Ελισάβετ του Παλατινάτου, ηγουμένη

Ελισάβετ του Παλατινάτου, ηγουμένη
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση26  Δεκεμβρίου 1618[1][2][3]
Χαϊδελβέργη[4]
Θάνατος11  Φεβρουαρίου 1680[5][2]
Herford Abbey
Τόπος ταφήςHerforder Münster[6]
Χώρα πολιτογράφησηςΕκλεκτορικό Παλατινάτο
ΘρησκείαΚαλβινισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφιλόσοφος
συγγραφέας
Οικογένεια
ΓονείςΦρειδερίκος Ε΄ Εκλέκτορας Παλατινάτος και Ελισάβετ Στιούαρτ
ΑδέλφιαΕρριέττα Μαρία του Παλατινάτου
Λουίζα Ολλανδίνα του Παλατινάτου
Σοφία του Αννόβερου
Μαυρίκιος του Παλατινάτου
Ρούπρεχτ του Παλατινάτου
Φίλιππος Φρειδερίκος του Παλατινάτου
Ερρίκος Φρειδερίκος του Παλατινάτου
Gustavus Adolphus of the Palatinate
Κάρολος Α΄ Λουδοβίκος του Παλατινάτου
Εδουάρδος του Παλατινάτου
Charlotte of the Palatinate
ΟικογένειαΟίκος του Βίττελσμπαχ
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμααββάς
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Ελισάβετ, γερμ.: Elisabeth von der Pfalz (26 Δεκεμβρίου 1618 - 11 Φεβρουαρίου 1680), επίσης γνωστή ως Ελισάβετ της Βοημίας, πριγκίπισσα Ελισάβετ του Παλατινάτου ή πριγκίπισσα-ηγουμένη του αβαείου του Χέρφορντ, ήταν η μεγαλύτερη κόρη του Φρειδερίκου Ε' εκλέκτορα του Παλατινάτου (και για λίγο βασιλιά της Βοημίας ), και της Ελισάβετ Στιούαρτ. Η Ελισάβετ του Παλατινάτου ήταν φιλόσοφος, περισσότερο γνωστή για την αλληλογραφία της με τον Ρενέ Ντεκάρτ.[7] Ήταν επικριτική στη δυϊστική μεταφυσική του Ντεκάρτ, και το έργο της προέβλεψε τις μεταφυσικές ανησυχίες των μεταγενέστερων φιλοσόφων.[8][9]

Βιογραφία

Elisabeth of Bohemia-Palatinate at age 12 from "A Sister of Prince Rupert" by E. Godfrey. According from the text the original painting this photo is based on was painted by Kaspar Barlens and is located in the Herford Museum.
Η Ελισάβετ σε ηλικία 12 ετών.

Η Elisabeth Simmern van Pallandt γεννήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 1618 στη Χαϊδελβέργη.[7] Ήταν το 3ο από τα δεκατρία παιδιά, και η μεγαλύτερη κόρη του Φρειδερίκου Ε΄ εκλέκτορα του Παλατινάτου, και της Ελισάβετ Στιούαρτ, κόρης του Ιάκωβου ΣΤ' της Σκωτίας και Α΄ της Αγγλίας και αδελφής του Καρόλου Α' της Αγγλίας.[7]

Μεγάλο μέρος της πρώιμης ζωής τής Ελισάβετ -εκτός των οικογενειακών της σχέσεων- είναι άγνωστο.[10] Μετά από μία σύντομη, ανεπιτυχή βασιλεία στη Βοημία, οι γονείς τής Ελισάβετ αναγκάστηκαν να εξοριστούν στην Ολλανδία το 1620.[8][11] Η Ελισάβετ έμεινε με τη γιαγιά της Λουίζα Γιουλιάνα του Νάσσαου στη Χαϊδελβέργη, πριν μετακομίσει στην Ολλανδία σε ηλικία 9 ετών.[10][11]

Η Ελισάβετ είχε μία ευρεία μόρφωση, μελετώντας φιλοσοφία, αστρονομία, μαθηματικά, νομολογία, ιστορία, σύγχρονες και κλασικές γλώσσες.[12][11] Τα αδέλφια της τής έδωσαν το παρωνύμιο "La Grecque" ("Η Ελληνίδα") με βάση τη δεξιότητά της στην αρχαία γλώσσα.[8][11]

Η Ελισάβετ σπούδασε επίσης καλές τέχνες, συμπεριλαμβανομένης τής ζωγραφικής, τής μουσικής και του χορού.[7] Μπορεί να την είχε διδάξει ο Κονσταντίιν Χόυχενς.[7]

Το 1633 η Ελισάβετ έλαβε πρόταση γάμου από τον Βλαδίσλαο Δ΄ Βάσα, βασιλιά της Πολωνίας.[10][12] Ο γάμος θα ήταν επωφελής για τις τύχες του Παλατινάτου, αλλά ο βασιλιάς ήταν καθολικός, και η Ελισάβετ αρνήθηκε να αφήσει την προτεσταντική πίστη της για να διευκολύνει το γάμο.[10][12]

Ο Έντουαρντ Ρέινολντς αφιέρωσε την Πραγματεία του για τα πάθη και τις ικανότητες της ψυχής του ανθρώπου (1640) στην Ελισάβετ.[7] Αν και το ακριβές πλαίσιο τής αφιέρωσης είναι άγνωστο, η αφιέρωση υποδηλώνει ότι η Ελισάβετ είχε δει ένα προσχέδιο του έργου.[7]

Το 1642 η Ελισάβετ διάβασε τους Διαλογισμούς για την Πρώτη Φιλοσοφία του Ντεκάρτ.[13]

Το 1646 ο αδελφός τής Ελισάβετ, Φίλιππος Φρειδερίκος, σκότωσε έναν άνδρα σε μία μονομαχία.[13] Η Ελισάβετ στάλθηκε να μείνει με την οικογένειά της στη Γερμανία, όπου προσπάθησε να κινήσει το ενδιαφέρει στους καθηγητές για το έργο του Ντεκάρτ.[13]

Το 1660 η Ελισάβετ μπήκε στο λουθηρανικό αβαείο στο Χέρφορντ και το 1667 έγινε ηγουμένη τού μοναστηριού.[7] Ενώ το μοναστήρι ήταν Λουθηρανικό, η Ελισάβετ ήταν Καλβινίστρια.[14] Αν και η προηγούμενη ηγουμένη (η εξαδέλφη τής Ελισάβετ) ήταν επίσης Καλβινίστρια, αυτή η διαφορά στην πίστη δημιούργησε κάποια αρχική δυσπιστία.[14]

Ως ηγουμένη, διοικούσε το αβαείο και κυβερνούσε επίσης τη γύρω κοινότητα των 7.000 ατόμων.[15] Ενώ η Ελισάβετ ήταν ηγουμένη, το μοναστήρι έγινε καταφύγιο για άτομα που διώκονταν για θρησκευτικούς λόγους, και καλωσόρισε περισσότερες περιθωριακές θρησκευτικές αιρέσεις, συμπεριλαμβανομένης αυτής των Λαμπαδιστών.[7][15] Όταν ο πατέρας τού Ρόμπερτ Μπάρκλεϊ, Ντέιβιντ, φυλακίστηκε, η Ελισάβετ παρενέβη και τον βοήθησε να απελευθερωθεί.[16]

Η Ελισάβετ απεβίωσε στις 12 Φεβρουαρίου 1680.[14] Τάφηκε στην εκκλησία του αβαείου του Χέρεφορντ.[14]

Η αλληλογραφία της

Elisabeth of Bohemia-Palatinate with hunting spear from A Sister of Prince Rupert by E. Godfrey. According from the text the original painting this photo is based off of is in the Library of Bodleian Oxford in the School of Honthorst.
Η Ελισάβετ ως κυνηγός.

Καθ' όλη τη διάρκεια της ενηλικίωσής της, η Ελισάβετ αλληλογραφούσε με πολλούς διάσημους διανοούμενους τής εποχής της.[17]

Μέχρι το 1639 η Ελισάβετ αλληλογραφούσε με την Άννα Μαρία φαν Σούρμαν, μία λόγια γυναίκα, που ονομαζόταν Ολλανδή Μινέρβα.[17] Σε μία πρώιμη επιστολή της, η φαν Σούρμαν πρόσφερε στην Eλισάβετ καθοδήγηση σχετικά με τα θέματα που έπρεπε να μελετήσει, υποστηρίζοντας τη χρησιμότητα της ιστορίας.[17]

Η αλληλογραφία τής Ελισάβετ με τον Ντεκάρτ ξεκίνησε το 1643, και συνεχίστηκε μέχρι το τέλος του στις αρχές του 1650 [7]. Κατόπιν αιτήματός της, ο Ντεκάρτ έγινε διδάσκαλός της στη φιλοσοφία και τα ήθη, και το 1644 τής αφιέρωσε τα Principia του.[17] Ο Ντεκάρτ σεβόταν πολύ τη διάνοια της Ελισάβετ, και εκτιμούσε την αλληλογραφία του μαζί της.

Πολλές από τις επιστολές του Ντεκάρτ προς την Eλισάβετ δημοσιεύτηκαν στους τόμους τής αλληλογραφίας του που επιμελήθηκε ο Κλωντ Κλερσελιέ , αλλά η Eλισάβετ αρνήθηκε το αίτημα να δημοσιεύσει από την πλευρά της την αλληλογραφία.[7] Η αλληλογραφίας της προς τον Ντεκάρτ δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1879 από τον Λουί-Αλεξάντρ Φουσέ ντε Καρέιγ, αφού αυτός ειδοποιήθηκε για την ύπαρξή της από έναν αρχαιοπώλη βιβλίων, τον Φρέντερικ Μύλλερ, ο οποίος είχε βρει ένα πακέτο επιστολών της στο Ρόζενταελ.[7][18]

Η Eλισάβετ αλληλογραφούσε επίσης με μία σειρά από εξέχοντες Κουάκερους, συμπεριλαμβανομένων των Ρόμπερτ Μπάρκλεϋ και Γουίλιαμ Πεν.[7]

Υπάρχουν επιστολές που έχουν γραφτεί τόσο από, όσο και προς αυτήν σχετικά με πολιτικά και οικονομικά ζητήματα, στο English Calendar of State Papers.[7]

Συνεισφορές στη φιλοσοφία: Ντεκάρτ και άλλες εξέχουσες προσωπικότητες

Η Ελισάβετ συνάντησε τον Ντεκάρτ σε μία από τις επισκέψεις του στη Χάγη.[19] Ο Ντεκάρτ επισκέφτηκε τη Χάγη για να συναντήσει μερικές από τις κορυφαίες πνευματικές προσωπικότητες στην Ολλανδία, που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τη φιλοσοφία του. Η Χάγη ήταν συχνά ένας τόπος συγκέντρωσης για να συναντήσει κάποιος άλλους ανθρώπους, ισχυρούς με επιρροή. Καθώς ο Ντεκάρτ μιλούσε για τις ιδέες του, η Ελισάβετ άκουγε με προσήλωση και ενδιαφέρθηκε πολύ για τις σκέψεις του Ντεκάρτ για τον νου και το σώμα. Μετά την επίσκεψή του, τού είπαν ότι η Ελισάβετ είχε πολύ ενδιαφέρον για τη δουλειά του. Ο Ντεκάρτ κολακεύτηκε, και είπε στους άλλους ότι θα ήθελε να γνωρίσει καλύτερα την πριγκίπισσα. Ο Ντεκάρτ έκανε άλλη μία επίσκεψη στη Χάγη, και είχε σκοπό να συνομιλήσει με την Ελισάβετ, αν και αυτή η συνομιλία για κάποιο λόγο δεν έγινε.

Elisabeth of Bohemia-Palatinatefrom A Sister of Prince Rupert by E. Godfrey. According from the text the original painting this photo is based on was painted by Gerard Honthorst and hangs in the National Gallery.
Πορτρέτο της Ελισάβετ από την Εθνική Πινακοθήκη.

Συμβολή στη φεμινιστική ιστορία της φιλοσοφίας

Βιβλιογραφικές αναφορές

  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «Elisabeth van de Palts» 60588493.
  3. ↑ 3,0 3,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage. p10276.htm#i102758. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ www.lwl.org/westfaelische-geschichte/portal/Internet/finde/langDatensatz.php?urlID=1517&url_tabelle=tab_person.
  6. ↑ 6,0 6,1 Ανακτήθηκε στις 27  Ιουνίου 2022.
  7. ↑ 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 7,10 7,11 7,12 7,13 Shapiro, L. (2013). «Elisabeth, Princess of Bohemia». The Stanford Encyclopedia of Philosophy. 
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Broad, Jacqueline (2002). Women philosophers of the seventeenth century. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press. ISBN 9780511487125. 
  9. ↑ Craig, Edward (1998). Routledge Encyclopedia of Philosophy. Taylor & Francis. ISBN 9780415073103. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 Elisabeth, Countess Palatine (2007). The correspondence between Princess Elisabeth of Bohemia and René Descartes. Shapiro, Lisa. Chicago: University of Chicago Press. ISBN 9780226204413. 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 Carroll, Sean (10 Μαΐου 2016). The Big Picture: On the Origins of Life, Meaning, and the Universe Itself. Penguin. ISBN 9780698409767. 
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Lascano, Marcy (Ιανουαρίου 2015). The Cambridge Descartes Lexicon. Cambridge: Cambridge University Press. σελίδες 234–237. ISBN 9780511894695. Lascano, Marcy (January 2015). The Cambridge Descartes Lexicon. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 234–237. doi:10.1017/CBO9780511894695.092. ISBN 9780511894695.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 Garber, Daniel (1998). The Cambridge History of Seventeenth-century Philosophy. Cambridge University Press. ISBN 9780521537216. 
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 Goldstone, Nancy (10 Απριλίου 2018). Daughters of the Winter Queen: Four Remarkable Sisters, the Crown of Bohemia, and the Enduring Legacy of Mary, Queen of Scots. Little, Brown. ISBN 9780316387880. 
  15. ↑ 15,0 15,1 Grayling, A. C. (1 Μαρτίου 2016). The Age of Genius: The Seventeenth Century and the Birth of the Modern Mind. Bloomsbury Publishing USA. ISBN 9781620403457. 
  16. ↑ Ross, Sarah Gwyneth (2013-08-16). «Republic of Women: Rethinking the Republic of Letters in the Seventeenth Century by Carol Pal (review)». Journal of Interdisciplinary History 44 (2): 258–259. doi:10.1162/JINH_r_00546. ISSN 1530-9169. https://muse.jhu.edu/article/517334. 
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 Dijk, Suzanna van· Nesbitt, Jo (2004). I Have Heard about You: Foreign Women's Writing Crossing the Dutch Border : from Sappho to Selma Lagerlöf. Uitgeverij Verloren. ISBN 9065507523. 
  18. ↑ Rodis-Lewis, Geneviève (1999). Descartes: His Life and Thought. Cornell University Press. σελ. 221. ISBN 0801486270. elisabeth descartes Foucher de Careil. 
  19. ↑ Nye, A. (1999). The Princess and the Philosopher: Letters of Elisabeth of the Palatine to Rene Descartes. Lanham, MD: Rowman and Littlefield Publishers

Εξωτερικοί σύνδεσμοι