PROFILPELAJAR.COM

Ως Ελεύθερο Λογισμικό και Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα (συντ. ΕΛ/ΛΑΚ, αγγλικά: FOSS / Free and Open Source Software) ορίζεται το λογισμικό το οποίο μπορεί να κατηγοριοποιηθεί και ως ελεύθερο λογισμικό και ως λογισμικό ανοικτού κώδικα. Πρακτικά, αυτό σημαίνει πως μπορεί να χρησιμοποιηθεί, να αντιγραφεί, να μελετηθεί και να τροποποιηθεί με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς να απαιτείται ειδική άδεια από τον δημιουργό του, αφού ο πηγαίος κώδικας του λογισμικού είναι ανοικτός (δημόσια διαθέσιμος).

Διαφορές

Όπως προκύπτει λοιπόν από τον παραπάνω ορισμό, το ΕΛ/ΛΑΚ καθιστά τον πηγαίο κώδικά του διαθέσιμο στον τελικό χρήστη. Συνεπώς, προωθεί έναν διαφορετικό τρόπο διάθεσης λογισμικού σε σχέση με το ιδιόκτητο λογισμικό, του οποίου η χρήση και ο πηγαίος κώδικας διέπονται από αυστηρές άδειες πνευματικής ιδιοκτησίας· και του οποίου ο πηγαίος κώδικας είναι κατά κανόνα μη διαθέσιμος στον τελικό χρήστη (για τον λόγο αυτό λέγεται και λογισμικό κλειστού κώδικα).

Αξίζει να σημειωθεί, πως οι διάφορες άδειες διάθεσης του ΕΛ/ΛΑΚ χειρίζονται διαφορετικά την πιθανότητα ανάμειξής του με κάποιο λογισμικό κλειστού κώδικα. Υπάρχουν κάποιες άδειες λογισμικού, όπως η Apache και η BSD, οι οποίες, υπό προϋποθέσεις, επιτρέπουν την ενσωμάτωση του πηγαίου κώδικα σε ιδιόκτητο λογισμικό· ενώ άλλες, όπως η GPL, δεν το επιτρέπουν σε καμία περίπτωση, καθώς ορίζουν, πως όποιο άλλο λογισμικό ενσωματώσει τον κώδικά τους, θα πρέπει να διατίθεται υπό την ίδια άδεια. Παρόμοια παραδείγματα αποτελούν κάποιες διανομές Linux, οι οποίες επιτρέπουν την ύπαρξη ιδιόκτητου λογισμικού, είτε μέσω εγκατάστασης τους από τον χρήστη στο σύστημα (π.χ. Fedora, όπου το σύστημα εγκαθίσταται ως ελεύθερο λογισμικό, όμως ο χρήστης μπορεί μετέπειτα να εισάγει και ιδιόκτητο), είτε μέσω μικρών τμημάτων ιδιόκτητου λογισμικού τα οποία είναι παρόντα στον κοινό πυρήνα του Linux (με την μορφή δυαδικού κώδικα μόνο, binary blobs). Παραδείγματα διανομών Linux, που δεν επιτρέπουν την εγκατάσταση ιδιόκτητου λογισμικού, αλλά διαθέτουν και πυρήνα Linux ο οποίος έχει εκκαθαριστεί από την όποια παρουσία ιδιόκτητου λογισμικού, είναι το Trisquel και το Parabola.^[1]

Παρότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων υπάρχει σχεδόν απόλυτη ταύτιση των αδειών χρήσης του ελεύθερου λογισμικού και αυτών του λογισμικού ανοικτού κώδικα, υπάρχουν λεπτές, αλλά σημαντικές, διαφορές μεταξύ των δύο. Το λογισμικό ανοικτού κώδικα, ανάλογα με την άδεια χρήσης του, δεν εγγυάται απαραίτητα την αναδιανομή του κώδικα ή την τροποποίηση του ή την επαναχρησιμοποίηση του για τον όποιο σκοπό, όπως στην περίπτωση της άδειας Sybase Open Watcom Public License.^[2]^[3]^[4] Το πως λογίζεται κάτι ως ελεύθερο ή ανοικτό λογισμικό, εξαρτάται κυρίως από την αντιμετώπιση του από τους διάφορους οργανισμούς και κατασκευαστές λογισμικού, όπως το Ίδρυμα Ελεύθερου Λογισμικού, η κοινότητα Debian Project, η κοινότητα Fedora Project και άλλους, που είναι προσανατολισμένοι στην φιλοσοφία του ελεύθερου λογισμικού, και της Πρωτοβουλίας Ανοικτού Κώδικα, που ασχολείται κυρίως με την πρακτική φύση και τις εφαρμογές του ανοικτού κώδικα. Ο όρος Ελεύθερο Λογισμικό και Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα χρησιμοποιείται ως συγκεντρωτικός και ουδέτερος τρόπος αναφοράς στις κοινές συνισταμένες των δυο αυτών εννοιών.

Πρακτικά χαρακτηριστικά

Στα πλεονεκτήματα του ΕΛ/ΛΑΚ περιλαμβάνονται, το χαμηλότερο κόστος απόκτησης (στην πραγματικότητα ένα τεράστιο ποσοστό του λογισμικού αυτού του τύπου διατίθεται δωρεάν· δεν καθορίζει όμως το αν κάποιο λογισμικό είναι ΕΛ/ΛΑΚ ή όχι το αν είναι δωρεάν), η σταθερότητα, η προστασία των προσωπικών δεδομένων και η ασφάλεια ενάντια στο κακόβουλο λογισμικό (η δημόσια διάθεση του κώδικα προσελκύει άτομα που θέλουν να συνεισφέρουν εθελοντικά στην ανάπτυξη του λογισμικού — όσο περισσότερα άτομα ασχολούνται με την ανάπτυξη του λογισμικού, τόσο πιο πιθανό γίνεται να εντοπιστεί έγκαιρα ένα προγραμματιστικό σφάλμα που θα μπορούσε να οδηγήσει σε δυσλειτουργία ή κάποιο κενό ασφάλειας). Στις περιπτώσεις όπου το ΕΛ/ΛΑΚ διατίθεται δωρεάν, διατίθεται «ως έχει» και ο δημιουργός αποποιείται κάθε ευθύνης έναντι του τελικού χρήστη.

Δείτε επίσης

Παραπομπές

↑ «gnu.org». www.gnu.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2018.
↑ https://www.gnu.org/licenses/license-list.html#Watcom
↑ «Licensing:Main - Fedora Project Wiki». fedoraproject.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2018.
↑ «gnu.org». www.gnu.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2018.