Η ιστορία της Ρωσίας ξεκινά με την ιστορία των Ανατολικοσλαβικών και Φιννο-ουγγρικών φυλών. Η πολιτεία του Γκαρνταρίκι ("το βασίλειο των πόλεων"), η οποία ήταν στην περιοχή του Νόβγκοροντ και περιελάμβανε τις περιοχές που κατοικούνταν από τους Ίλμεν Σλάβους (η βορειότερη φυλή των πρώιμων Ανατολικών Σλάβων), τους Βέψους και τους Βόδες (φιννικές φυλές), ιδρύθηκε το 862 μ.Χ. από το Ρούρικ, πολέμαρχο των Βαράγγων (ίδρυση που σηματοδοτεί παραδοσιακά την έναρξη της ρωσικής ιστορίας).[1] Οι Ρως του Κιέβου, το πρώτο ενωμένο ανατολικοσλαβικό κράτος, ιδρύθηκε το 882 μ.Χ. από το διάδοχο του Ρούρικ, Όλεγκ του Νόβγκοροντ.[2] Το κράτος υιοθέτησε το Χριστιανισμό από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία το 988,[3] ξεκινώντας τη σύνθεση της βυζαντινής και σλαβικής κουλτούρας, που καθόρισε τη ρωσική κουλτούρα για την επόμενη χιλιετία.[4] Οι Ρως του Κιέβου τελικώς διαλύθηκαν ως κρατικό μόρφωμα εξαιτίας της μογγολικής εισβολής των ετών 1237-1240. Κατά την περίοδο αυτή, ένας αριθμός μεγάλων περιφερειακών φέουδων, κυρίως του Νόβγκοροντ και του Πσκοφ, συγκρούστηκαν για τη διεκδίκηση της πολιτιστικής και πολιτικής κληρονομιάς των Ρως του Κιέβου. Μετά το 13ο αιώνα, η Μόσχα αποτέλεσε το νέο πολιτιστικό κέντρο της ρωσικής κουλτούρας.[4] Μέχρι το 18ο αιώνα, το Βασίλειο της Ρωσίας είχε γίνει η τεράστια Ρωσική Αυτοκρατορία, εκτεινόμενη από τα σύνορα με την Πολωνολιθουανική Κοινοπολιτεία στη Δύση μέχρι την Ειρηνικό Ωκεανό στην Ανατολή. Η επέκταση προς δυσμάς και η επαφή με τη δυτική κουλτούρα, όξυνε τη συνειδητοποίηση της Ρωσίας περί απομόνωσης, οπισθοδρόμησης και χωρισμού της από την υπόλοιπη Ευρώπη και οδήγησε σταδιακά στη θραύση της απομόνωσης, στην οποία τα αρχικά στάδια επέκτασης είχαν οδηγήσει. Διατυπώθηκαν τότε αιτήματα εκσυγχρονισμού και κοινωνικής προόδου, στην πίεση των οποίων τα διάδοχα καθεστώτα του 19ου αιώνα ανταποκρίθηκαν με συνδυασμό απρόθυμων μεταρρυθμίσεων και καταστολής. Η δουλοπαροικία στη Ρωσία καταργήθηκε το 1861, αλλά η κατάργηση αυτή επιτεύχθηκε με δυσμενείς όρους για τους χωρικούς και οδήγησε στην αύξηση των επαναστατικών πιέσεων. Ανάμεσα στην κατάργηση του θεσμού της δουλοπαροικίας και την έναρξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου το 1914, οι μεταρρυθμίσεις του πρωθυπουργού Πιοτρ Στολίπιν, το Σύνταγμα του 1906 και ο θεσμός της Κρατικής Δούμας, εισήγαγαν αξιοσημείωτες αλλαγές στο πολιτικό και οικονομικό στάτους της Ρωσίας,[5] όμως οι τσάροι δεν ήταν πρόθυμοι ακόμα να εκχωρήσουν την απόλυτη, δεσποτική Αρχή, μοιραζόμενοι έτσι την εξουσία τους.[6]
Παραπομπές
↑Duczko, Wladyslaw (2004). Viking Rus: Studies on the Presence of Scandinavians in Eastern Europe. Koninklijke Brill NV, Leiden, The Netherlands. ISBN 90-04-13874-9
Αλέξιος Γ. Κ. Σαββίδης,Η ίδρυση της μογγολικής αυτοκρατορίας. Ο Τζένγκις Χαν, οι επίγονοί του και ο κόσμος της Ανατολής 1206-1294 μ.Χ,Ιωλκός, 2004
Orlando Figes, Ο χορός της Νατάσας : μια πολιτιστική ιστορία της Ρωσίας ,τομ1,2 μτφρ. Χρήστος Οικονόμου,εκδ. Ηλέκτρα , 2006
Αγλαΐα Γκούρα, «Οι ρωσικές επιθέσεις εναντίον της Κωνσταντινούπολης (9ος-11ος αι.)», Εγνατία : επιστημονική επετηρίδα της Φιλοσοφικής Σχολής Τ. 12 (2008), σ. 261
Γιάννα Μαλιγκούδη, «Οι γνώσεις για τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό στη μεσαιωνική Ρωσία»,Εγνατία : επιστημονική επετηρίδα της Φιλοσοφικής Σχολής Τ. 8 (2004), σελ. 9-16
Anatoliĭ Nikolaevich Alekseev, «Τα "ελληνικά σχέδια" της τσαρίνας Αικατερίνης της Μεγάλης και η τέχνη των μεταλλίων στη Ρωσία», Νομισματικά χρονικά : περιοδική έκδοσις της Ελληνικής Νομισματικής Εταιρείας Τεύχ. 23 (2004), σελ. 124-125
π. Γεωργίου Φλορόφσκυ,Σταθμοί της ρωσικής θεολογίας, εκδ. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη, 1986
Alexander Avenarius,Ο βυζαντινός πολιτισμός και οι Σλάβοι :. το πρόβλημα της πρόσληψης και του μετασχηματισμού του Βυζαντινού πολιτισμού από τους σλαβικούς λαούς (από τον 6ο έως τον 12ο αιώνα), μετάφραση, επιμέλεια Αγγελική Δεληκάρη, Παπαδήμας, 2008
Κωνσταντίνος Τσοπάνης, Νικόλαος Β Ρομανώφ, η αυτοκρατορική ρωσία και το τέλος της δυναστείας, εκδόσεις Νοών, 2010
Αντωνία Διάλλα, Η Ρωσία απέναντι στα Βαλκάνια: ιδεολογία και πολιτική στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, εκδ. Αλεξάνδρεια, 2009
Η Ρωσία σήμερα: Πολιτική, οικονομία και εξωτερικές σχέσεις ; επιμ.: Μάνος Καραγιάννης, εκδ Παπαζήση, 2010
Ρωσία και Μεσόγειος= Russia and the Mediterranean. Proccedings of the first International Conference : πρακτικά Α΄Διεθνούς Συνεδρίου(Αθήνα, 19-22 Μαίου 2005)/ επιμέλεια: Όλγα Κατσιαρδή-Hering, Αθηνά Κόλια-Δερμιτζάκη, Κατερίνα Γαρδίκα ; συνεργασία: Μικέλα Σκούντζου, εκδ. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ηρόδοτος, 2011
Γιάννα Κατσόβσκα-Μαλιγκούδη, Η αυτοκρατορική Ρωσία 1613-1917, εκδ.Gutenberg, Αθήνα,2008
Γιάννα Κατσόβσκα-Μαλιγκούδη, Η Μεσαιωνική Ρωσία, εκδ.Gutenberg, Αθήνα,2013
Paul Bushkovitch,Ιστορία της Ρωσίας. Πολιτική, οικονομία, κοινωνία, θρησκεία, τέχνες και επιστήμες από τον 9ο αιώνα έως την περεστρόικα, μτφρ. Θάλεια Σπανού, εκδ. Αιώρα, 2016
Ελέν Καρέρ ντ' Ενκώς, Αικατερίνη Β Μια χρυσή εποχή για τη Ρωσία, μτφρ.Κατερίνα Δασκαλάκη, εκδ.Βιβλιοπωλείον της Εστίας,Αθήνα, 2006
Ιωάννης Μέγεντορφ, Βυζάντιο και Ρωσία,μτφρ. Νίκος Φωκάς, εκδ.Δόμος, 1998
Βλάσιος Φειδάς,Εκκλησιαστική ιστορία της Ρωσίας 988-1988, εκδ.Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήνα,1988
Henri Troyat, Η καθημερινή ζωή στη Ρωσία την εποχή του τελευταίου Τσάρου,μτφρ.Νάση Μπαλτά, εκδ. Παπαδήμας, 1992
Jean Marabini, Η καθημερινή ζωή στη Ρωσία τον καιρό της Οκτωβριανής Επανάστασης,μτφρ. Σταύρος Βλοντάκης, εκδ. Παπαδήμας,1993
Hughes, Lindsey,Η Ρωσία την εποχή του Μεγάλου Πέτρου,μετάφραση Μαρία Παππά ; επιμέλεια Νίκος Μπακουνάκης, εκδ. Νέα Σύνορα, 2007.
Συρμώ Κ. Βαίραμίδου, Εκκλησία και κοινωνία στην προεπαναστατική Ρωσία, Διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών,Αθήνα: [χ.ε.], 2006[1]
Marc Ferro,Οι 7 ηγέτες του πολέμου,1918-1945, εκδ. Μεταίχμιο,Αθήνα, 2016
Λεονίντ Γιερεμέγιεφ, Η Σοβιετική Ένωση στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, εκδ.Ζαχαρόπουλος, 1997
Στηβ Σμιθ, Η ρωσική επανάσταση : Μια σύντομη εισαγωγή, μτφρ.Γιάννης Αβραμίδης, Εκδόσεις Θύραθεν/Oxford University Press, 2015