωγα αυτών εκτός της απόλυτης απαγορεύεται να χρησιμοποιούνται ως συστατικό αρώματος (Οδηγία 2009/164/ΕΕ, της 22ας δεκεμβρίου 2009).

Τα ήπια αντιοξειδωτικά συμπληρώματα διατροφής με εκχύλισμα λουίζας προστατεύουν τα ουδετερόφιλα έναντι των οξειδωτικών βλαβών, μειώνοντας τα σημάδια της μυϊκής βλάβης από χρόνια άσκηση με τρέξιμο, χωρίς να εμποδίζεται η κυτταρική προσαρμογή στην άσκηση.

Το εκχύλισμα Aloysia citriodora εμφανίζει αντιοξειδωτικές ιδιότητες που μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της δράσης της αναγωγάσης-GSH στα λεμφοκύτταρα και τα ερυθροκύτταρα και την προστασία του πλάσματος από οξειδωτική βλάβη της άσκησης.

Το εκχύλισμα λουίζας που περιείχε 25% του γλυκοζιδίου verbascoside εμφανίζει ισχυρή αντιοξειδωτική ικανότητα, ειδικά σε ένα λιπόφιλο περιβάλλον, υψηλότερο από το αναμενόμενο, όπως υπολογιζόταν από την αντιοξειδωτική ικανότητα του καθαρού verbascoside, πιθανώς λόγω των συνεργιστικών δράσεων. Αποδειχτηκε επίσης η ικανότητα του verbascoside να ενεργεί ως ένας αποτελεσματικός εξουδετερωτής ελεύθερων ριζών σε λιπόφιλα περιβάλλοντα. Εκχυλίσματα εμπλουτισμένα με Verbascoside μπορεί να έχουν ενδιαφέρουσες εφαρμογές στα καλλυντικά, φαρμακοτρόφιμα ή λειτουργικά τρόφιμα. Αν και έχει αναφερθεί κάποια «in vitro» τοξικότητα σε ανθρώπινα λεμφοκύτταρα του verbascoside με τη συμμετοχή της PARP-1 και πρωτεϊνών p53, μετέπειτα «in vivo» δοκιμές δεν ανέφεραν τοξικότητα για την υψηλή δοσολογία χορήγησης από του στόματος.

Η κατανάλωσή της σε αφέψημα, λέγεται ότι βοηθάει σε μυϊκούς σπασμούς, πόνο στο στομάχι, κράμπες εμμηνόρροιας, άγχος, και ως αντιπυρετικό.

Χημεία

Τα κύρια συστατικά που απομονώνονται στο αιθέριο έλαιο της λουίζας είναι τα citral (30-35%), nerol και geraniol. Το εκχύλισμα λουίζας, περιέχει επίσης το γλυκοζίδιο verbascoside.

Συνώνυμα

Συνώνυμα της λουίζας είναι επίσης τα Verbena triphylla L'Hér., Verbena citriodora Cav., Lippia triphylla, Lippia citriodora, Aloysia citriodora (Cav.) Ort.hierba luisa, cedron.

Πηγές

το αλφαβητάρι των βοτάνων, σελ. 71, Εκδόσεις Προφύρα.
Το πράσινο φαρμακείο Βοτανο θεραπείες, Dr James A. Duke, Εκδόσεις Ψύχαλου.
Οδηγός Ανθοκομίας 2ος τόμος Αρωματικά & Φαρμακευτικά φυτά, σελ.23, Νικολάου Α. Κανταρτζή, Ελεύθερος τύπος
Πλήρης οδηγός φαρμακευτικών Βοτάνων, Penelope Ody, Εκδόσεις Δημ. Κυριόπουλος