Ο Αμπντουλκαρίμ Σορούς (ahb-dohl-kah-REEM soh-ROOSH عبدالكريم سروش), γεννημένος ως Χουσεΐν Χατζ Φαράτζ Νταμπάχ (Hossein Haj Faraj Dabbagh) (γενν. το 1945, Περσικά: حسين حاج فرج دباغ), είναι Ιρανός στοχαστής, μεταρρυθμιστής, Ρουμί λόγιος και πρώην καθηγητής της φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης και στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ιμάμ Χομεϊνί[4]. Είναι αναμφισβήτητα μορφή που ασκεί σημαντική επίδραση στη θρησκευτική και πνευματική κίνηση στο Ιράν. Ο Σορούς είναι σήμερα επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ στο College Park, MD.
Συνεργάζεται επίσης με άλλα σημαντικά ιδρύματα όπως το πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, το πανεπιστήμιο Πρίνστον, το πανεπιστήμιο Γέιλ το πανεπιστήμιο Κολούμπια, το Διεθνές Ινστιτούτο του Λέιντεν, ως επισκέπτης καθηγητής[5] για τη Μελέτη του Ισλάμ στον Σύγχρονο κόσμο (ISIM) και το Κολέγιο Βίσενσαφτς (Wissenschaftskolleg) στο Βερολίνο. Κατονομάστηκε από το περιοδικό Time ως ένας από τις 100 σημαντικότερους ανθρώπους στον κόσμο το 2005 και από το περιοδικό Prospect ως ένας από τους πλέον σημαίνοντες διανοούμενους στον κόσμο, το 2008[5]. Οι ιδέες του Σορούζ, ριζωμένες στον σχετικισμό, ώθησαν τους υποστηρικτές και τους επικριτές του να συγκρίνουν το ρόλο του στην αναμόρφωση του Ισλάμ με εκείνη του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ στη μεταρρύθμιση του Χριστιανισμού[6][7].
Η φιλοσοφία του μπορεί να παρουσιαστεί συνοπτικά ως εξής:[8]
Διάκριση μεταξύ "θρησκείας" και της "κατανόησής μας για τη θρησκεία".
Διάκριση μεταξύ "ουσιαστικών" και "τυχαίων" όψεων της θρησκείας.
Διάκριση μεταξύ "μινιμαλιστικής" και "μαξιμαλιστικής" ερμηνείας του Ισλάμ.
Διάκριση μεταξύ αξιών που θεωρούνται εγγενείς στο Ισλάμ και εκείνων που είναι εξωτερικές.
Διάκριση μεταξύ θρησκευτικής "πεποίθησης" και της θρησκευτικής "πίστης".
Διάκριση μεταξύ της θρησκείας ως ιδεολογία/ταυτότητα και της θρησκείας της αλήθειας.
Η πολιτική θεωρία του Σορούς
Πολιτική θεωρία του Σορούς ευθυγραμμίζεται με τη σύγχρονη παράδοση, από τον Τζον Λοκ έως τους συντάκτες του αμερικανικού συντάγματος. Απεικονίζει τον άνθρωπο αδύναμο και υποκείμενο στον πειρασμό, ακόμα και την αρπαγή. Ως εκ τούτου, χρειάζονται διάφανη μορφή διακυβέρνησης. Πιστεύει ότι η παραδοχή της έμφυτης καλοσύνης της ανθρωπότητας, από τους ουτοπιστές, τους αναρχικούς μέχρι τους ισλαμιστές φονταμενταλιστές υποτιμά την αντοχή του κοινωνικού κακού και απορρίπτει την αναγκαιότητα μιας ισορροπημένης διακυβέρνησης για να αντισταθμιστεί η αδυναμία της ανθρώπινης φύσης.
Η πολιτική φιλοσοφία του Σορούζ, είναι υπέρμαχος των θεμελιωδών αξιών του λόγου, της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Θεωρούνται «βασικές αξίες», ανεξάρτητες αρετές και όχι παράγωγα των πολιτικών και θρησκευτικών δογμάτων. Ο Σορούς συνδυάζει αυτές τις βασικές αξίες και πεποιθήσεις σε ένα πλούσιο μωσαϊκό ισλαμικών πρωτογενών πηγών, βιβλιογραφίας και ποίησης.
Επιλεγμένη εργογραφία
Dialectical Antagonism (Περσικά), Tehran 1978
Philosophy of History (Περσικά), Tehran 1978
What is Science, what is Philosophy (Περσικά), 11th ed. Tehran 1992
The Restless Nature of the Universe (Περσικά και Τουρκικά), reprint Tehran 1980
Satanic Ideology (Περσικά), 5th ed. Tehran 1994
Knowledge and Value (Περσικά)
Observing the Created: Lectures in Ethics and Human Sciences (Περσικά), 3rd ed. Tehran 1994
The Theoretical Contraction and Expansion of Religion: The Theory of Evolution of Religious Knowledge (Περσικάn), 3rd ed. Tehran 1994
Lectures in the Philosophy of Social Sciences: Hermeneutics in Social Sciences (Περσικά), Tehran 1995
Sagaciousness, Intellectualism and Pietism (Περσικά), Tehran 1991
The Characteristic of the Pious: A Commentary on Imam Ali's Lecture About the Pious (Περσικά), 4th ed. Tehran 1996
The Tale of the Lords of Sagacity (Περσικά), 3rd ed. Tehran 1996
Wisdom and Livelihood: A Commentary on Imam Ali's Letter to Imam Hasan (Περσικά), 2nd ed. Tehran 1994
Sturdier than Ideology (Περσικά), Tehran 1994
The Evolution and Devolution of Religious Knowledge in: Kurzman, Ch. (ed.): Liberal Islam, Oxford 1998
Political Letters (2 volumes), 1999 (Περσικά).
Reason, Freedom and Democracy in Islam, Essential writings of Adbolkarim Soroush, μετάφραση, επμέλεια και κριτική εισαγωγή M. Sadri and A. Sadri, Oxford 2000.
Intellectualism and Religious Conviction (Περσικά)
The World we live (Περσικά και Τουρκικά)
The Tale of Love and Servitude (Περσικά)
The definitive edition of Rumi's Mathnavi (Περσικά), 1996
Tolerance and Governance (Περσικάn), 1997
Straight Paths, An Essay on religious Pluralism (Περσικά), 1998