Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 13/08/2011.

Δημοκρατικό Κόμμα του Ιρανικού Κουρδιστάν Hîzbî Dêmokiratî Kurdistanî Êran حیزبی دێمۆکراتی کوردستانی ئێران
Ίδρυση	16 Αυγούστου 1945
Ιδεολογία	Σοσιαλδημοκρατία Κουρδικός εθνικισμός Δημοκρατικός σοσιαλισμός
Πολιτικό φάσμα	Κεντροαριστερά
Διεθνής προσχώρηση	Σοσιαλιστική Διεθνής Μη Εκπροσωπούμενα Έθνη και Λαϊκές Οργανώσεις
Ιστότοπος
http://www.pdki.org/

Το Δημοκρατικό Κόμμα του Ιρανικού Κουρδιστάν (κουρδ. Hîzbî Dêmokiratî Kurdistanî Êran, περσ. حیزبی دێمۆکراتی کوردستانی ئێران) είναι απαγορευμένο σήμερα ^[1], ένοπλο, αριστερό εθνικιστικό κίνημα - κόμμα των Κούρδων του Ιράν.^[2] Κύριος στόχος του κόμματος είναι η αυτονόμηση των Κούρδων που ζουν στο Ιράν και η δημιουργία είτε αυτόνομου κουρδικού κράτους είτε ιρανικής επαρχίας με πλήρη αυτοδιοίκηση.

Μόλις 159 ημέρες μετά την ίδρυσή του, στις 22 Ιανουαρίου του 1946, το Κόμμα επωφελήθηκε από τις κατάλληλες συνθήκες που επικρατούσαν στο τμήμα του Ιρανικού Κουρδιστάν και ίδρυσε τη «Δημοκρατία του Κουρδιστάν», που συνήθως αναφέρεται από τους ιστορικούς ως «Δημοκρατία του Μαχαμπάντ» εξαιτίας της επιλογής του Μαχαμπάντ ως πρωτεύουσας.

Η «Δημοκρατία του Μαχαμπάντ» δεν διήρκεσε πάνω από 11 μήνες. Ακολουθώντας τη συνθήκη (συμφωνία) που υπογράφτηκε μεταξύ της Ιρανικής Κυβέρνησης και της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, ο Ιρανικός στρατός προωθήθηκε επιθετικά εναντίον της περιοχής, καταστρέφοντας τη «Δημοκρατία» το Δεκέμβριο του 1946. Η «Δημοκρατία» άρχισε να καταρρέει και ένας μεγάλος αριθμός (μελών) αρχηγών του Δ.Κ.Ι.Κ. φυλακίστηκε, από τους οποίους 20 άνθρωποι, συμπεριλαμβανόμενων και των Καζί Μοχάμεντ, επικεφαλής του κόμματος και πρωθυπουργός της Δημοκρατίας, Χουσεΐν Σεΰφι Καζί, υπουργός άμυνας, και Αμπουλκάσσεμ Σαντρί Καζί, μέλος της Ιρανικής Βουλής από το Μοχάμπαντ, κρεμάστηκαν στην πρωτεύουσα της «Δημοκρατίας», και άλλοι στο Σακέζ και στο Μπουκάν.

Σε λιγότερο από 2 χρόνια μετά από την κατάρρευση της «Δημοκρατίας», το Δ.Κ.Ι.Κ. άρχισε τις πολιτικές και οργανωτικές δραστηριότητες από την αρχή, στα περισσότερα κομμάτια του Ιρανικού Κουρδιστάν ξέσπασαν απεργίες οι οποίες οφείλονταν κυρίως στην επιθυμία του Κουρδικού λαού να αγωνιστεί για τον σκοπό του να εκπληρώσει τις φιλοδοξίες των κομμάτων και να αναβιώσει την τιμή της Δημοκρατίας του Κουρδιστάν.

Ακολουθώντας την κατάρρευση η Κυβέρνηση του Dr. Μοσσαντέκ το 1953 όταν τα δημοκρατικά δικαιώματα και οι ελευθερίες των ανθρώπων του Ιράν καταστέλλονταν (καταπνίγονταν), οι δραστηριότητες του Δ.Κ.Ι.Κ. σχεδόν ήρθαν. Ένας μεγάλος αριθμός αγωνιστών του Κόμματος είτε φυλακίστηκε είτε αγωνίστηκε μυστικά μολονότι ύστερα από ένα σύντομο διάστημα, ξανάρχισαν τις δραστηριότητές τους.

Δύο εκτενείς αστυνομικές επιδρομές εναντίον του Κόμματος το 1959 και το 1964 έφεραν μεγάλο χτύπημα σ’ αυτή την οργάνωση: περίπου 300 αγωνιστές του Κόμματος φυλακίστηκαν και ένας ακόμη μεγαλύτερος αριθμός κρύφτηκε μακριά ή έφυγε από το Ιράν. Επιπρόσθετα, οι δραστηριότητές του Κόμματος αναλήφθηκαν με ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα απ’ ότι το 1967–68 και ένας μεγάλος αριθμός από μέλη του και βαθμοφόρα στελέχη του στρατού άρχισαν ένοπλο αγώνα (insurrection) που διήρκεσε 18 μήνες –εναντίον της εξουσίας του Σάχη. Ήταν ένα κατόρθωμα ενάντια στην Κυβερνητική διοικητική κατάσταση. Αλλά αυτή η ένοπλη κίνηση στέρησε μία τελευταία ασφαλή ζώνη και ο Σάχης ανέλαβε με κάποιο τρόπο να την συντρίψει.

Οι Κούρδοι του Ιρανικού Κουρδιστάν και το Δ.Κ.Ι.Κ. έπαιξαν ενεργό ρόλο στον ξεσηκωμό των Ιρανών εναντίον της δικτατορίας του Σάχη. Μία ομάδα από αρχηγούς του Δ.Κ.Ι.Κ. που ζούσαν ως εξόριστοι είτε στις γειτονικές χώρες είτε στην Ευρώπη επέστρεψαν στο Ιράν πριν την κατάρρευση της μοναρχίας συμμετέχοντας ενεργά στον ξεσηκωμό των Κούρδων και αναλαμβάνοντας τη θέση της αρχηγίας στην κίνηση.

Ο ξεσηκωμός των Ιρανών είχε επιτυχία και το Δ.Κ.Ι.Κ. δήλωσε δημόσια τις ενέργειές του στην συνάντηση που έγινε στο Μοχάμπαντ στην οποία παρευρίσκονταν εκπρόσωποι από όλα τα Κόμματα του Ιρανικού Κουρδιστάν.

Από πείσμα το Κόμμα προσπάθησε να αποκαταστήσει τις διαφορές πάνω από τα δημοκρατικά δικαιώματα και τις ελευθερίες του Κουρδικού λαού ειρηνικά με το καινούριο εγκαθιδρυμένο καθεστώς στην Τεχεράνη. Οι κανόνες στην Τεχεράνη δεν λογάριασαν τις υπεύθυνες προσπάθειες που έγιναν από το Δ.Κ.Ι.Κ.. Αντί να ακολουθήσουν τη “fatwa” που χρησιμοποιήθηκε από τον Αγιατολάχ Χομεϊνί εναντίον των Κούρδων, οι Ιρανικές ένοπλες δυνάμεις ανελέητα ξεκίνησαν μία εκτενή επίθεση εναντίον του Κουρδικού πληθυσμού βομβαρδίζοντας χωριά και πόλεις του Κουρδιστάν. Το Δ.Κ.Ι.Κ. έπρεπε να προσφύγει σε ένοπλη αντίσταση, η οποία αντί να παρακμάσει και να σταματήσει συνεχίστηκε ακόμη και μέχρι σήμερα. Στις 13 Ιουλίου του 1989 ο Dr. Αμπτούλ Ραχμάν Κάσσεμλο, γενικός γραμματέας του Δ.Κ.Ι.Κ. και δύο από τους συνεργάτες του δολοφονήθηκαν στη Βιέννη (Αυστρία), καθώς συνομιλούσαν σε μία πρόσκληση για μία ειρηνική λύση πάνω στο Κουρδικό θέμα στο Ιράν. Ο διάδοχος του Dr. Κάσσεμλο Dr. Σαντέφ Σεραφκάντι είχε την ίδια τύχη στις 17 Σεπτεμβρίου του 1992 στο Βερολίνο, όπου παρευρέθηκε στο Διεθνές Σοσιαλιστικό Κογκρέσο.

Το Δ.Κ.Ι.Κ. πραγματοποίησε 11 Συνέδρια. Το 1ο Συνέδριο συγκαλέστηκε το 1945, το 2ο το 1964, το 3ο το 1971, το 4ο το 1980, το 5ο το 1982, το 6ο το 1984, το 7ο το 1985, το 8ο το 1988, το 9ο το 1992, το 10ο το 1995 και το 11ο το 1997. Κατά τη διάρκεια του 20ου Συνεδρίου του Διεθνούς Σοσιαλισμού που πραγματοποιήθηκε στο αρχηγείο του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη (9–11 Σεπτεμβρίου το 1996) το Δ.Κ.Ι.Κ. έγινε ενεργό μέλος του. Το μεγαλύτερο σώμα του Δ.Κ.Ι.Κ. είναι η Κεντρική Επιτροπή και περιλαμβάνει 21 μόνιμα μέλη και 10 αντικαταστάτες. Η Κεντρική Επιτροπή διάλεξε 7 από τα μέλη της για το Εκτελεστικό Γραφείο το οποίο περιλαμβάνει τον Γενικό Γραμματέα.

Το βασικό (κύριο) σύνθημα του Δ.Κ.Ι.Κ. είναι "Δημοκρατία για το Ιράν και αυτονομία για το Ιρανικό Κουρδιστάν", το οποίο κέρδισε την υποστήριξη και των 10 εκατομμυρίων Κούρδων στο Ιράν.

Το Δ.Κ.Ι.Κ. απορρίπτει όλες τις τρομοκρατικές ενέργειες και είναι αντίθετο με την κράτηση ομήρων από τις αεροπειρατείες, την τοποθέτηση βομβών σε δημόσια μέρη κ.λπ. Περισσότερες από μία φορές το Δ.Κ.Ι.Κ. συνέβαλλε στην απελευθέρωση ομήρων (διαφόρων εθνικοτήτων) τους οποίους είχαν απαγάγει άλλες Κουρδικές οργανώσεις. Το Δ.Κ.Ι.Κ. για μεγάλο χρονικό διάστημα είχε ως στόχο την εδραίωση μιας δημοκρατικής σοσιαλιστικής κοινωνίας. Το Δ.Κ.Ι.Κ. υποστηρίζει τον αγώνα για την ελευθερία των ανθρώπων όλου του κόσμου και στρέφεται εναντίον των τυραννικών και αντιδραστικών καθεστώτων.

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα PDKI στο Wikimedia Commons