Ο Αντόν Στεπάνοβιτς Αρένσκι, (Анто́н Степа́нович Аре́нский , Νόβγκοροντ 12 Ιουλίου 1861 – Περκγιέρβι 25 Φεβρουαρίου 1906) ήταν Ρώσος συνθέτης και πιανίστας της ύστερης ρομαντικής περιόδου. Έμεινε γνωστός, περισσότερο, για την ενόργανη μουσική, τις όπερες και τα τραγούδια του.[13]
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Αρένσκι γεννήθηκε σε εύπορη οικογένεια που αγαπούσε τη μουσική, στο Νόβγκοροντ της Ρωσίας. Ήταν μουσικά προικισμένος και είχε συνθέσει πολλά τραγούδια και κομμάτια πιάνου, μέχρι την ηλικία των εννέα ετών. Με τη μητέρα και τον πατέρα του, μετακόμισαν στην Αγία Πετρούπολη το 1879, όπου σπούδασε σύνθεση στο Ωδείο της Αγίας Πετρούπολης με τον περίφημο Νικολάι Ρίμσκι-Κόρσακοφ. Αφού αποφοίτησε, το 1882, διορίστηκε καθηγητής στο Ωδείο της Μόσχας όπου, έως το 1885, ανέπτυξε και τη δραστηριότητα του διευθυντή ορχήστρας.[13] Μεταξύ των μαθητών του υπήρχαν οι μετέπειτα διάσημοι συνθέτες Σκριάμπιν και Ραχμάνινοφ, καθώς και ο, λιγότερο γνωστός, Α. Γκρετσανίνοφ. Το 1895, ο Αρένσκι επέστρεψε στην Αγία Πετρούπολη ως διευθυντής του Αυτοκρατορικού Παρεκκλησίου,[13] μια θέση για την οποία τον είχε συστήσει ο Μίλι Μπαλάκιρεφ. Αποχώρησε από το πόστο αυτό το 1901, ζώντας με άνετη σύνταξη και περνώντας τον υπόλοιπο χρόνο του ως πιανίστας, διευθυντής ορχήστρας και συνθέτης. Πέθανε από φυματίωση σε σανατόριο, στο Περκγιέρβι (Perkjärvi) της Φινλανδίας σε ηλικία, μόλις 44 ετών. Παρόλο που, λίγα είναι γνωστά για την ιδιωτική ζωή του, ο Ρίμσκι-Κόρσακοφ ισχυρίζεται ότι το ποτό και ο τζόγος υπονόμευσαν την υγεία του.[14]
Μουσικολογικά στοιχεία
Ο Τσαϊκόφσκι ήταν η μεγαλύτερη επιρροή των μουσικών συνθέσεων του Αρένσκι, παρόλο που υπήρξε μαθητής τού Ρίμσκι-Κόρσακοφ. Πράγματι, ο τελευταίος έλεγε: «Στα νιάτα του, ο Αρένσκι δεν διέφυγε της δικής μου επιρροής· αργότερα η επιρροή ήρθε από τον Τσαϊκόφσκι. Γρήγορα θα ξεχαστεί». Γενικά, η επικρατούσα αντίληψη ότι δεν είχε κάποιο ιδιαίτερο προσωπικό στυλ, συνέβαλε στη μακρόχρονη παραμέληση της μουσικής του, αν και τα τελευταία χρόνια έχει ηχογραφηθεί μεγάλος αριθμός από τις συνθέσεις του. Ιδιαίτερα δημοφιλές έργο είναι οι «Παραλλαγές σε ένα θέμα του Τσαϊκόφσκι», για ορχήστρα εγχόρδων. Θεωρείται ότι, τα ιμπρεσιονιστικού ύφους έργα του, προαναγγέλλουν τον Σκριάμπιν, όπου επικρατεί το λυρικό και ελεγειακό στοιχείο. Τα έργα του συνάντησαν πολλές δυσκολίες, όσον αφορά στην απόκριση του κοινού και, αρκετά από αυτά, δεν μπόρεσαν να σταθούν στη σκηνή. Πάντως, μεγαλύτερη απήχηση και αποδοχή είχαν τα τραγούδια και η μουσική δωματίου του Αρένσκι, ιδιαίτερα τα κουαρτέτα εγχόρδων.[13][15]
